Materiał promocyjny

Uszy pod lupą - częste zapalenia uszu u dzieci, o czym świadczą?

Infekcje uszu to jedna z najczęstszych dolegliwości wśród dzieci. Ich przyczyną może być zarówno infekcja wirusowa, jak i bakteryjna, a nieleczone lub nawracające zapalenia mogą prowadzić do poważniejszych powikłań. Jakie są objawy i czym mogą skutkować częste problemy z uszami u najmłodszych?

Szpital Carolina i Optimum
Szpital Carolina i Optimum

Infekcje uszu to jedna z najczęstszych dolegliwości wśród dzieci. Ich przyczyną może być zarówno infekcja wirusowa, jak i bakteryjna, a nieleczone lub nawracające zapalenia mogą prowadzić do poważniejszych powikłań. Jakie są objawy i czym mogą skutkować częste problemy z uszami u najmłodszych?

Ostre zapalenie ucha środkowego – skąd się bierze i jak je rozpoznać?

Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) to stan zapalny błony śluzowej wyściełającej jamę bębenkową. Najczęściej pojawia się jako powikłanie po infekcji górnych dróg oddechowych, gdy bakterie lub wirusy dostają się do ucha przez trąbkę Eustachiusza. Dzieci są na to szczególnie podatne, ponieważ ich trąbki słuchowe są krótsze i bardziej poziomo ułożone niż u dorosłych.

Typowe objawy OZUŚ to:
•    silny ból ucha (dzieci często płaczą i pocierają chore ucho),
•    gorączka, osłabienie, drażliwość,
•    problemy ze słuchem,
•    czasem wyciek z ucha (ropa lub surowiczy płyn).


Część przypadków OZUŚ ustępuje samoistnie lub po leczeniu objawowym, ale w wielu sytuacjach konieczne jest podanie antybiotyku.

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego – ukryty problem

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (WZUŚ) to stan, w którym w jamie bębenkowej gromadzi się płyn, ale nie występują typowe objawy ostrego zapalenia, takie jak ból i gorączka. Często rozwija się po przebytej infekcji górnych dróg oddechowych lub w wyniku zaburzonej pracy trąbki Eustachiusza, która nie doprowadza prawidłowo gazu do ucha środkowego.

Objawy WZUŚ mogą być trudne do zauważenia, ale obejmują:
•    pogorszenie słuchu u dziecka (może wydawać się nieuważne lub głośniej mówić),
•    uczucie pełności w uchu,
•    opóźniony rozwój mowy i trudności w nauce u dzieci z długo trwającym WZUŚ.

Leczenie WZUŚ polega na obserwacji, stosowaniu leków zmniejszających obrzęk błony śluzowej nosa oraz – w przypadku przewlekłego wysięku – wykonaniu drenażu jamy bębenkowej.

„Początkowo usiłujemy leczyć zachowawczo, czyli jeżeli jest taka możliwość warto, aby przez dłuższy czas – co najmniej przez kilka miesięcy, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, nie posyłać dziecka do żłobka czy przedszkola. Maluchowi podaje się mukolityki, sterydy donosowe, stosuje się AMSY, czyli inhalacje pulsacyjne (jeżeli nie ma wydzieliny ropnej w nosie), bywa stosowana antybiotykoterapia, zwłaszcza jeśli jest ropny katar – to wszystko wdrożone w odpowiednim momencie może wpłynąć na wycofanie się wysięku w uchu środkowym” – mówi doktor Emilia Karchier, otolaryngolog ze Szpitala Optimum.

Perlak – kiedy wyciek z ucha jest niepokojący?

Perlak to przewlekłe i  rzadkie schorzenie ucha środkowego, w którym w wyniku dochodzi do wrastania i złuszczania się naskórka wewnątrz jamy bębenkowej, najczęściej na podłożu tak zwanej kieszonki retrakcyjnej. Jest to poważna dolegliwość, która może prowadzić do niszczenia struktur ucha, w tym kosteczek słuchowych, i upośledzenia słuchu. 

Jak mówi doktor Emilia Karchier – „Perlaka raczej się nie spodziewamy, gdyż obecnie do tego powikłania dochodzi dość rzadko, predysponują do niego anomalie anatomiczne w obrębie podniebienia, a więc głównie – wady wrodzone. Rodzice w obecnej dobie są uważni i dość szybko zgłaszają się z niepokojącymi objawami ze strony uszu u swojego dziecka.”

Uszkodzenie ucha środkowego – konsekwencje przewlekłych infekcji

Nawracające zapalenia ucha środkowego mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń ucha, w tym do perforacji błony bębenkowej, uszkodzenia kosteczek słuchowych, a nawet – bardzo rzadko – do trwałej utraty słuchu. Dlatego tak ważne jest, aby nie bagatelizować infekcji, zwłaszcza jeśli dziecko często na nie zapada.

„Utrzymujący się długo wysięk w jamie bębenkowej jest niekorzystny ze względu na rozwój mowy, a co za tym idzie rozwój społeczny. Dziecko gorzej słyszy, słabiej rozumie mowę, która do niego dociera, jego mowa też zaczyna być ograniczona, gorzej rozumie plecenia, co może skutkować niesłusznymi osądami, zaburzeniem interakcji rodzinnych i rówieśniczych oraz wolniejszym rozwojem intelektualnym. Jeżeli wysięk nie poddaje się leczeniu, a trwa powyżej trzech miesięcy to przyjmujemy, że należy wykonać drenaż jamy bębenkowej” – mówi laryngolog Emilia Karchier.

Czym jest drenaż uszu i kiedy jest potrzebny?

Drenaż uszu, czyli założenie drenów wentylacyjnych (tzw. tubek tympanostomijnych), to zabieg stosowany u dzieci z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego i nawracającym ostrym zapaleniem ucha środkowego. Polega na umieszczeniu maleńkiej rurki w błonie bębenkowej, która umożliwia wentylację ucha środkowego i zapobiega gromadzeniu się płynu.

Drenaż ucha jest zalecany dzieciom, które:
•    cierpią na częste infekcje ucha (więcej niż trzy w ciągu sześciu miesięcy lub cztery w ciągu roku, szczególnie poniżej drugiego roku życia),
•    mają przewlekły wysięk w uchu środkowym prowadzący do niedosłuchu,
•    doświadczają powikłań związanych z zapaleniem ucha środkowego.

Zabieg jest mało inwazyjny i przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym. 

„Błonę bębenkową nacina się wzdłuż włókien promienistych, czyli właściwie nie narusza się wewnętrznej struktury błony bębenkowej i tam wkłada tubkę wentylacyjną. Z czasem to nacięcie zabliźnia się, a drenik między 3 a 12 miesiącem od założenia, samoistnie przesuwany jest do przewodu słuchowego, natomiast błona bębenkowa goi się.” 

Związek między usunięciem migdałka gardłowego a drenażem uszu

Często wraz z usunięciem migdałka gardłowego wykonuje się również drenaż uszu. „Samo usunięcie migdałka może nie wystarczyć do normalizacji funkcji trąbki słuchowej. Drenaż zakładany jest jednak tylko wówczas, gdy w uchu stwierdzony zostanie wysięk. Zdarza się bowiem, że migdałek jest przerośnięty, ale nie wpływa negatywnie na jamę bębenkową, co oznacza, że założenie drenów nie jest konieczne” – mówi dr Emilia Karchier.

Metoda endoskopowa w diagnostyce i leczeniu schorzeń ucha

Endoskopia ucha to nowoczesna metoda diagnostyczna i lecznicza pozwalająca na dokładną ocenę struktur ucha środkowego oraz precyzyjne leczenie niektórych chorób. Dzięki wykorzystaniu wąskich endoskopów możliwe jest uzyskanie obrazu wnętrza ucha w wysokiej rozdzielczości bez konieczności wykonywania rozległego nacięcia.

Zalety metody endoskopowej:
•    minimalna inwazyjność,
•    dokładna wizualizacja zachyłków jamy bębenkowej i struktur ucha środkowego,
•    szybszy powrót do zdrowia po zabiegu,
•    niskie ryzyko powikłań.

Kilka faktów o woskowinie usznej – jak dbać o higienę ucha u dziecka?

„Ucho posiada mechanizm samoczyszczący. Przewód słuchowy zewnętrzny produkuje woskowinę, która ma kluczowe znaczenie dla ochrony ucha, a woskowiny nie powinniśmy się obawiać. Woskowina ma lekko kwaśne pH, działa bakteriostatycznie, grzybostatycznie i natłuszcza przewód słuchowy zewnętrzny, pełniąc funkcję ochronną. Jeśli jednak woskowina gromadzi się w nadmiarze, ma nieprzyjemny zapach lub powoduje dyskomfort, można oczyścić wejście do przewodu słuchowego przy pomocy namydlonego małego palca w dostępnej części ucha. Raczej unikajmy manipulacji patyczkami wewnątrz ucha!” – radzi Pani doktor.

U małych dzieci, gdy woskowiny jest wyjątkowo dużo, jedynym skutecznym rozwiązaniem jest oczyszczenie ucha u laryngologa. Przed wizytą warto zastosować preparat rozmiękczający woskowinę, np. parafinę lub środki zawierające surfaktanty, które ułatwią usunięcie woskowiny w gabinecie.

Informacje o ekspercie

Image
Szpital Carolina i Optimum
Szpital Carolina i Optimum

Dr n. med. Emilia Karchier – specjalizuje się w leczeniu zapalenia uszu, zatok i migdałków. Przyjmuje dzieci i dorosłych. Obecnie uczestniczy w trzech projektach badawczych. Bierze udział w konferencjach i sympozjach krajowych oraz zagranicznych. Jest członkinią Polskiego Towarzystwa Otolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi oraz Polskiego Towarzystwa Chirurgii Podstawy Czaszki.

Źródło informacji: Materiał promocyjny marki Szpitale Carolina i Optimum

ZOBACZ WIĘCEJ

  • Adobe Stock

    Infekcje pokarmowe a podróże

    Patronat Serwisu Zdrowie

    Podróżując, trzeba przygotować się m.in. na infekcje pokarmowe. O jakich zasadach pamiętać i co powinna zawierać podręczna apteczka podróżna – wyjaśnia prof. Anatol Panasiuk, specjalista medycyny morskiej i tropikalnej, chorób zakaźnych i gastroenterolog.

  • Adobe

    Paradontoza - zabójca zębów

    Paradontoza to przewlekłe zapalenie tkanek przyzębia — dziąsła, więzadła przyzębia, kości wokół zęba. To nie to samo co zwykłe zapalenie dziąseł (gingivitis), które bywa odwracalne — parodontoza to moment, w którym bakterie i stan zapalny zaczynają uszkadzać struktury podporowe zębów. 

  • AdobeStock

    Kremy nie wystarczą - AZS wymaga kompleksowego podejścia

    Na AZS najczęściej patrzymy przez pryzmat zmian, które wymagają intensywnej pielęgnacji skóry. Tymczasem leczenie atopowego zapalenia skóry wymaga kompleksowego podejścia, które łączy terapię miejscową, ogólnoustrojową, pielęgnację skóry oraz modyfikację stylu życia, a nie tylko sięgania po różnego rodzaju kosmetyki. O tym jak dziś leczy się AZS mówi dr n. med. Piotr Sobolewski, dermatolog i wenerolog, starszy asystent i Kierownik Centrum Dermatochirurgii i Nowotworów Skóry w Klinice Dermatologii PIM MSWiA w Warszawie.

  • Adobe Stock

    Dermatoskop w aplikacji i u lekarza POZ?

    Dermatoskop to nieskomplikowane urządzenie optyczne, które pozwala badać znamiona i wykryć niebezpieczną zmianę nawet w fazie przednowotworowej. Takie badanie powinien wykonywać nie tylko dermatolog, ale profilaktycznie lekarz pierwszego kontaktu, przynajmniej u pacjentów z grupy ryzyka. Niebawem być może otworzy się też nowa możliwość – kontrola znamion za pomocą aplikacji.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock

    Infekcje pokarmowe a podróże

    Patronat Serwisu Zdrowie

    Podróżując, trzeba przygotować się m.in. na infekcje pokarmowe. O jakich zasadach pamiętać i co powinna zawierać podręczna apteczka podróżna – wyjaśnia prof. Anatol Panasiuk, specjalista medycyny morskiej i tropikalnej, chorób zakaźnych i gastroenterolog.

  • Paradontoza - zabójca zębów

  • Dermatoskop w aplikacji i u lekarza POZ?

  • Zakażenie paciorkowcem może być groźne dla dzieci

  • Jak radzić sobie z niepokojem wywołanym działaniami wojennymi

  • AdobeStock/Wioletta

    Dzieci potrzebują zabawy na dworze

    Szkoła to nie wszystko. Równie ważny jest czas spędzany na podwórku – na zwykłej, spontanicznej zabawie. Badania pokazują, że dzięki temu na różnorodne sposoby zyskuje zdrowie dzieci i ich rozwój. Zła pogoda czy brak czasu to nie wymówka – twierdzą eksperci.

  • Kremy nie wystarczą - AZS wymaga kompleksowego podejścia

  • Muchomor sromotnikowy - najbardziej trujący grzyb w Polsce

Serwisy ogólnodostępne PAP