Depresja seniora: niedostrzegane cierpienie
Nawet połowa osób po 65. roku życia może mieć objawy depresji. Na niektóre czynniki, które zwiększają ryzyko jej rozwoju mamy często wpływ: to na przykład leczenie bólu czy podjęcie próby zmniejszenia poczucia osamotnienia starszej osoby.
Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne
Depresja jest powszechną chorobą, także wśród osób w podeszłym wieku. W piśmiennictwie naukowym są bardzo różne dane na temat częstości jej występowania w populacji seniorów – niektóre prace oceniają, że nawet połowa osób po 65. roku życia może mieć objawy depresji.
Czynniki, które narażają seniorów
W Polsce grupa badaczy w ramach programu PolSenior podjęła próbę oceny skali występowania objawów depresyjnych u seniorów oraz osób na tzw. przedpolu starości (55-59 lat). Dzięki temu wyodrębniono czynniki, które narażają seniorów na większe ryzyko objawów depresji. Zalicza się do nich:
- samotność – w grupie osób samotnych depresja pojawiała się częściej, przy czym wdowieństwo wydaje się być czynnikiem bardziej sprzyjającym depresji niż samotność wynikająca z rozwodu;
- samotne zamieszkiwanie, przy czym rozwiązaniem nie jest dom pomocy społecznej – wśród pensjonariuszy depresja występuje stosunkowo często;
- niedowidzenie - spośród 469 osób, których wzrok został oceniony jako zły, niemal 40 proc. miało objawy depresji;
- przewlekły ból – depresję miała jedna trzecia cierpiących z powodu przewlekłego bólu i jedna czwarta w grupie niezgłaszających takich dolegliwości;
- ograniczona sprawność w wykonywaniu czynności życia codziennego – aż połowa osób, która nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować, ma objawy depresji, wobec jednej trzeciej w grupie osób samodzielnych;
- możliwość samodzielnego wykonywania zakupów – odsetek z objawami depresji wśród tych osób, które nie mogą samodzielnie kupować produktów w sklepach jest dwukrotnie wyższy niż tych, które zakupy robią same.
Inne czynniki, zwiększające ryzyko depresji to: wykształcenie (mniej narażone na nią są osoby z wykształceniem wyższym) oraz miejsce zamieszkiwania na terenie Polski: w regionach północno-wchodnim i centralnym osób z objawami depresji było więcej niż w pozostałych. Co ciekawe, pod względem ryzyka wystąpienia depresji nie ma znaczenia, czy senior mieszka na wsi, czy w mieście.
Objawy depresyjne występowały częściej w grupie osób w zaawansowanej starości niż w grupie młodszych starszych (odpowiednio: 35,1 proc. i 26,1 proc.).
Naukowcy przebadali 692 osób w grupie 55–59 lat (tzw. przedpole starości) oraz 3916 w grupie 65 i więcej lat (1 859 kobiet i 2057 mężczyzn).
Źródło: K. Broczek, M. Mossakowska, A. Szybalska, E. Kozak-Szkopek, P. Ślusarczyk, K. Wieczorowska-Tobis, T. Parnowski: „Występowanie objawów depresyjnych u osób starszych” w: Monografia projektu PolSenior
Justyna Wojteczek
