Amerykańskie standardy w polskich DPS-ach - nowa jakość opieki nad seniorami
Rozszerzenie kompetencji farmaceutów i włączenie ich do zespołów terapeutycznych, ściślejsza kontrola jakości oraz ilości przyjmowanych leków, prowadzące między innymi do zmniejszenia liczby hospitalizacji, a zatem kosztów dla systemu - takie reformy systemu opieki senioralnej, wzorowane na rozwiązaniach z USA, z powodzeniem wdrażają już teraz wybrane samorządy w Polsce.
Fot.PTOF
Impulsem do działania są oczywiste trendy demograficzne: do 2035 roku odsetek osób w wieku 60+ i 65+ ma wzrosnąć do niemal 27 proc.
Proces adaptacji amerykańskich rozwiązań systemowych na rzecz całościowej, interdyscyplinarnej opieki nad osobami starszymi prowadzi w naszym kraju Polskie Towarzystwo Opieki Farmaceutycznej (PTOF). Jak przekonuje dr hab. n. med. Agnieszka Neumann-Podczaska, prof. Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu i prezes PTOF, inicjatywa ta ma już konkretne sukcesy.
„To przede wszystkim kwestia edukacji i budowy świadomości tak decydentów, jak i całego społeczeństwa, co do konieczności stworzenia nowej jakości opieki nad seniorami - czy to w ich własnych domach, czy też w dedykowanych temu zadaniu instytucjach. Model ten już od roku jest realizowany przez nasze Towarzystwo we współpracy z samorządami w wybranych instytucjach opieki długoterminowej w całej Polsce” - przekonuje prof. Agnieszka Neumann-Podczaska.
Prezes PTOF jest również absolwentką Programu Fulbrighta - największej platformy wymiany naukowej i kulturowej Stanów Zjednoczonych założonej w 1946 roku. Wśród absolwentów i absolwentek programu Fulbrighta na świecie znajduje się m.in. 62 laureatów Nagrody Nobla i 89 laureatów nagrody Pulitzera. Jednym z jego celów jest promocja relacji między USA i Polską, dzięki długofalowej współpracy na rzecz rozwoju nauki i kultury.
„Jako uczestniczka tego wyjątkowego programu dostrzegam wielką wartość transferu najlepszych rozwiązań ze Stanów Zjednoczonych do Europy, w tym Polski, w obszarze profesjonalnej i kompleksowej opieki nad seniorami. Powinna ona, tak jak za oceanem, opierać się na interdyscyplinarności, maksymalnej dostępności do innowacyjnych leków oraz terapii, a także partnerskim dialogu pomiędzy pacjentem a lekarzem i farmaceutą w kwestii optymalnego leczenia farmakologicznego” - dodaje prezes PTOF.
Podobnego zdania jest Tomasz Michałek, dyrektor biura zarządu Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”. W jego opinii, efektywny system opieki nad osobami starszymi w Polsce opierać się musi na trzech, głównych filarach: edukacji, koordynacji działań między instytucjami publicznymi oraz optymalnym wykorzystaniu dostępnych zasobów - wiedzy, ekspertów, kompetencji.
„Tak naprawdę przez większość swojego życia musimy przygotowywać się do starości, a tę świadomość warto zacząć budować już na poziomie kształcenia podstawowego. Poprzez koordynację rozumiem ścisłą współpracę poszczególnych instytucji publicznych, rządowych i samorządowych, w celu poprawy jakości życia oraz leczenia rosnącej liczby osób starszych. W tym kontekście cieszymy się, że wreszcie zostało powołane stanowisko ministra ds. polityki senioralnej, odpowiedzialnego za koordynację polityki społecznej i zdrowotnej” - mówi Tomasz Michałek.
Ekspert dodaje jednak, że fundamentalne znaczenie dla obecnych i przyszłych seniorów ma filar trzeci projektowanego systemu, czyli wykorzystanie dostępnych zasobów.
„Doskonałym przykładem są na pewno farmaceuci, którzy, posiadając bardzo wysokie kompetencje, nie powinni wyłącznie wydawać leków w aptece. Są oni predysponowani, aby wyjść do ludzi: ich domów czy publicznych ośrodków opiekuńczych, chociażby w celu pomocy w przeglądzie leków i lepszym dopasowaniu konkretnych rozwiązań dla indywidualnego pacjenta” - tłumaczy przedstawiciel Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”.
Włączenie farmaceuty jako eksperta od farmakoterapii do zespołu terapeutycznego w celu poprawy jakości opieki i stworzenia standardów długoterminowej opieki nad seniorami w Polsce to także rekomendacja ekspertów American Society of Consultant Pharmacists (ASCP), międzynarodowego stowarzyszenia farmaceutów-konsultantów pracujących z pacjentami w podeszłym wieku. Przedstawiciele organizacji odbywają właśnie oficjalną wizytę na zaproszenie prof. Agnieszki Neumann-Podczaskiej uczestnicząc w licznych spotkaniach z samorządowcami, organizacjami pozarządowymi i dyrektorami placówek opieki długoterminowej organizowanymi przez PTOF.
„Trend demograficzny z zachodnich społeczeństwach jest jasny: odsetek osób w wieku powyżej 65 lat w ciągu najbliższych dekad zwiększy się z ok. 15 - 18 proc. obecnie do ponad 25 proc. W związku z tym czekają nas olbrzymie zmiany w strukturze wieku, ale to także zainicjuje pojawianie się nowych leków i terapii dedykowanych osobom starszym” - ocenia Chad Worz, Executive Director and Chief Executive Officer, ASCP.
Jego zdaniem to farmaceuci są przede wszystkim dedykowani do pracy z takimi pacjentami i pomagania w zapewnieniu optymalnej farmakoterapii.
„Obecnie w Stanach Zjednoczonych koncentrujemy się na podkreślaniu roli właśnie farmaceutów, nie tylko w zakresie zapewniania bezpieczeństwa i wsparcia pacjentów, ale także prewencji oraz pomocy w uniknięciu hospitalizacji czy poważnego incydentu zdrowotnego. Przybywamy do Polski, aby podzielić się naszym 55-letnim doświadczeniem w opracowywaniu najlepszych rozwiązań w całościowej opiece nad seniorami w oparciu właśnie o wiedzę i kompetencje farmaceutów” - dodaje przedstawiciel ASCP.
Jak mówi prof. Agnieszka Neumann-Podczaska trwające od roku działania oparte na amerykańskich wzorcach przynoszą nad Wisłą pierwsze efekty.
„Pacjenci zaczynają widzieć farmaceutę w innym świetle i przyzwyczajać się do myśli, że to właściwa osoba, by rozwiać ich wątpliwości dotyczące farmakoterapii. Przy tym czują się zaopiekowani, niepozostawieni sami sobie w leczeniu, które często budzi dużo lęku, obaw i emocji. Z kolei dyrektorzy i personel instytucji opieki długoterminowej podkreślają korzyści płynące z interdyscyplinarnej współpracy specjalistów, którzy patrzą całościowo na opiekę. Tworzymy też w Polsce system wsparcia opiekunów osób starszych - jest to ogólnopolski cykl warsztatów pod nazwą Senior Cafe, w ramach których zespól specjalistów wspiera i edukuje opiekunów” - podkreśla ekspertka.
Senior Cafe pod patronatem Marszałka województwa mazowieckiego gościł 14 września na terenie Szpitala Miejskiego im. Św. Trójcy w Płocku. Wydarzenie miało charakter międzypokoleniowy i zgromadziło liczne grono obecnych i przyszłych opiekunów seniorów - zarówno młodzież, jak i osoby starsze.
Idea współpracy interdyscyplinarnej w opiece senioralnej to temat poruszany szeroko również na poziomie europejskim. Odpowiadając na potrzeby polskiego rynku opieki senioralnej i w celu wzmocnienia współpracy bilateralnej BUSINESS FRANCE, agencja rządu francuskiego przy Ambasadzie Francji w Polsce, zaprosiła prof. Neumann-Podczaską do udziału w 16 edycji Silver Eco & Ageing Well International Festival. Festiwal ten, organizowany w ramach rządowego programu Export Begins in France, jest największym tego typu wydarzeniem w Europie, które zgromadziło w dniach 16-17 września w Cannes (Francja) kluczowych uczestników ekosystemu opieki senioralnej wokół networkingu oraz sześciu kongresów międzynarodowych.
Polskie Towarzystwo Opieki Farmaceutycznej zostało powołane niemal dokładnie rok temu - 19 września 2023 roku. Głównym celem stowarzyszenia jest rozwój opieki farmaceutycznej jako świadczenia zdrowotnego oraz jej upowszechnienie w społeczeństwie. Ponadto, zadaniem Towarzystwa jest podnoszenie świadomości o zaletach, jakie dla społeczeństwa mogą nieść usługi opieki farmaceutycznej.
Źródło informacji: PAP MediaRoom
