WHO chce zmian w międzynarodowym prawie medycznym
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) kończy prace nad najszerszymi od dziesięcioleci zmianami w międzynarodowym prawie medycznym. Obok przyjęcia „traktatu antypandemicznego” planowane są szerokie modyfikacje Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (IHR) oraz Ramowej Konwencji na rzecz Ograniczenia Użycia Tytoniu (FCTC).
Fot. Pixabay
Instytut Badań nad Prawem i Medycyną Arche opublikowało raport zawierający analizę propozycji zmian w międzynarodowym prawie medycznym, jakie są aktualnie procedowane na forum WHO.
Zdaniem autorów raportu kontrowersje budzi zakres planowanej ingerencji traktatowej w politykę zdrowotną państw członkowskich oraz tryb pracy nad dokumentami, których projekty opracowują– jak twierdzą - nietransparentne grupy eksperckie.
Światowa Organizacja Zdrowia po ogłoszeniu końca pandemii COVID-19 rozpoczęła najszersze od blisko dwóch dekad prace nad zmianami w międzynarodowym prawie medycznym. Jak wskazują autorzy raportu, „projekty są dostępne tylko fragmentarycznie i brak jest szerokiej międzynarodowej debaty nad proponowanymi zmianami. Ich znaczenie jest duże, bo propozycje prezentowane przez WHO dotyczą aktów prawa międzynarodowego mających uzyskać moc wiążącą”.
W opinii ekspertów Instytutu Arche wątpliwości nie budzi cel „traktatu antypandemicznego” i procedowanych równolegle zmian w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych. Nowe regulacje mają służyć sprawniejszemu reagowaniu na międzynarodowe kryzysy zdrowotne. W debacie międzynarodowej podnosi się jednak wątpliwości co do przewidzianego w projektowanych rozwiązaniach zakresu koordynacji polityki zdrowotnej na poziomie globalnym.
Projektowane rozwiązania przewidują stworzenie mechanizmu międzynarodowych zamówień produktów leczniczych oraz wyrobów medycznych, którymi zarządzać ma WHO. Zgodnie z propozycją zmian w IHR, w przypadku stwierdzenia „stanu zagrożenia zdrowia publicznego” Dyrektor Generalny WHO ma uzyskać uprawnienia do wydawania decyzji wpływających bezpośrednio na politykę zdrowotną państw członkowskich organizacji. zakres udzielanej przez nie ochrony patentowej produktów leczniczych oraz funkcjonowanie łańcuchów dostaw.
Planowane zmiany w FCTC mają w zamierzeniu autorów doprowadzić do ograniczenia użycia w skali globalnej. Podczas zbliżającej się cyklicznej sesji państw stron dyskutowane będzie odniesienie istniejących ograniczeń do tzw. nowatorskich wyrobów tytoniowych. Eksperci Instytutu Arche uważają, że dyskusja nie została jednak poprzedzona przeprowadzeniem bezstronnej analizy wpływu takich produktów na zdrowie człowieka oraz oceną możliwości ich uwzględnienia jako czynnika redukcji szkód w globalnej polityce zdrowotnej.
Zdaniem autorów raportu poważne wątpliwości budzi także tryb powoływania ciał eksperckich, które opracowują projektowane zmiany prawne oraz wytyczne dotyczące stosowania obowiązujących przepisów. Uznają, że brak jest transparentności w zakresie sposobu zgłaszania i prezentacji kandydatur na ich członków oraz sposobu prowadzenia głosowań dotyczących ich wyboru, a w praktyce o ich powołaniu decyduje Dyrektor Generalny WHO. Rekomendacje tworzone przez te ciała są często automatycznie powielane przez administrację państw-stron, a także wytyczają kierunki rozwoju prawa międzynarodowego.
Eksperci z Instytutu Arche zwracają uwagę na znaczenie stałego monitoringu rozwiązań proponowanych przez WHO. Wskazują też na potrzebę stałego zaangażowania państw członkowskich organizacji oraz państw-stron FCTC na rzecz transparentności i rzetelności prac nad projektowanymi zmianami prawnymi oraz tworzonymi wytycznymi.
Źródło informacji prasowej: Instytut Arche
