Jak rozpoznać kryzys psychiczny u nastolatka?

Narodowy Fundusz Zdrowia podał, że w ciągu ostatnich czterech lat wsparciem psychologicznym i psychiatrycznym objęto ponad dwukrotne więcej młodych osób. Liczby pokazują, że problem narasta. Jak rozpoznać kryzys psychiczny i gdzie szukać pomocy? - doradza dr n. med. Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

01.10.2024/12:10

2 minuty czytania

Fot.P.Werewka/PAP

Narodowy Fundusz Zdrowia podał, że w 2023 roku wsparcie psychologiczne i psychiatryczne otrzymało ponad 279 tysięcy młodych osób. To wyraźny wzrost wobec 2019 roku, bo o blisko 135 proc. Jednocześnie zwrócił uwagę, że wzrost liczby pacjentów wynika z pogorszenia kondycji psychicznej dzieci i młodzieży, ale też z większej świadomości społecznej problemu.

"Zacznę od bardzo ważnego komunikatu do dorosłych: bądźcie uważni na potrzeby swoich dzieci i dbajcie o relacje z najbliższymi, bo jeśli nie ma tego fundamentu, to niestety trudno będzie zauważyć alarmujące często sygnały, jeśli chodzi o zdrowie i funkcjonowanie dziecka" – podpowiada w filmie edukacyjnym przygotowanym przez NFZ dr n. med. Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

Sygnały, wobec których nie przechodź obojętnie

Specjalistka zwraca uwagę, że wielu nastolatków odczuwa osamotnienie, ma niskie poczucie własnej wartości, niejednokrotnie doświadcza też przemocy ze strony rówieśników. Boi się z tym wszystkim przyjść do dorosłego i poprosić o wsparcie. Często milczy, a przecież to może być zapalnikiem kryzysu. Dlatego dorosły nie powinien przejść obojętnie obok niepokojących sygnałów.

Może nimi być - jak wylicza ekspertka - nadmierna drażliwość, płaczliwość, wahania nastroju, spadek apetytu albo przeciwnie - objadanie się, zaburzenia snu, czyli bezsenność, wybudzanie się, samookaleczenie, agresja skierowana wobec otoczenia, jak również treści rezygnacyjne - "to nie ma sensu" lub samobójcze - "nie mam po co żyć". U młodszych dzieci defekacja lub moczenie.

Dorosły przede wszystkim powinien być uważny i otwarty. Nie bać się rozmawiać i słuchać, budować nawyk wspólnego spędzania czasu. A jeśli pojawi się problem, skorzystać z zasad czterech zet: zauważyć, zapytać, zaakceptować, zareagować.

"Zauważ, że coś się dzieje z dzieckiem. Jest smutne, płacze. Zapytaj, co się dzieje. Zaakceptuj, czyli przyjmij, że dziecko wymaga wsparcia. Zareaguj - zwróć się o pomoc, jeśli sam nie dajesz sobie rady" - wyjaśnia dr Lewandowska.

Gdzie szukać pomocy?

Bezpłatną, profesjonalną pomoc psychologiczną całą dobę, 7 dni w tygodniu można uzyskać pod numerami telefonu:

116 111 telefon zaufania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę
800 12 12 12 telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka
800 12 02 02 telefon dla ofiar przemocy w rodzinie "Niebieska Linia"
112 numer alarmowy w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia

oprac. Klaudia Torchała, zdrowie.pap.pl

Źródła

Komunikat prasowy NFZ

kryzys psychiczny

COPYRIGHT

Wszelkie materiały PAP (w szczególności depesze, zdjęcia, grafiki, pliki video) zamieszczone w portalu "Serwis Zdrowie" chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych.

ZOBACZ PODOBNE

Muzykoterapia – od ciszy do dźwięku

Muzykoterapia ma spory potencjał terapeutyczny i nie jest – jak się potocznie zwykło myśleć – umuzykalnianiem pacjentów. Może być wsparciem rehabilitacji słuchu lub rozwoju mowy. To także realna pomoc w przepracowaniu traumy związanej z krzywdzącymi relacjami. Muzyka otwiera, ale po drugiej stronie musi być wykwalifikowany specjalista, który ma określone cele terapeutyczne.
Dobrostan nauczyciela przekłada się na uczniów

Wypalenie zawodowe, stres, przewlekłe zmęczenie odczuwa aż 67 proc. nauczycieli, spośród 7 tys. którzy wzięli udział w badaniu Akademii Librus. Tymczasem eksperci nawołują: jeżeli nauczyciele nie będą sobie radzić ze stresem, trudno im będzie wspierać swoich uczniów.
Wypalenie zawodowe, depresja dotyka szczególnie lekarzy

Każdy lekarz powinien mieć łatwy dostęp do pomocy psychologicznej, bo to zawód wysokiego ryzyka, którego nie omija wypalenie zawodowe, depresja czy uzależnienie. Tymczasem rzadko zwraca się o takie wsparcie. Gdzie powinien szukać pomocy? – odpowiada lekarka, rezydentka psychiatrii Julia Pankiewicz.
Poezja ma większą moc niż myślisz

Platon nie widział miejsca dla poetów i poezji w idealnym państwie, ale jego postulat tylko przyczynia się do tym większego uznania jej siły oddziaływania na jednostki i społeczeństwo. We współczesności poezja wciąż jest czytana i tworzona, choć tomiki raczej nie są często kupowane w księgarniach - wiersze przeniosły się do internetu. Poezja może wpływać na zdrowie - koi samotność, może wspierać w trudnym leczeniu. Jej czytanie, zwłaszcza głośne, reguluje oddech i synchronizuje pracę serca. Jesienne ponure wieczory to doskonały moment na wiersze.

NAJNOWSZE

Muzykoterapia – od ciszy do dźwięku

Muzykoterapia ma spory potencjał terapeutyczny i nie jest – jak się potocznie zwykło myśleć – umuzykalnianiem pacjentów. Może być wsparciem rehabilitacji słuchu lub rozwoju mowy. To także realna pomoc w przepracowaniu traumy związanej z krzywdzącymi relacjami. Muzyka otwiera, ale po drugiej stronie musi być wykwalifikowany specjalista, który ma określone cele terapeutyczne.
16.10 o g. 9.30 zapraszamy na konferencję „Jak widzą Polacy"
Insulinooporność i stan przedcukrzycowy: co robić, by się ratować
Dobrostan nauczyciela przekłada się na uczniów
Seks nie ma terminu przydatności

WIADOMOŚCI

Nawyki w dzieciństwie decydują o zdrowiu w dorosłości

Sposób, w jaki traktowany jest organizm w pierwszych latach życia, silnie rzutuje na zdrowie nawet dużo później. Dotyczy to zarówno ciała, jak i psychiki – wskazują badania.
Jesteś w ciąży? Zaszczep się przeciw krztuścowi
Młodzi ludzie coraz częściej mają problemy z sercem

Jak rozpoznać kryzys psychiczny u nastolatka?