10-07-2019 (Serwis Zdrowie)

Chcesz mieć lepsze samopoczucie? Odstaw alkohol!

Alkohol nie zapobiega jakimkolwiek chorobom, choć niektóre jego rodzaje, w małych ilościach, mogą mieć dobry wpływ na pewne aspekty zdrowia. Ogólny bilans jest jednak niekorzystny, a okazuje się, że nawet niewielkie ilości alkoholu pogarszają samopoczucie w dłuższej perspektywie. Zwłaszcza kobietom.

Na łamach Canadian Medical Association Journal (CMAJ) ukazała się właśnie praca naukowców z University of Hong Kong, w której przedstawiono rezultaty pięcioletniej obserwacji około 10 tysięcy osób badanych w ramach projektu „FAMILY Cohort in Hong Kong”. Okazało się, że ludzie, którzy nigdy nie pili oraz tacy, którzy zrezygnowali z picia alkoholu cieszą się lepszym zdrowiem psychicznym i związaną z tym jakością życia, niż ci, którzy wypijają nawet niewielkie ilości alkoholu. Ta zależność widoczna jest zwłaszcza u kobiet.

Dowiedz się, jak zerwać z alkoholem

Badacze sięgnęli w swojej publikacji także po rezultaty uzyskane przez ich kolegów po fachu w Stanach Zjednoczonych w ramach National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions, w którym brało udział ponad 31 tys. osób. Także tu okazało się, że lepiej jest zrezygnować z promili.



W projekcie z Hong Kongu część badanych piła w umiarkowanym stopniu (do 14 drinków tygodniowo w przypadku mężczyzn i do 7 - w przypadku kobiet), a część była abstynentami. Średni wiek uczestników wynosił 49 lat i nieco ponad połowę z nich stanowiły kobiety.

Okazało się, że mężczyźni i kobiety, którzy nigdy nie pili, cieszyli się najlepszym zdrowiem psychicznym. Korzystne skutki w tym względzie przynosiła także rezygnacja z alkoholu. Szczególnie dotyczyło to kobiet.

Wyniki utrzymywały się również po uwzględnieniu statusu społeczno-ekonomicznego badanych, a także wskaźnika masy ciała, kwestii palenia tytoniu i innych, mogących mieć znaczenie czynników. Było to badanie obserwacyjne, zatem ma również swoje ograniczenia. Przyczyny sięgania po alkohol są bowiem bardzo skomplikowane i jest ich wiele, w związku z tym nie da się całkowicie wykluczyć, że osoby, którym promile nie są w ogóle potrzebne do szczęścia, cieszą się po prostu lepszym zdrowiem psychicznym.

Dlaczego pijemy alkohol

Wiele osób daje się zwieść podstępnemu działaniu alkoholu na samym początku – to odczuwanie ulgi, odprężenie, łatwość zaśnięcia. Jednak warto wiedzieć, że alkohol działa niekorzystnie na ośrodkowy układ nerwowy (może na przykład pogłębić depresję), a początkowe wrażenie zmniejszenia napięcia jest tylko przejściowe. Sen, choć łatwiej przychodzi, jest gorszej jakości i o dobrym wyspaniu się nie ma mowy. 



W efekcie, mimo tych początkowych „korzyści” można wpaść w pułapkę – ponieważ napięcie powraca, a pamiętając rozluźnienie po wypiciu drinka, łatwiej jest wtedy sięgnąć po niego ponownie. Przy czym są pewne cechy osobowości, które zwiększają ryzyko uzależnienia (ogólnie od substancji psychoaktywnych).

To:


	Niska odporność na frustrację
	Nadmierna zależność emocjonalna od innej osoby
	Trudność w wyrażaniu uczuć
	Niska samoocena
	Niepokój w relacjach międzyludzkich
	Impulsywność
	Towarzyskość
	Perfekcjonizm
	Skłonność do podejmowania ryzykownych zachowań.


Piotr Gałecki i Agata Szulc w podręczniku „Psychiatria” podają dwa typy alkoholizmu wg Cloningera:


	Uwarunkowany środowiskowo, który częściej stwierdzany jest u kobiet. Cechy osobowości, które mu sprzyjają, to introwersja, podatność na lęk, zależność od innych, tendencja do unikania trudności.
	Uwarunkowany genetycznie (często dziedziczony w linii męskiej). Problemy z nadużywaniem zaczynają się już w wieku dojrzewania, a cechy osobowości, które mu sprzyjają to ekstrawertyczność i cechy osobowości antyspołecznej.




Uzależnienie od alkoholu może być w pewnym stopniu uwarunkowane genetycznie (szacuje się, że czynniki genetyczne wyjaśniają ryzyko uzależnienia od alkoholu w około 60 proc., zaś resztę stanowią czynniki środowiskowe: psychologiczne, socjokulturowe i biologiczne).

Alkoholizm: sygnały ostrzegawcze

Specjalista ds. uzależnień, psychiatra i seksuolog Bogdan Woronowicz podkreśla, że w alkoholizm rozwija się stopniowo. Znane są też sygnały ostrzegawcze, dzięki którym świadomy człowiek jest w stanie zatrzymać ryzykowne picie. To: 


	„odkrycie”, że alkohol wpływa korzystnie na samopoczucie tzn. odpręża i daje ulgę, redukuje napięcie, pozwala „zresetować się”, osłabia poczucie winy, poprawia samoocenę, ośmiela, ułatwia zaśnięcie itp.;
	coraz częstsze picie alkoholu w celu poprawy samopoczucia;
	poszukiwanie okazji do wypicia oraz picie z chciwością, wyprzedzanie kolejek, powtarzające się przypadki upicia;
	picie alkoholu pomimo zaleceń lekarskich sugerujących konieczność powstrzymywania się od picia, na przykład w okresie przyjmowania leków;
	możliwość wypicia większej niż uprzednio ilości alkoholu; tzw. mocna głowa świadczy o niebezpiecznym wzroście tolerancji na alkohol;
	trudności z odtworzeniem wydarzeń, które miały miejsce podczas picia (tzw. palimpsesty alkoholowe, “urwane filmy”, “przerwy w życiorysie”);
	sygnały dotyczące potrzeby ograniczenia picia alkoholu ze strony osób bliskich lub przyjaciół;
	unikanie rozmów na temat swojego picia, a później reagowanie gniewem bądź agresją na sygnały sugerujące potrzebę ograniczenia picia;
	rozdrażnienie w sytuacjach utrudniających dostęp do alkoholu.
	picie alkoholu w samotności przez osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich, a później – świadome ukrywanie swojego picia;
	powtarzające się przypadki prowadzenie samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu;
	podejmowanie “cichych” prób ograniczania picia.


Nawet jeśli wciąż wypełniasz sumiennie swoje zawodowe obowiązki, masz przyjaciół i życie rodzinne, ale zauważasz u siebie tego rodzaju zachowania, rozważ konsultację u specjalisty: psychologa, psychiatry, lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub w placówce leczenia uzależnień. Ich listę znajdziesz na stronie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 

Warto pamiętać, że najwięcej osób w Polsce leczy się psychiatrycznie z powodu nadużywania alkoholu.

Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

Źródła:

Informacja prasowa na temat badania o pozytywnym wpływie abstynencji alkoholowej na zdrowie psychiczne

P. Gałecki, A. Szulc: Psychiatria, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wrocław 2018

Informacja o sygnałach ostrzegawczych w całości pochodzi ze strony internetowej Centrum Konsultacyjnego Akmed założonego przez Bogdana Woronowicza