06-06-2019 (Serwis Zdrowie) Udar cieplny: sprawdź, co robić, a czego nie u osoby poszkodowanej Do Polski przychodzi fala upałów. Przebywanie w wysokiej temperaturze może doprowadzić do wyczerpania, a jeśli nie podejmiemy środków zaradczych na tym etapie – do udaru cieplnego. Warto wiedzieć, jak można pomóc, a co może zaszkodzić osobie, która doświadczyła osłabienia lub udaru cieplnego. Specjaliści radzą, by podczas upałów bardziej na siebie uważać, nie przebywać w pełnym słońcu i pić dużo płynów. Odradza się w tego rodzaju aurze uprawianie sportu lub wykonywanie prac związanych z wysiłkiem fizycznym: takie działanie zwiększa ryzyko utraty nie tylko zdrowia, ale i życia, bo naraża na śmiertelnie groźną hipertermię. Co to jest hipertermia To stan, w którym niebezpiecznie podnosi się wewnętrzna temperatura ciała. Taki wzrost to skutek albo zwiększonego wytwarzania ciepła, albo upośledzenia mechanizmów fizjologicznej utraty ciepła. Osłabienie cieplne: objawy Najczęściej pierwszym objawem są bolesne kurcze mięśni brzucha lub/i kończyn (tzw. kurcze cieplne). Ponadto: Zmęczenie i osłabienie,  Ból głowy, Zawroty głowy, Nudności. Uwaga! Skóra jest zwykle wilgotna, chłodna i blada. Co robić w razie osłabienia cieplnego Trzeba natychmiast: Zaprzestać wysiłku Pić płyny, najlepiej o pokojowej temperaturze. Uwaga! Małymi łykami! Położyć się w cieniu. Jeśli nie ma poprawy albo co gorsza - objawy narastają – należy wezwać pomoc. Czego nie robić w razie osłabienia cieplnego Nie wolno kontynuować wysiłku fizycznego Pić alkoholu w jakiejkolwiek postaci Udar cieplny: objawy Nudności i wymioty, Zaburzenia świadomości, Utrata przytomności Skóra gorąca, czerwona i sucha (!), Szybkie bicie serca i szybki oddech. Udar cieplny jest często poprzedzony osłabieniem, ale może wystąpić nagle bez jakichkolwiek wyraźnych sygnałów ostrzegawczych.  Udar cieplny: co robić Ze względu na to, że to stan bardzo poważny, należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe, a w czasie oczekiwania wykonać następujące czynności, będąc gotowym – w razie konieczności – na przeprowadzenie resuscytacji: Ułożyć osobę poszkodowaną w cieniu Zdjąć nadmiar odzieży Schłodzić poszkodowanego: skropić ciało wodą w temperaturze pokojowej i energicznie wachlować, by wzbudzić ruch powietrza; jeśli jest taka możliwość – ułożyć poszkodowanego pod wentylatorem Można położyć zimne okłady pod pachy i na pachwiny poszkodowanego. Udar cieplny: czego nie należy robić Zwlekać z wezwaniem pomocy Oblewać poszkodowanego zimną wodą – może dojść do dreszczy, a te zwiększają produkcję ciepła w organizmie oraz do obkurczenia naczyń krwionośnych pod skórą. W efekcie zablokowane zostanie usuwanie nadmiaru ciepła - tymczasem chodzi o jak najszybsze i skuteczne obniżenie temperatury wewnętrznej. Podawać leków przeciwgorączkowych – nie są skuteczne w obniżaniu temperatury, która wzrosła ze względu na przebywanie w upale. Kto powinien szczególnie uważać w upale Zdolność do znoszenia wysokich temperatur zależy od indywidualnych cech człowieka. Są jednak grupy, dla których upały są szczególnie niebezpieczne wskutek ich stanu zdrowia albo – jak w przypadku dzieci czy osób starszych – stopnia dojrzałości czy wydolności fizjologicznej ich organizmu, albo – ze względu na aktywność fizyczną. Szczególną ostrożność podczas pogody z wysokimi temperaturami powinny zachować osoby: dzieci i osoby starsze uprawiające sport lub wykonujące pracę wymagającą wysiłku fizycznego z otyłością, przyjmujące leki moczopędne; z niewydolnością krążenia z chorobami ośrodkowego układu nerwowego przyjmujące beta-blokery. Jak się chronić przed szkodliwym wpływem upałów Jeśli jest to możliwe, najlepiej nie wychodzić na zewnątrz, a w razie takiej konieczności – szukać cienia. - Niezależnie od tego, czy pozostajemy w domu czy też nie, należy pić minimum 2,5 litra niegazowanej wody. Warto pomyśleć także o takich rozwiązaniach jak wiatraki, które co prawda nie ochładzają powietrza, ale powodują jego ruch. Warto także zasłaniać na dzień okna i nie pozwalać na nagrzewanie się mieszkań. Zbawienne są zimne kąpiele i prysznice. Pamiętajmy również o lekkostrawnej diecie oraz unikaniu alkoholu i kawy podczas upałów. Warto monitorować poziom ciśnienia krwi, a kiedy ono wzrasta, obniżać je według wskazań lekarza, aby nie doprowadzać do niebezpiecznych dla zdrowia i życia sytuacji – radzi Marzena Rudnicka, prezes Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej.  Upały mogą kosztować życie – stanowią zagrożenie dla osób z chorobami układu krążenia i oddechowego. Jak przypomina Koalicja Klimatyczna, jednym z najpoważniejszych odnotowanych przypadków zgonów w Europie, wywołanych falami upałów był sierpień 2003 roku, gdy zmarło wskutek nich ponad 70 tysięcy osób w 12 krajach. Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl  Źródła: Interna Szczeklika pod redakcją P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna 2013 Jan Ciećkiewicz, Dorota Klimaszyk, Miłosz Jankowski: Hipertermia, portal Medycyna Praktyczna Materiały prasowe Koalicji Klimatycznej