Menopauza ma związek ze spadkiem funkcji poznawczych?

Autorka: Monika Grzegorowska

Wahania hormonalne występujące w czasie menopauzy mogą wiązać się z problemami z podejmowaniem decyzji, przyswajaniem i zapamiętywaniem informacji oraz koncentracją – wynika z badań przeprowadzonych przez brazylijskich naukowców.

28.08.2024/14:59   aktualizacja: 30.08.2024/06:34
3 minuty czytania
zdj. P.Werewka
zdj. P.Werewka

Badanie przeprowadzone wśród kobiet w Ameryce Łacińskiej objęło 1287 kobiet po menopauzie ze średnią wieku 55,5 lat. Ponad jedna trzecia badanych stosowała terapię hormonalną w okresie menopauzy. Okazało się, że poważne objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, zaburzenia snu i nastroju, wiążą się z 74-procentowym wzrostem ryzyka wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych.

Podobne obserwacje mają także polscy specjaliści.

- Kobiety skarżą się, że mają „dziury w mózgu”, albo, że czują jakby miały głowę w akwarium, ciężko się rozkręcają, mają trudności z zapamiętywaniem. Częstą dolegliwością występującą w okresie menopauzy są zaburzenia snu, a brak snu, jak wiemy niekorzystnie wpływa na koncentrację i pamięć roboczą. Co więcej, niewystarczająca długość snu wpływa na codzienne czynności – zwraca uwagę prof. Violetta Skrzypulec-Plinta, specjalista ginekolog-położnik, endokrynolog, seksuolog ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Badanie brazylijskich naukowców potwierdziło związek między intensywnymi uderzeniami gorąca a łagodnymi zaburzeniami poznawczymi. 

Może mieć to związek ze spadkiem estrogenu charakterystycznym dla okresu menopauzy - niski poziom hormonu płciowego jest powiązany z tym spadkiem sprawności umysłowej. 

„Estrogen reguluje szeroki zakres funkcji neuronalnych w mózgu, a w porównaniu z kobietami będącymi jeszcze w fazie rozrodczej, kobiety po menopauzie wykazują słabszą łączność mózgową (sposób, w jaki obszary mózgu oddziałują ze sobą)” – uważają badacze.

Nie wszystko stracone

Specjaliści podkreślają jednak, że czynniki związane z lepszą pracą serca: niższy wskaźnik masy ciała, aktywność seksualna i aktywność fizyczna - wiązały się z mniejszym ryzykiem wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych.

Wynika to z tego, że zdrowie naczyń krwionośnych ma wiele wspólnego ze zdrowiem mózgu.

- W związku z wygasaniem wydzielania estrogenów, kończy się w naturalny sposób ich ochronna rola. Utrata estrogenów związana z menopauzą może na przykład przyczyniać się do dysfunkcji śródbłonka naczyń, co u kobiet po menopauzie przyspiesza rozwój choroby miażdżycowej. Estrogeny chronią przed chorobami układu krążenia i cukrzycą, więc wraz z obniżeniem tego hormonu ryzyko tych chorób wzrasta – tłumaczy prof. Skrzypulec-Plinta.

Adobe Stock

Zadbaj o siebie w okresie okołomenopauzalnym 

Gdy zbliża się menopauza kobiety zaczynają skarżyć się nie tylko na uderzenia gorąca i wahania nastroju, ale też na sylwetkę. Warto wiedzieć, że nasilenie tych objawów menopauzy można zmniejszyć  zdrowym stylem życia. Zobacz co możesz zrobić, by łatwiej znieść ten czas.

 „Osoby, które mają lepszą kondycję układu sercowo-naczyniowego, prawdopodobnie będą miały mniej problemów z sercem i prawdopodobnie będą miały mniej upośledzeń poznawczych”- tłumaczy dr  Andrés Calle, dyrektor ds. badań na Uniwersytecie Centralnym Ekwadoru w Quito.

Z badań wynika, że kobiety, które przyjmowały hormony w okresie menopauzy, były mniej narażone na rozwój demencji niż te, które nie przyjmowały estrogenu. Ryzyko demencji nie było jednak niższe u kobiet w wieku 65 lat i starszych, które otrzymywały terapię hormonalną.

Rozwój w każdym wieku popłaca

Okazuje się, że nie bez znaczenia jest także poziom wykształcenia. Im wyższy, tym niższe ryzyko poznawcze. 

„Osoby, które spędziły więcej lat na nauce, mogły zbudować rezerwę poznawczą, która zapewnia większą odporność neuronalną” – tłumaczą naukowcy.

Jednak zdaniem badaczy każdy, niezależnie od wykształcenia, może podejmować działania takie jak: nauka języka, czytanie czy układanie puzzli, które stymulują mózg i pomagają zapobiegać pogorszeniu funkcji poznawczych.

Monika Grzegorowska, zdrowie.pap.pl

Źródła:
https://journals.lww.com/menopausejournal/abstract/9900/severe_menopausal_symptoms_linked_to_cognitive.365.aspx
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8394691/
https://www.cell.com/cell/abstract/S0092-8674(23)00905-4

Autorka

Monika Grzegorowska

Monika Grzegorowska - O dziennikarstwie marzyła od dziecka i się spełniło. Od zawsze to było dziennikarstwo medyczne – najciekawsze i nie do znudzenia. Wstępem była obrona pracy magisterskiej o błędach medycznych na Wydziale Resocjalizacji. Niemal całe swoje zawodowe życie związała z branżowym Pulsem Medycyny. Od kilku lat swoją wiedzę przekłada na bardziej przystępny język w Serwisie Zdrowie PAP, co doceniono przyznając jej Kryształowe Pióro. Nie uznaje poranków bez kawy, uwielbia wieczory przy ogromnym stole z puzzlami. Życiowe baterie ładuje na koncertach i posiadówkach z rodziną i przyjaciółmi.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

COPYRIGHT

Wszelkie materiały PAP (w szczególności depesze, zdjęcia, grafiki, pliki video) zamieszczone w portalu "Serwis Zdrowie" chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych.

ZOBACZ WIĘCEJ

  • Adobe

    Co się dzieje z naszymi genami po śmierci?

    Okazuje się, że w komórkach ciała, które formalnie nie żyje, wciąż toczą się zaskakujące procesy: setki genów „budzą się” i pracują jeszcze długo po ustaniu funkcji życiowych. To nie fantazja naukowa, ale realne obserwacje, które zmieniają nasze rozumienie śmierci i potencjalnie otwierają nowe możliwości w transplantologii, kryminalistyce czy badaniach biologicznych.

  • Adobe

    Warto rozciągać mięśnie

    Kiedy myślimy o ćwiczeniach, pierwsze skojarzenia to bieganie, podnoszenie ciężarów lub zajęcia fitness, które podkręcają tętno. Rozciąganie i joga często pozostają na marginesie tych rozmów — traktowane bywają jako dodatki do treningu, coś, co robi się „dla relaksu”. Tymczasem badania naukowe dowodzą, że systematyczne rozciąganie mięśni i praktyki opierające się na kontroli oddechu i uważności niosą realne, mierzalne korzyści nie tylko dla umysłu, ale i dla ciała.

  • Adobe

    Addio pomidory, witaj likopenie

    Koniec sezonu na świeże pomidory nie oznacza, że przestajemy korzystać z dobrodziejstw tego warzywa. Przeciwnie – jesień i zima to najlepszy czas, by sięgnąć po przetwory pomidorowe, które mają do zaoferowania nawet więcej niż świeży owoc prosto z krzaka. To właśnie w sosach, przecierach i koncentratach kryje się największe stężenie likopenu – jednego z najsilniejszych antyoksydantów, jakie zna nauka.

  • AdobeStock

    Z wiekiem ciało się zużywa, ale to nie musi boleć

    Uporczywy ból jest często określany jako „schorzenie związane z wiekiem”, ale nie jest on naturalnym elementem starzenia się. To po prostu wiadomość od organizmu, że coś jest nie tak. Nie traktuj go więc jako czegoś nieuniknionego, do czego należy się przyzwyczaić, a raczej szukaj przyczyny i dbaj o swoją ogólną sprawność.

NAJNOWSZE

  • Adobe

    Co się dzieje z naszymi genami po śmierci?

    Okazuje się, że w komórkach ciała, które formalnie nie żyje, wciąż toczą się zaskakujące procesy: setki genów „budzą się” i pracują jeszcze długo po ustaniu funkcji życiowych. To nie fantazja naukowa, ale realne obserwacje, które zmieniają nasze rozumienie śmierci i potencjalnie otwierają nowe możliwości w transplantologii, kryminalistyce czy badaniach biologicznych.

  • Alkohol to neurotoksyna, która niszczy komórki nerwowe

  • Czy serce może stanąć z przerażenia?

  • Zapalenie płuc wciąż groźne

  • Zdarzenia medyczne na niebie

WIADOMOŚCI

  • AdobeStock

    Współwystępowanie autyzmu i ADHD to diagnoza sprzeczności

    Do niedawna uważano, że autyzm i ADHD wzajemnie się wykluczają. Najnowsze badania wykazują jednak, że bardzo często neurotypy te występują wspólnie. To zwiększa wyzwania diagnostyczne i terapeutyczne, ale prowadzi także do lepszego zrozumienia funkcjonowania takiej osoby.

  • Przewlekła niewydolność żylna

    Materiał partnerski

  • Warto rozciągać mięśnie

Serwisy ogólnodostępne PAP