Zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów wymaga skutecznych narzędzi prawnych
Naszą misją jest ochrona praw pacjenta, dlatego postuluję o wzmocnienie narzędzi prawnych, aby skutecznie zwiększać bezpieczeństwo każdej leczonej osoby - powiedział Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta, podczas uroczystej gali 15-lecia działalności tej instytucji. Dodał, że budowanie nowoczesnego systemu ochrony zdrowia musi być skoncentrowane na pacjencie.
„Od momentu powołania Rzecznika Praw Pacjenta do naszego biura wpłynęło ponad 100 tysięcy sygnałów o naruszaniu praw pacjentów. Roczn to około trzy tysiące zgłoszonych skarg i 1500 decyzji o naruszeniu praw pacjentów” - podał Bartłomiej Chmielowiec.
Zwrócił uwagę, że świętowanie 15-lecia istnienia Rzecznika Praw Pacjenta jest dobrą okazją do podsumowań i podzielenia się doświadczeniami. „To także dobra sposobność do ogłoszenia nowej strategii działań na przyszłość” - podkreślił rzecznik.
Dodał, że ponad pół roku spotkań, rozmów, omawiania analiz oraz konsultacji z ekspertami, urzędami, medykami i licznymi przedstawicielami organizacji pacjenckich poprzedziło opracowanie „Strategii wieloletniej Rzecznika Praw Pacjenta na lata 2024-2027”.
Chmielowiec przypomniał, że misją i wizją kierowanej przez niego instytucji jest ochrona i promowanie praw pacjentów w krajowym systemie ochrony zdrowia oraz podnoszenie poziomu wiedzy o prawach pacjenta. „Moim celem jest wspieranie rozwoju systemu opieki zdrowotnej skoncentrowanej na pacjencie, gwarantującej wysokiej jakości i bezpiecznych świadczeń zdrowotnych, opartej na powszechnie przestrzeganych prawach pacjenta” - zaznaczył.
Dodał, że konieczne jest „proaktywne szukanie i promowanie rozwiązań dla sprostania wyzwaniom, jakie stawiają przed naszym systemem opieki zdrowotnej współczesny świat i sami pacjenci”. Wskazał, że potrzebne jest też sprawne wdrażanie tych rozwiązań przy współpracy z partnerami tworzącymi cały system opieki zdrowotnej.
Jak przekazał Bartłomiej Chmielowiec, wśród tych wyzwań wskazywanych przez samych pacjentów są: zapobieganie naruszeniom praw pacjenta oraz wspieranie pacjentów w poruszaniu się po systemie ochronie zdrowia, co wzmocni ich poczucie bezpieczeństwa.
Według ministra Chmielowca dla zwiększenia skuteczności ochrony praw pacjenta niezbędne jest zwiększenie kompetencji Rzecznika Praw Pacjenta na wzór tych, jakie ma np. prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, który wydaje decyzje administracyjne o nałożeniu kary na podmiot łamiący prawa konsumenta.
„Skuteczne nakładanie kar pozwoli egzekwować przestrzeganie praw pacjenta oraz walczyć z dezinformacją i manipulacją szerzoną przez środowiska pseudomedyczne lub po prostu zwykłych szarlatanów” - powiedział rzecznik.
Dodał, że od czasów pandemii i nasilenia ruchów antyszczepionkowych problem staje się coraz bardziej powszechny i przez to niebezpieczny dla pacjentów oraz zdrowia publicznego.
„Aby temu przeciwdziałać, konieczne jest wprowadzenia zmian w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, dlatego będziemy konsultować z Ministerstwem Zdrowia odpowiednie inicjatywy legislacyjne” - podkreślił rzecznik praw pacjenta.
Dodał, że liczy również na wsparcie instytucji ochrony zdrowia w upowszechnianiu praw pacjenta. „Potrzebujemy systematycznie zwiększać świadomość i wiedzę o prawach pacjenta poprzez inicjatywy edukacyjne, akcje komunikacyjne i promocyjne. Chcemy rozwijać współpracę z pełnomocnikami do spraw praw pacjenta w podmiotach leczniczych, w tym przez udostępnienie platformy edukacyjno-informacyjnej wraz z bazą wiedzy” - wskazał.
Zdaniem ministra Chmielowca warto proponować i wspierać dobre praktyki, gwarantujące poprawę bezpieczeństwa pacjenta i przestrzegania praw pacjenta w podmiotach leczniczych.
Rzecznik praw pacjenta zapowiada także intensywny monitoring zdarzeń niepożądanych. „Musimy kompleksowo rozwijać system świadczeń kompensacyjnych dla pacjenta, aby zapewnić szybszą, efektywniejszą i bardziej dostępną pomoc oraz wypłatę rekompensat w razie niepożądanych zdarzeń medycznych” - zaznaczył rzecznik.
Jak podkreślił, niemniej ważne od usuwania skutków niepożądanych zdarzeń medycznych jest zapobieganie im, w czym pomoże gromadzenie i analizowanie informacji na temat zdarzeń niepożądanych.
„W 2025 r. przedstawimy pierwsze wnioski i rekomendacje w zakresie bezpieczeństwa pacjenta na podstawie analizy zdarzeń niepożądanych zgłaszanych w ramach działania Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, z których Ministerstwo Zdrowia czy Narodowy Fundusz Zdrowia będą mogły zrobić użytek” - poinformował Bartłomiej Chmielowiec.
Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny, dziękując rzecznikowi za skuteczne działania w egzekwowaniu praw pacjentów, zwłaszcza kobiet po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r., podkreślił, że resort zdrowa w pełni popiera inicjatywę zwiększenia kompetencji Rzecznika Praw Pacjenta.
„Cieszy mnie fakt, że funkcja Rzecznika Praw Pacjenta jest piastowana z taką odpowiedzialnością, a zarazem z zachowaniem niezależności od wpływów politycznych. Życzę, aby każdy pacjent miał pewność, że jest ona pełniona w jego najlepiej pojętym interesie” - zaznaczył wiceminister Konieczny.
Również przedstawiciele środowisk medycznych zgodnie wskazywali na dobrą współpracę z Rzecznikiem Praw Pacjenta. Jak zauważył Łukasz Jankowski, prezes Naczelnej Izby Lekarskiej, „wszyscy jesteśmy po tej stronie, czyli stronie pacjenta i jego bezpieczeństwa”. Z kolei Mariola Łodzińska, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, zauważyła, że każdy człowiek był, jest lub kiedyś będzie pacjentem. „Ochrona praw pacjenta to ochrona praw każdego z nas” - dodała.
Podczas uroczystej gali minister Bartłomiej Chmielowiec podziękował wszystkim zaangażowanym we wspieranie rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce, którego kluczowym punktem jest zwiększanie bezpieczeństwa pacjentów. Osoby i instytucje szczególnie w to zaangażowane zostały uhonorowane przez Rzecznika Praw Pacjenta statuetkami. Zdobyli je: Ewa Kopacz, była minister zdrowia i premier, która powołała do życia instytucję Rzecznika Praw Pacjenta, dziennikarz Michał Janczura, portal Rynek Zdrowia, oraz Ogólnopolska Federacja Onkologiczna.
