Menopauza ma związek ze spadkiem funkcji poznawczych?
Wahania hormonalne występujące w czasie menopauzy mogą wiązać się z problemami z podejmowaniem decyzji, przyswajaniem i zapamiętywaniem informacji oraz koncentracją – wynika z badań przeprowadzonych przez brazylijskich naukowców.
Badanie przeprowadzone wśród kobiet w Ameryce Łacińskiej objęło 1287 kobiet po menopauzie ze średnią wieku 55,5 lat. Ponad jedna trzecia badanych stosowała terapię hormonalną w okresie menopauzy. Okazało się, że poważne objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, zaburzenia snu i nastroju, wiążą się z 74-procentowym wzrostem ryzyka wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych.
Podobne obserwacje mają także polscy specjaliści.
- Kobiety skarżą się, że mają „dziury w mózgu”, albo, że czują jakby miały głowę w akwarium, ciężko się rozkręcają, mają trudności z zapamiętywaniem. Częstą dolegliwością występującą w okresie menopauzy są zaburzenia snu, a brak snu, jak wiemy niekorzystnie wpływa na koncentrację i pamięć roboczą. Co więcej, niewystarczająca długość snu wpływa na codzienne czynności – zwraca uwagę prof. Violetta Skrzypulec-Plinta, specjalista ginekolog-położnik, endokrynolog, seksuolog ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Badanie brazylijskich naukowców potwierdziło związek między intensywnymi uderzeniami gorąca a łagodnymi zaburzeniami poznawczymi.
Może mieć to związek ze spadkiem estrogenu charakterystycznym dla okresu menopauzy - niski poziom hormonu płciowego jest powiązany z tym spadkiem sprawności umysłowej.
„Estrogen reguluje szeroki zakres funkcji neuronalnych w mózgu, a w porównaniu z kobietami będącymi jeszcze w fazie rozrodczej, kobiety po menopauzie wykazują słabszą łączność mózgową (sposób, w jaki obszary mózgu oddziałują ze sobą)” – uważają badacze.
Nie wszystko stracone
Specjaliści podkreślają jednak, że czynniki związane z lepszą pracą serca: niższy wskaźnik masy ciała, aktywność seksualna i aktywność fizyczna - wiązały się z mniejszym ryzykiem wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych.
Wynika to z tego, że zdrowie naczyń krwionośnych ma wiele wspólnego ze zdrowiem mózgu.
- W związku z wygasaniem wydzielania estrogenów, kończy się w naturalny sposób ich ochronna rola. Utrata estrogenów związana z menopauzą może na przykład przyczyniać się do dysfunkcji śródbłonka naczyń, co u kobiet po menopauzie przyspiesza rozwój choroby miażdżycowej. Estrogeny chronią przed chorobami układu krążenia i cukrzycą, więc wraz z obniżeniem tego hormonu ryzyko tych chorób wzrasta – tłumaczy prof. Skrzypulec-Plinta.
Zadbaj o siebie w okresie okołomenopauzalnym
Gdy zbliża się menopauza kobiety zaczynają skarżyć się nie tylko na uderzenia gorąca i wahania nastroju, ale też na sylwetkę. Warto wiedzieć, że nasilenie tych objawów menopauzy można zmniejszyć zdrowym stylem życia. Zobacz co możesz zrobić, by łatwiej znieść ten czas.
„Osoby, które mają lepszą kondycję układu sercowo-naczyniowego, prawdopodobnie będą miały mniej problemów z sercem i prawdopodobnie będą miały mniej upośledzeń poznawczych”- tłumaczy dr Andrés Calle, dyrektor ds. badań na Uniwersytecie Centralnym Ekwadoru w Quito.
Z badań wynika, że kobiety, które przyjmowały hormony w okresie menopauzy, były mniej narażone na rozwój demencji niż te, które nie przyjmowały estrogenu. Ryzyko demencji nie było jednak niższe u kobiet w wieku 65 lat i starszych, które otrzymywały terapię hormonalną.
Rozwój w każdym wieku popłaca
Okazuje się, że nie bez znaczenia jest także poziom wykształcenia. Im wyższy, tym niższe ryzyko poznawcze.
„Osoby, które spędziły więcej lat na nauce, mogły zbudować rezerwę poznawczą, która zapewnia większą odporność neuronalną” – tłumaczą naukowcy.
Jednak zdaniem badaczy każdy, niezależnie od wykształcenia, może podejmować działania takie jak: nauka języka, czytanie czy układanie puzzli, które stymulują mózg i pomagają zapobiegać pogorszeniu funkcji poznawczych.
Monika Grzegorowska, zdrowie.pap.pl
Źródła:
https://journals.lww.com/menopausejournal/abstract/9900/severe_menopausal_symptoms_linked_to_cognitive.365.aspx
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8394691/
https://www.cell.com/cell/abstract/S0092-8674(23)00905-4
