Rasizm szkodzi wszystkim
Globalizacja pędzi, świat „maleje”, a to oznacza, że nie tylko rodacy wyjeżdżają do innych krajów. Polskę odwiedzają i zaczynają w niej mieszkać także goście z różnych części globu – studenci, turyści, pracownicy – w tym innego koloru skóry. Co ciekawe, okazywanie pozbawionego rasowych uprzedzeń szacunku to klucz nie tylko do zdrowych relacji społecznych, ale, jak pokazują badania, także warunek dobrego zdrowia.
Fot. PAP/P. Werewka
Większość badań na ten temat pochodzi z krajów wielokulturowych, głównie ze Stanów Zjednoczonych. Jednak niektóre z nich zwracają uwagę na skutki rasizmu, które najprawdopodobniej mogą mieć miejsce w dowolnym miejscu na Ziemi. Jak na przykład donieśli naukowcy z University of California, San Francisco (UCSF), rasizm doświadczany w różnych sferach życia powodował u czarnoskórych kobiet wyraźny wzrost ryzyka zachorowania na chorobę wieńcową. Badacze przeanalizowali dane na temat prawie 50 tys. ochotniczek obserwowanych przez 22 lata. Kobiety, które regularnie spotykały się z rasizmem w pracy, doświadczały go sprawach dotyczących zamieszkania i kontaktach z policją, miały średnio o 26 proc. wyższe ryzyko choroby. Znaczenia przy tym nie miały rasistowskie doświadczenia w codziennych, osobistych interakcjach.
- Rasizm strukturalny istnieje – pojawia się w miejscu pracy, w instytucjach edukacyjnych, w interakcjach z systemem sprawiedliwości – podkreśla prof. Michelle A. Albert, autorka badania, prezes American Heart Association. - Teraz mamy twarde dane łączące rasizm z wynikami sercowo-naczyniowymi, co oznacza, że jako społeczeństwo musimy pracować nad wszystkim, co rasizm strukturalny utrwala - dodaje.
Rasizm sprzyja otyłości
Z kolei zespół z Boston University, w badaniu z udziałem obserwowanych przez 12 lat prawie 60 tys. afroamerykańskich kobiet, zauważył związek rasistowskiego traktowania z ryzykiem otyłości. Tymczasem, jak przypominają naukowcy, otyłość to czynnik ryzyka m.in. chorób serca, cukrzycy typu 2, problemów ortopedycznych i zgonu z różnych przyczyn.
- Doświadczenia związane z rasizmem mogą częściowo tłumaczyć częste występowanie otyłości wśród Afroamerykanek - wyjaśniła Yvette C. Cozier, DSc, MPH, adiunkt epidemiologii na Uniwersytecie w Bostonie.
Na podstawie innych, opisanych w literaturze badań prowadzonych z udziałem ludzi oraz na zwierzętach, autorzy odkrycia twierdzą, że kluczową rolę odgrywa chroniczny stres doświadczany przez ofiary rasowej dyskryminacji.
Ofiary rasizmu gorzej śpią
Za powiązaniami rasizmu z problemami zdrowotnymi mogą stać różne mechanizmy. Jak pokazali badacze z University of Pennsylvania w Filadelfii, rasistowskie traktowanie osłabia jeden z filarów dobrego zdrowia, jakim jest sen. Obserwacja ponad 7 tys. osób wskazała, że pod wpływem subiektywnie odczuwanego rasizmu, zaburzenia snu pojawiały się 61 proc. częściej.
- Badanie to wykazało, że środowiskowy czynnik stresowy, który istnieje wyłącznie na poziomie społecznym - postrzegana dyskryminacja rasowa - miał wpływ na prawdopodobieństwo zaburzonego snu – mówi główny autor badania, dr Michael A. Grandner.
Nie miało przy tym znaczenia, czy ofiarą rasizmu była osoba czarnoskóra, czy rasy białej, czy była biedna albo bogata. Nie miała znaczenia także płeć.
- Sen jest niezbędny dla zdrowia i zależy od niego wiele procesów w naszym ciele potrzebnych do dobrego funkcjonowania. Zaburzony sen może być czynnikiem przyczyniającym się do chorób serca, cukrzycy, przyrostu masy ciała, depresji, nowotworów, wypadków samochodowych, słabych wyników w pracy i wielu innych problemów. I chociaż sen to proces biologiczny, może być podatny na wpływ środowiska społecznego – podkreśla dr Grandner.
Doświadczanie rasizmu w dzieciństwie
Badanie przeprowadzone w Kanadzie, na Drexel University College of Medicine wskazało natomiast, że z powodu rasizmu ucierpieć możne zdrowie już dzieci i młodzieży. Eksperci przyjrzeli się dzieciom z mniejszości etnicznych, z których cześć już w młodym wieku doświadczało rasowej dyskryminacji.
- Niestety, dzieci często padają ofiarą dyskryminacji – mówi prof. Lee M. Pachter, współautor badania.
On i jego zespół przyglądał się prawie 300, należącym do mniejszości, młodym osobom w wieku od 9 do 18 lat. Aż 88 proc. z nich przeżyło co najmniej jedno rasistowskie doświadczenie.
Najpowszechniejsze zachowania to różnego typu uwagi czy obelgi czy nieuzasadnione śledzenie przez pracowników ochrony w sklepie. Podobne doświadczenia miały zarówno osoby pochodzenia latynoskiego, jak i czarnoskóre, chłopcy i dziewczęta, w każdym wieku. Jednocześnie naukowcy odkryli wyraźny związek między doświadczaniem rasizmu i depresją.
- Nie tylko większość dzieci należących do mniejszości doświadcza dyskryminacji, ale także spotykają się one z nią w wielu kontekstach: w szkołach, miejscowej społeczności, w relacjach z dorosłymi i rówieśnikami. To jak słoń w rogu pokoju. Jest obecny, ale nikt naprawdę o tym nie rozmawia. A może to mieć istotne konsekwencje dla zdrowia psychicznego i fizycznego tych dzieci – podkreśla dr Pachter.
Rasizm szkodzi wszystkim
Myliłby się ten, kto by myślał, że na rasizmie cierpią tylko jego ofiary. Nic bardziej mylnego, co doskonale pokazał projekt badawczy przeprowadzony na University of California, Berkeley. Sprawdzał on wpływ rasistowskich uprzedzeń osób białych na zdrowie zarówno na ich czarnoskórych sąsiadów, jak i na nich samych. Badanie objęło aż 1,4 mln ludzi z 1,7 tys. hrabstw w USA. Na tak stworzonej mapie silny rasizm pokrywał się z częstszym występowaniem chorób serca. Dotyczyło to głównie Afroamerykanów, którzy m.in. mieli gorszy dostęp do opieki zdrowotnej. To jednak nie koniec historii.
Cierpieli także biali, choć mniej, a naukowcy tłumaczą to gorszymi, powodującymi stres relacjami społecznymi, jakie zwykle panują w ogarniętych rasizmem miejscach.
- Wyniki sugerują, że życie w rasowo wrogim środowisku może być szkodliwe zarówno dla grup padających ofiarą rasizmu, w tym przypadku osób czarnoskórych, jak i dla grup, które są rasistowsko uprzedzone – w tym przypadku osób białych – podkreśla główny autor pracy opublikowanej na łamach „Psychological Science”, dr Jordan Leitner.
Marek Matacz dla zdrowie.pap.pl
Źródła:
Doniesienie na temat rasizmu i chorób serca u kobiet
https://newsroom.heart.org/news/higher-levels-of-perceived-racism-linked-to-increased-risk-of-heart-disease-in-black-women?preview=35927364a33d66dfdb64f9bbedbc207e
Doniesienie na temat rasizmu i otyłości
https://www.eurekalert.org/news-releases/628625
Doniesienie na temat rasizmu i zaburzeń snu
https://www.eurekalert.org/news-releases/493949
Doniesienie na temat związków rasizmu z depresją u dzieci
https://www.eurekalert.org/news-releases/804171
Doniesienie o powszechnej szkodliwości rasizmu
https://news.berkeley.edu/2016/09/06/racism-heart-health/
