Jak rozpoznać kryzys psychiczny u nastolatka?
Narodowy Fundusz Zdrowia podał, że w ciągu ostatnich czterech lat wsparciem psychologicznym i psychiatrycznym objęto ponad dwukrotne więcej młodych osób. Liczby pokazują, że problem narasta. Jak rozpoznać kryzys psychiczny i gdzie szukać pomocy? Dorosły przede wszystkim powinien być uważny; rozmawiać i słuchać, a wspierając stosować zasadę czterech zet - zaznacza dr n. med. Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.
Fot.P.Werewka/PAP
Narodowy Fundusz Zdrowia podał, że w 2023 roku wsparcie psychologiczne i psychiatryczne otrzymało ponad 279 tysięcy młodych osób. To wyraźny wzrost wobec 2019 roku, bo o blisko 135 proc. Jednocześnie zwrócił uwagę, że wzrost liczby pacjentów wynika z pogorszenia kondycji psychicznej dzieci i młodzieży, ale też z większej świadomości społecznej problemu.
"Zacznę od bardzo ważnego komunikatu do dorosłych: bądźcie uważni na potrzeby swoich dzieci i dbajcie o relacje z najbliższymi, bo jeśli nie ma tego fundamentu, to niestety trudno będzie zauważyć alarmujące często sygnały, jeśli chodzi o zdrowie i funkcjonowanie dziecka" – podpowiada w filmie edukacyjnym przygotowanym przez NFZ dr n. med. Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.
Sygnały, wobec których nie przechodź obojętnie
Specjalistka zwraca uwagę, że wielu nastolatków odczuwa osamotnienie, ma niskie poczucie własnej wartości, niejednokrotnie doświadcza też przemocy ze strony rówieśników. Boi się z tym wszystkim przyjść do dorosłego i poprosić o wsparcie. Często milczy, a przecież to może być zapalnikiem kryzysu. Dlatego dorosły nie powinien przejść obojętnie obok niepokojących sygnałów.
Może nimi być - jak wylicza ekspertka - nadmierna drażliwość, płaczliwość, wahania nastroju, spadek apetytu albo przeciwnie - objadanie się, zaburzenia snu, czyli bezsenność, wybudzanie się, samookaleczenie, agresja skierowana wobec otoczenia, jak również treści rezygnacyjne - "to nie ma sensu" lub samobójcze - "nie mam po co żyć". U młodszych dzieci defekacja lub moczenie.
Dorosły przede wszystkim powinien być uważny i otwarty. Nie bać się rozmawiać i słuchać, budować nawyk wspólnego spędzania czasu. A jeśli pojawi się problem, skorzystać z zasad czterech zet: zauważyć, zapytać, zaakceptować, zareagować.
"Zauważ, że coś się dzieje z dzieckiem. Jest smutne, płacze. Zapytaj, co się dzieje. Zaakceptuj, czyli przyjmij, że dziecko wymaga wsparcia. Zareaguj - zwróć się o pomoc, jeśli sam nie dajesz sobie rady" - wyjaśnia dr Lewandowska.
Gdzie szukać pomocy?
Bezpłatną, profesjonalną pomoc psychologiczną całą dobę, 7 dni w tygodniu można uzyskać pod numerami telefonu:
- 116 111 telefon zaufania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę
- 800 12 12 12 telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka
- 800 12 02 02 telefon dla ofiar przemocy w rodzinie "Niebieska Linia"
- 112 numer alarmowy w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia
oprac. Klaudia Torchała, zdrowie.pap.pl
Źródło:
