Menopauza ma związek ze spadkiem funkcji poznawczych?

Wahania hormonalne występujące w czasie menopauzy mogą wiązać się z problemami z podejmowaniem decyzji, przyswajaniem i zapamiętywaniem informacji oraz koncentracją – wynika z badań przeprowadzonych przez brazylijskich naukowców.

zdj. P.Werewka
zdj. P.Werewka

Badanie przeprowadzone wśród kobiet w Ameryce Łacińskiej objęło 1287 kobiet po menopauzie ze średnią wieku 55,5 lat. Ponad jedna trzecia badanych stosowała terapię hormonalną w okresie menopauzy. Okazało się, że poważne objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, zaburzenia snu i nastroju, wiążą się z 74-procentowym wzrostem ryzyka wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych.

Podobne obserwacje mają także polscy specjaliści.

- Kobiety skarżą się, że mają „dziury w mózgu”, albo, że czują jakby miały głowę w akwarium, ciężko się rozkręcają, mają trudności z zapamiętywaniem. Częstą dolegliwością występującą w okresie menopauzy są zaburzenia snu, a brak snu, jak wiemy niekorzystnie wpływa na koncentrację i pamięć roboczą. Co więcej, niewystarczająca długość snu wpływa na codzienne czynności – zwraca uwagę prof. Violetta Skrzypulec-Plinta, specjalista ginekolog-położnik, endokrynolog, seksuolog ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Badanie brazylijskich naukowców potwierdziło związek między intensywnymi uderzeniami gorąca a łagodnymi zaburzeniami poznawczymi. 

Może mieć to związek ze spadkiem estrogenu charakterystycznym dla okresu menopauzy - niski poziom hormonu płciowego jest powiązany z tym spadkiem sprawności umysłowej. 

„Estrogen reguluje szeroki zakres funkcji neuronalnych w mózgu, a w porównaniu z kobietami będącymi jeszcze w fazie rozrodczej, kobiety po menopauzie wykazują słabszą łączność mózgową (sposób, w jaki obszary mózgu oddziałują ze sobą)” – uważają badacze.

Nie wszystko stracone

Specjaliści podkreślają jednak, że czynniki związane z lepszą pracą serca: niższy wskaźnik masy ciała, aktywność seksualna i aktywność fizyczna - wiązały się z mniejszym ryzykiem wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych.

Wynika to z tego, że zdrowie naczyń krwionośnych ma wiele wspólnego ze zdrowiem mózgu.

- W związku z wygasaniem wydzielania estrogenów, kończy się w naturalny sposób ich ochronna rola. Utrata estrogenów związana z menopauzą może na przykład przyczyniać się do dysfunkcji śródbłonka naczyń, co u kobiet po menopauzie przyspiesza rozwój choroby miażdżycowej. Estrogeny chronią przed chorobami układu krążenia i cukrzycą, więc wraz z obniżeniem tego hormonu ryzyko tych chorób wzrasta – tłumaczy prof. Skrzypulec-Plinta.

Fot.PAP/P.Werewka

Zadbaj o siebie w okresie okołomenopauzalnym 

Gdy zbliża się menopauza kobiety zaczynają skarżyć się nie tylko na uderzenia gorąca i wahania nastroju, ale też na sylwetkę. Warto wiedzieć, że nasilenie tych objawów menopauzy można zmniejszyć  zdrowym stylem życia. Zobacz co możesz zrobić, by łatwiej znieść ten czas.

 „Osoby, które mają lepszą kondycję układu sercowo-naczyniowego, prawdopodobnie będą miały mniej problemów z sercem i prawdopodobnie będą miały mniej upośledzeń poznawczych”- tłumaczy dr  Andrés Calle, dyrektor ds. badań na Uniwersytecie Centralnym Ekwadoru w Quito.

Z badań wynika, że kobiety, które przyjmowały hormony w okresie menopauzy, były mniej narażone na rozwój demencji niż te, które nie przyjmowały estrogenu. Ryzyko demencji nie było jednak niższe u kobiet w wieku 65 lat i starszych, które otrzymywały terapię hormonalną.

Rozwój w każdym wieku popłaca

Okazuje się, że nie bez znaczenia jest także poziom wykształcenia. Im wyższy, tym niższe ryzyko poznawcze. 

„Osoby, które spędziły więcej lat na nauce, mogły zbudować rezerwę poznawczą, która zapewnia większą odporność neuronalną” – tłumaczą naukowcy.

Jednak zdaniem badaczy każdy, niezależnie od wykształcenia, może podejmować działania takie jak: nauka języka, czytanie czy układanie puzzli, które stymulują mózg i pomagają zapobiegać pogorszeniu funkcji poznawczych.

Monika Grzegorowska, zdrowie.pap.pl

Źródła:
https://journals.lww.com/menopausejournal/abstract/9900/severe_menopausal_symptoms_linked_to_cognitive.365.aspx
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8394691/
https://www.cell.com/cell/abstract/S0092-8674(23)00905-4

Autorka

Monika Grzegorowska

Monika Grzegorowska - O dziennikarstwie marzyła od dziecka i się spełniło. Od zawsze to było dziennikarstwo medyczne – najciekawsze i nie do znudzenia. Wstępem była obrona pracy magisterskiej o błędach medycznych na Wydziale Resocjalizacji. Niemal całe swoje zawodowe życie związała z branżowym Pulsem Medycyny. Od kilku lat swoją wiedzę przekłada na bardziej przystępny język w Serwisie Zdrowie PAP, co doceniono przyznając jej Kryształowe Pióro. Nie uznaje poranków bez kawy, uwielbia wieczory przy ogromnym stole z puzzlami. Życiowe baterie ładuje na koncertach i posiadówkach z rodziną i przyjaciółmi.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • WHO ostrzega przed upałami: zachowaj chłodną głowę

    Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) pod hasłem #zachowajchłodnągłowę zainaugurowała w Polsce kampanię KeepCool, której celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat skutków fal upałów i zmian klimatycznych dla zdrowia. Kampania ma charakter paneuropejski i obejmuje działania informacyjne z poradami w zakresie zdrowia publicznego w mediach społecznościowych oraz materiały edukacyjne w wielu językach – również po polsku.

  • PAP/archiwum dra Krzyżaka

    Nurkowanie: kto bezpiecznie może uprawiać ten sport

    To sport całoroczny i choć nie każdy może go uprawiać, dziś już nie trzeba być bezwzględnie zdrową osobą, aby nurkować - przeciwwskazania są coraz mniej liczne - przyznaje dr n. med. Patryk Krzyżak, elektrofizjolog i płetwonurek, który od wielu lat zajmuje się medycyną sportów ekstremalnych i jest też lekarzem kwalifikującym do płetwonurkowania*.

  • rys. Henryk Sawka

    Ból zębów? To może być skutek uboczny interakcji leków

    Materiał promocyjny

    Czy wiesz, że wiele problemów zdrowotnych, zwłaszcza u osób starszych, jest wynikiem niewłaściwego stosowania leków? Niezależnie od tego, czy chodzi o zaniedbanie terapii, czy jej nieświadome odstawianie, skutki mogą okazać się poważne – od bólu zębów, aż po powikłania zagrażające życiu. Niestety, wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że ich problemy zdrowotne są ściśle powiązane z lekami, które zażywają.

  • AdobeStock

    Choroby przyzębia infekują cały organizm

    Problemy z dziąsłami mogą sprzyjać rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych czy nowotworów, a z drugiej strony być objawem m.in. cukrzycy. Najnowsze badania wykazują również związek między zapaleniem przyzębia a zaburzeniami poznawczymi oraz demencją.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock

    Między cukrem trzcinowym i białym znak równości

    Cukier trzcinowy to wciąż sacharoza, czyli ta sama cząsteczka, która zawarta jest w cukrze białym. Na ich tle syrop glukozowo-fruktozowy nie jawi się wcale „zdrowszą” alternatywą – wyjaśnia dr Katarzyna Wolnicka, specjalistka w dziedzinie dietetyki i edukacji żywieniowej z Instytutu Zrównoważonego Żywienia.

  • Czy cukier jest zdrowszy od syropu glukozowo-fruktozowego?

  • Co warto wiedzieć o antyoksydantach

  • Badanie: ponad połowa mężczyzn podejrzewa u siebie problem z erekcją

  • Co się dzieje z ciałem człowieka, gdy trafi w nie piorun

  • Adobe

    Salmonella – sprytna i śmiertelnie niebezpieczna

    Latem szczególnie łatwo o zatrucia pokarmowe wywołane przez bakterie z rodzaju Salmonella. Wysoka temperatura sprzyja namnażaniu tych drobnoustrojów w żywności, zwłaszcza gdy nie jest ona właściwie przechowywana. W efekcie salmonelloza – infekcja pokarmowa spowodowana przez pałeczki Salmonella – staje się w wakacje częstym problemem zdrowotnym. 

  • Nie przedawkuj fluoru w herbacie

  • W upały pij wodę, ilekroć czujesz pragnienie

Serwisy ogólnodostępne PAP