Depresja seniora: niedostrzegane cierpienie

Nawet połowa osób po 65. roku życia może mieć objawy depresji. Na niektóre czynniki, które zwiększają ryzyko jej rozwoju mamy często wpływ: to na przykład leczenie bólu czy podjęcie próby zmniejszenia poczucia osamotnienia starszej osoby.

Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne
Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne

Depresja jest powszechną chorobą, także wśród osób w podeszłym wieku. W piśmiennictwie naukowym są bardzo różne dane na temat częstości jej występowania w populacji seniorów – niektóre prace oceniają, że nawet połowa osób po 65. roku życia może mieć objawy depresji.

Czynniki, które narażają seniorów

W Polsce grupa badaczy w ramach programu PolSenior podjęła próbę oceny skali występowania objawów depresyjnych u seniorów oraz osób na tzw. przedpolu starości (55-59 lat). Dzięki temu wyodrębniono czynniki, które narażają seniorów na większe ryzyko objawów depresji. Zalicza się do nich:

  • samotność – w grupie osób samotnych depresja pojawiała się częściej, przy czym wdowieństwo wydaje się być czynnikiem bardziej sprzyjającym depresji niż samotność wynikająca z rozwodu;
  • samotne zamieszkiwanie, przy czym rozwiązaniem nie jest dom pomocy społecznej – wśród pensjonariuszy depresja występuje stosunkowo często;
  • niedowidzenie -  spośród 469 osób, których wzrok został oceniony jako zły, niemal 40 proc. miało objawy depresji;
  • przewlekły ból – depresję miała jedna trzecia cierpiących z powodu przewlekłego bólu i jedna czwarta w grupie niezgłaszających takich dolegliwości;
  • ograniczona sprawność w wykonywaniu czynności życia codziennego – aż połowa osób, która nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować, ma objawy depresji, wobec jednej trzeciej w grupie osób samodzielnych;
  • możliwość samodzielnego wykonywania zakupów – odsetek z objawami depresji wśród tych osób, które nie mogą samodzielnie kupować produktów w sklepach jest dwukrotnie wyższy niż tych, które zakupy robią same.

Inne czynniki, zwiększające ryzyko depresji to: wykształcenie (mniej narażone na nią są osoby z wykształceniem wyższym) oraz miejsce zamieszkiwania na terenie Polski: w regionach północno-wchodnim i centralnym osób z objawami depresji było więcej niż w pozostałych. Co ciekawe, pod względem ryzyka wystąpienia depresji nie ma znaczenia, czy senior mieszka na wsi, czy w mieście.

Objawy depresyjne występowały częściej w grupie osób w zaawansowanej starości niż w grupie młodszych starszych (odpowiednio: 35,1 proc. i 26,1 proc.).

Naukowcy przebadali 692 osób w grupie 55–59 lat (tzw. przedpole starości) oraz 3916 w grupie 65 i więcej lat (1 859 kobiet i 2057 mężczyzn).

Źródło: K. Broczek, M. Mossakowska, A. Szybalska, E. Kozak-Szkopek, P. Ślusarczyk, K. Wieczorowska-Tobis, T. Parnowski: „Występowanie objawów depresyjnych u osób starszych” w: Monografia projektu PolSenior

Justyna Wojteczek

ZOBACZ WIĘCEJ

  • AdobeStock

    10 wskazówek dla seniorów, jak dbać o zdrowie

    Postępy w medycynie sprawiają, że żyjemy dłużej, a wiele chorób wcześniej śmiertelnych, dziś stało się przewlekłymi. To niesie jednak ze sobą również wyzwania – wielochorobowość u seniorów to dziś norma, a nie wyjątek. Zdaniem specjalistów trzeba wprowadzić zmiany do opieki nad seniorami, by dłuższe życie nie było udręką.

  • Adobe

    Co się dzieje z naszymi genami po śmierci?

    Okazuje się, że w komórkach ciała, które formalnie nie żyje, wciąż toczą się zaskakujące procesy: setki genów „budzą się” i pracują jeszcze długo po ustaniu funkcji życiowych. To nie fantazja naukowa, ale realne obserwacje, które zmieniają nasze rozumienie śmierci i potencjalnie otwierają nowe możliwości w transplantologii, kryminalistyce czy badaniach biologicznych.

  • Adobe

    Warto rozciągać mięśnie

    Kiedy myślimy o ćwiczeniach, pierwsze skojarzenia to bieganie, podnoszenie ciężarów lub zajęcia fitness, które podkręcają tętno. Rozciąganie i joga często pozostają na marginesie tych rozmów — traktowane bywają jako dodatki do treningu, coś, co robi się „dla relaksu”. Tymczasem badania naukowe dowodzą, że systematyczne rozciąganie mięśni i praktyki opierające się na kontroli oddechu i uważności niosą realne, mierzalne korzyści nie tylko dla umysłu, ale i dla ciała.

  • Adobe

    Addio pomidory, witaj likopenie

    Koniec sezonu na świeże pomidory nie oznacza, że przestajemy korzystać z dobrodziejstw tego warzywa. Przeciwnie – jesień i zima to najlepszy czas, by sięgnąć po przetwory pomidorowe, które mają do zaoferowania nawet więcej niż świeży owoc prosto z krzaka. To właśnie w sosach, przecierach i koncentratach kryje się największe stężenie likopenu – jednego z najsilniejszych antyoksydantów, jakie zna nauka.

NAJNOWSZE

  • Jak neurobiologia tłumaczy kłamanie przez dzieci

    To co my, dorośli odbieramy jako kłamanie, z perspektywy dziecka często wcale nim nie jest. Ono tworzy fałszywe historie, bo mózg, który nie znosi luk w pamięci, w ten sposób je wypełnia, wierząc, że są prawdziwe. To etap rozwoju – co nie znaczy, że dzieci nigdy nie kłamią.

  • Jak wygląda codzienność w chorobie reumatycznej

  • Medycyna kosmiczna to już nie kosmos

  • Socjolożki: nie szukajmy winy tylko w świecie wirtualnym

  • Jak chorują dziecięce brzuchy

  • Adobe Stock

    Obraz ludzkiego ciała w nowoczesnej ramie, czyli o roli radiologów

    Często radiolog jest tym pierwszym lekarzem rozpoznającym zmiany w tkankach, ale jego rola wcale się na tym nie kończy. Diagnostyka obrazowa to dziedzina prężnie rozwijająca się i zyskująca na znaczeniu – zaznaczyła prof. Katarzyna Karmelita-Katulska, prezeska Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego przy okazji obchodów jubileuszu stulecia jego istnienia.

  • Ciężkie skutki choroby alkoholowej

  • Niedowaga u dzieci też jest groźna

Serwisy ogólnodostępne PAP