Kongres Wyzwań Medycznych: szczepienia to najbardziej efektywny sposób zapobiegania chorobom

Od 1 czerwca szczepienia przeciwko wirusowi HPV dla dziewczynek i chłopców w wieku 12-13 lat mają być refundowane. Wirus jest główną przyczyną raka szyjki macicy.  Polska to obecnie ostatni kraj UE, który nie zapewnia bezpłatnego dostępu do tych szczepień. Eksperci biorący udział w Kongresie Wyzwań Zdrowotnych podkreślają, że refundacja to dobra inwestycja w zdrowie.

Fot. PAP/M.Kmieciński

Uczestnicy panelu dyskusyjnego „Szczepienia dorosłych istotnym elementem zdrowia publicznego”, który odbył się w ramach VIII edycji Kongresu Wyzwań Zdrowotnych, podkreślali, że na udostępnienie nieodpłatnych szczepionek przeciwko HPV (wirusowi brodawczaka ludzkiego) trzeba było czekać kilkanaście lat. 

- To jest bardzo ważny moment, że doszliśmy do tego etapu i nareszcie mówimy o bezpłatnych szczepieniach przeciwko HPV, bo tutaj na pewno bariera cenowa poważnie zmniejszała liczbę szczepionych – mówiła dr hab. Agnieszka Mastalerz-Migas, prof. UMW, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej. 

Na fakt wieloletnich opóźnień w tej dziedzinie wskazywał również prof. Marcin Czech, prezes Polskiego Towarzystwa Farmakoekonomicznego. Jednak, jak zaznaczył, podczas tych lat przeprowadzono badania, które dostarczyły „bardzo przekonujące i jednoznaczne dowody”, że po wprowadzeniu szerokich szczepień przeciw HPV bardzo zmienia się na korzyść sytuacja epidemiologiczna, jeśli chodzi o raka szyjki macicy oraz nowotwory szyi i głowy. Można to zaobserwować na przykładzie takich krajów jak Australia czy Wielka Brytania, które wcześniej wprowadziły system szczepień. 

„Widzimy, że praktycznie rak szyjki macicy jako problem zdrowia publicznego przestaje istnieć – powiedział prof. Czech. - Nie powinny istnieć bariery finansowe dla osób, które chcą się zaszczepić” – dodał. 

W opinii prof. Mastalerz-Migas bariera cenowa nie jest jedyną barierą dla upowszechnienia w polskim społeczeństwie szczepienia przeciw HPV. „Nadal mamy dużą barierę mentalnościową i przed personelem medycznym jest ogromna praca edukacyjna do wykonania, żeby odsetek szczepionych dziewczynek i chłopców był odpowiednio duży” – mówiła.

HPV: jak można się nim zarazić i przed nim chronić

Strzała amora, randki, bliskość, seks i… niechciany prezent – w postaci wirusa brodawczaka ludzkiego – HPV. Jest jednym z najczęściej występujących patogenów organizmu ludzkiego. Szerzy się przede wszystkim drogą kontaktów seksualnych.

- Dużo złego by się zadziało, gdybyśmy dalej zwlekali z decyzja o refundacji – stwierdziła Joanna Parkitna, dyrektor Wydziału Oceny Technologii Medycznych, Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. Dodała, że kibicuje resortowi zdrowia, by udało mu się rozpocząć nieodpłatne szczepienia w planowanym terminie. - Jest w tej chwili marzec, więc wakacje już są przed nami. Chciałabym wierzyć w to, że Ministerstwo Zdrowia rozpocznie intensywnie szczepienia już w czerwcu, bo jeśli nie, to przed nami duża przerwa wakacyjna – zaznaczyła. 

Prof. prof. Violetta Skrzypulec-Plinta, Katedra Zdrowia Kobiety, Zakład Zdrowia Reprodukcyjnego i Seksuologii, Śląski Uniwersytet Medyczny, zwróciła uwagę, jak ogromny problem w Polsce stanowi rak szyjki macicy. 

- Cztery Polki dziennie umierają na raka szyjki macicy, jest 2,5 tys. zachorowań rocznie – podkreślała.

Jej zdaniem, by ta sytuacja uległa poprawie potrzebna jest szeroka profilaktyka wtórna – regularne badania ginekologiczne kobiet, a przede wszystkim profilaktyka pierwotna, czyli szczepienia przeciwko HPV. Jednak dla zapewnienia ich powszechności – według prof. Skrzypulec-Plinty - należy jak najwcześniej rozpoczynać edukację seksualną dzieci na odpowiednim dla nich poziomie, ale kształcenie powinno też objąć rodziców, którzy przecież będą podejmowali decyzje o szczepieniu, a nawet dziadków, których opinia często jest znacząca. 

Wybór szczepionki przeznaczonej do refundacji nie jest jeszcze dokonany. W Polsce dostępne są dwie: 2-walentna i 9-walentna. Rada Przejrzystości wydała 27 grudnia opinię, w której napisała, że dostępne w Polsce szczepionki przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) „są skuteczne w zapobieganiu nowotworom szyjki macicy, a wobec braku wiarygodnych dowodów na wyższość kliniczną którejkolwiek w zakresie istotnych klinicznie punktów końcowych, o wyborze preparatu winna decydować cena i wynikająca z niej efektywność ekonomiczna”. 

- Na podstawie danych o efektywności kosztowej Minister Zdrowia powinien podjąć decyzję. W ramach tych środków budżetowych, jakimi dysponujemy, dokonujemy takiego a nie innego wyboru – stwierdził dr Michał Seweryn, epidemiolog, prezes zarządu EconMed Europe.

Szczepienia dla dorosłych

Podczas debaty rozmawiano też o popularyzacji wiedzy na temat istniejących szczepieniach dla dorosłych, np. przeciw półpaścowi. Szczepionka jest najlepszym sposobem uniknięcia tej choroby. 

- Szczepienia dorosłych to jest część systemu, którą się tradycyjnie nie zajmowaliśmy w Polsce. Należy jednak świadomie myśleć o tym, aby tych ludzi dalej chronić przed chorobami zakaźnymi, czyli ich doszczepić w odpowiednim momencie – stwierdził prof. Czech.

Po co dorosłym szczepienia?

Szczepienia są nie tylko dla dzieci, ale i dorosłych. Bynajmniej nie chodzi tylko o sezonową ochronę przed grypą, która jest polecana przede wszystkim dorosłym z obniżoną odpornością i/lub wielochorobowością.

Dotyczy to m.in. krztuśca, pneumokoków czy właśnie półpaśca.

- Powinniśmy spojrzeć na szczepienia w ten sposób, że jest to najbardziej efektywna interwencja w zakresie zdrowia publicznego, jaką mamy – zapobieganie chorobom – podsumował ekspert.

Treści zamieszczone w materiale mają wyłącznie charakter informacyjny, nie mogą być traktowane jako forma konsultacji medycznej i nie mogą zastąpić lekarza, do którego należy ostateczna decyzja o sposobie i zakresie stosowanego leczenia.

Wszystkie działania niepożądane produktów leczniczych należy zgłaszać do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, Tel.: + 48 22 49 21 301, Faks: + 48 22 49 21 309, zgodnie z zasadami monitorowania bezpieczeństwa produktów leczniczych. Formularz zgłoszenia niepożądanego działania produktu leczniczego dostępny jest na stronie Urzędu www.urpl.gov.pl lub Podmiotu Odpowiedzialnego za produkt, którego zgłoszenie dotyczy. 

NP-PL-CER-PRSR-230002, marzec 2023

Źródła:
I. A. Nowakowski. Komentarz do „Programy szczepień przeciwko HPV. Aktualne (2022) stanowisko WHO” – polska perspektywa. Komentarz do „Programy szczepień przeciwko HPV. Aktualne (2022) stanowisko WHO” - polska perspektywa - Wytyczne - Artykuły i wytyczne - Szczepienia - Medycyna Praktyczna dla lekarzy (mp.pl)

II. Protokół nr 51/2022 z posiedzenia Rady Przejrzystości  w dniu 27 grudnia 2022 roku 27122022_protokol_RP_51_BIP.pdf (aotm.gov.pl)

Źródło materiału partnerskiego: PAP MediaRoom
Partnerem materiału jest firma GSK