Co zrobić, by komary omijały cię szerokim łukiem

Komar choć tak nieduży (waży około 2,5 miligrama), może być prawdziwym utrapieniem. Nie bez powodu nazywany jest „zabójcą ludzkości numer jeden”. Jak podaje American Mosquito Control Association ten drapieżny owad zabija ponad milion osób rocznie, przenosząc śmiertelne choroby. A nocne bzyczenie nad uchem potrafi doprowadzić do szału.

AdobeStock
AdobeStock

Komary uwielbiają ludzi. Ich swędzące ukąszenia i przenoszone przez nie patogeny chorobotwórcze są zdaniem historyka dr. Timothy'ego C. Winegarda, autora książki „Komar: Historia naszego najgroźniejszego drapieżnika” odpowiedzialne za wiele najważniejszych momentów zwrotnych w historii ludzkości. 

Malaria, wirus Zika, denga, żółta febry, gorączka chikungunya, wirus Zachodniego Nilu – to choroby, z którymi musimy się mierzyć właśnie przez te małe niegroźnie wyglądające owady. Rocznie z powodu chorób przenoszonych przez komary umiera ponad milion osób na całym świecie.

Ponadto ukąszenia komarów mogą powodować poważne podrażnienie skóry poprzez reakcję alergiczną na ślinę komara – to właśnie powoduje czerwony guzek i swędzenie.
Wiele osób zastanawia się jaki wpływ na ekosystem miałoby całkowite wyeliminowanie komarów. Niestety zdolność komarów do adaptacji do zmieniającego się środowiska sprawiła, że ich całkowite wytępienie jest praktycznie niemożliwe. A nawet, gdyby to się udało musimy pamiętać, że natura nie znosi próżni - inne gatunki wypełniłyby nisze opuszczone przez komary a zastąpienie komarów innymi gatunkami może mieć jeszcze gorsze skutki – jest to niezwykle trudne do przewidzenia.

Są sposoby, by uchronić się przed komarami

•    Unikaj alkoholu
Drapieżne owady wykorzystują widzenie termiczne, czyli podczerwone. Spożywanie alkoholu podnosi temperaturę ciała przez co stajemy się łatwo rozpoznawalnym sygnałem cieplnym dla swojego przyszłego prześladowcy. Wykazano, że osoby pijące piwo są bardziej atrakcyjne dla komarów. 

•    Używaj repelentów
Stosowanie repelentów na owady to złoty standard w walce z komarami, ale tylko jeśli właściwie je zastosujesz. Wystarczy, że pominiemy jakiś fragment ciała, komary na pewno go odnajdą i tam właśnie nas ukąszą.
Skuteczna alternatywą pochodzenia roślinnego dla repelentów są olejki. Odstraszać komary będzie zwłaszcza olejek lawendowy, paczuli, mięty pieprzowej, bazyliowy czy eukaliptusowy.
Dostępne są też ubrania fabrycznie impregnowane permetryną, środkiem owadobójczym zwalczającym komary.

•    Noś jasne ubrania
. Ciemne ubrania zatrzymują stosunkowo więcej ciepła dlatego najlepiej wybierać jaśniejsze ubrania z długimi rękawami, aby chronić się przed komarami.

•    Komary lubią wodę
Dni spędzone na basenie i chłodne napoje na świeżym powietrzu dają ludziom wytchnienie od upału, ale są równie atrakcyjne dla komarów. Samice komarów składają jaja w stojącej wodzie – i nie potrzebują jej wiele.

„Od stawu lub strumienia, po maleńką kolekcję na dnie starego pojemnika, zużytej opony, zabawki ogrodowej – a nawet nakrętkę od butelki – wystarczy cokolwiek. Nawet podmokła gleba wystarczy, by przyszłe mamy komarów mogły złożyć w niej jaja.” – przekonuje dr Winegard. I zaleca usunięcie stojącej wody wokół domu i podwórka, aby zminimalizować ryzyko powstawania siedlisk komarów.

•    Reagują na zapachy
Komary polują na ludzi przede wszystkim za pomocą zapachu. Zdaniem specjalistów komary wyczuwają dwutlenek węgla z odległości ponad 60 metrów. W pobliżu potencjalnego żywiciela dominują też inne sygnały, jak zapachy ciała (pot, kwas mlekowy itp.) i ciepło. Również zapachy wytwarzane przez mikroflorę skóry odgrywają rolę w skłanianiu komarów do lądowania. 

- Komary przyciąga wydychany przez nas dwutlenek węgla, podwyższona temperatura ciała i pot – istotny jest jego skład, indywidualny dla każdego. Zawierający on ponad 300 różnych związków chemicznych (aminokwasów, jonów, kwasu mlekowego, mocznika, glicerolu oraz peptydów i białek), które sprawiają, że stajemy się atrakcyjni dla owadów – wyjaśnia dr Anna Oborska – dyrektor generalna Polskiego Stowarzyszenia Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego.

Bodźce wizualne, takie jak ruch, również wpływają na poszukiwanie żywiciela. To dlatego komary najczęściej atakują osoby aktywne, które mają szybszy metabolizm i spocone, bo substancje wydzielane z potem i powstające w wyniku jego rozkładu przyciągają je. 
Warto też zrezygnować ze stosowania produktów zapachowych: dezodoranty, mydła i inne substancje zapachowe przyciągają komary.

•    Sprawdź swoją grupę krwi
Okazuje się, że osoby z grupą krwi 0 są kąsane dwa razy częściej niż te z grupą A, a grupa B plasuje się gdzieś pośrodku. 

Rozwiewamy mity dotyczące komarów

W kontrolowanych badaniach laboratoryjnych wykazano, że spożywanie czosnku, witaminy B12 i innych substancji ogólnoustrojowych nie ma wpływu na ukąszenia komarów. Z kolei jedzenie bananów nie przyciąga komarów, jak sugeruje mit, ale już perfum – tak. Atrakcyjny dla komarów okazał się ser limburski, co zdaniem naukowców może wyjaśniać wabienie, jakie niektóre komary odczuwają na ludzkich stopach.

Image
Infografika PAP
Infografika PAP

Autorka

Monika Grzegorowska

Monika Grzegorowska - O dziennikarstwie marzyła od dziecka i się spełniło. Od zawsze to było dziennikarstwo medyczne – najciekawsze i nie do znudzenia. Wstępem była obrona pracy magisterskiej o błędach medycznych na Wydziale Resocjalizacji. Niemal całe swoje zawodowe życie związała z branżowym Pulsem Medycyny. Od kilku lat swoją wiedzę przekłada na bardziej przystępny język w Serwisie Zdrowie PAP, co doceniono przyznając jej Kryształowe Pióro. Nie uznaje poranków bez kawy, uwielbia wieczory przy ogromnym stole z puzzlami. Życiowe baterie ładuje na koncertach i posiadówkach z rodziną i przyjaciółmi.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ WIĘCEJ

  • Adobe

    Grzybice układowe – niedoceniane zagrożenie

    Według najnowszych badań inwazyjne grzybice mogą odpowiadać nawet za 3,8 miliona zgonów rocznie na świecie. Jeszcze niedawno uznawano je za choroby rzadkie i marginalne, „przywleczone z tropików” - dziś coraz częściej pojawiają się w szpitalach, gdzie atakują pacjentów z osłabioną odpornością.

  • Adobe

    Co się dzieje z naszymi genami po śmierci?

    Okazuje się, że w komórkach ciała, które formalnie nie żyje, wciąż toczą się zaskakujące procesy: setki genów „budzą się” i pracują jeszcze długo po ustaniu funkcji życiowych. To nie fantazja naukowa, ale realne obserwacje, które zmieniają nasze rozumienie śmierci i potencjalnie otwierają nowe możliwości w transplantologii, kryminalistyce czy badaniach biologicznych.

  • Adobe Stock

    Czy serce może stanąć z przerażenia?

    Niektórzy lubią się bać. Oglądają horrory, słuchają przerażających historii. Czy dreszcz emocji, który wywołują mrożące krew w żyłach opowieści, może mieć wpływ na kondycję naszego serca – wyjaśnia kardiolog prof. Robert J. Gil, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w latach 2023-2025.

  • Adobe

    Zapalenie płuc wciąż groźne

    Zapalenie płuc to jedna z najstarszych, a zarazem najbardziej podstępnych chorób, jakie zna medycyna. Atakuje pęcherzyki płucne, wypełnia je płynem, utrudnia wymianę gazową i – w najcięższych przypadkach – odbiera tlen.

NAJNOWSZE

  • Adobe

    Grzybice układowe – niedoceniane zagrożenie

    Według najnowszych badań inwazyjne grzybice mogą odpowiadać nawet za 3,8 miliona zgonów rocznie na świecie. Jeszcze niedawno uznawano je za choroby rzadkie i marginalne, „przywleczone z tropików” - dziś coraz częściej pojawiają się w szpitalach, gdzie atakują pacjentów z osłabioną odpornością.

  • Badanie: olejki eteryczne, czyli jak przechytrzyć oporne bakterie

  • Skąd się biorą napięciowe bóle głowy

  • 10 wskazówek dla seniorów, jak dbać o zdrowie

  • Życie z chorobą reumatyczną to ból i niepewność

  • AdobeStock

    Nastolatek woli kolegów od rodziców, ale to nie znaczy, że ich nie potrzebuje

    W okresie dorastania rodzice często doświadczają odrzucenia - nastolatki niekoniecznie chcą już być z nami bardzo blisko, a jednocześnie bardzo potrzebują naszej obecności – mówi prof. Marek Kaczmarzyk, neurobiolog.

  • Eksperci: wciąż za mało pacjentów z chorobami jelit objętych nowoczesnym leczeniem

  • Co się dzieje z naszymi genami po śmierci?

Serwisy ogólnodostępne PAP