Gdzie można znaleźć wiarygodne informacje o zdrowiu

W internecie działają tysiące portali, blogów i forów poświęconych tematyce zdrowotnej. Niestety, spora część z nich zawiera informacje nieaktualne, niepełne lub po prostu nieprawdziwe. Ale w sieci nie brakuje też solidnych źródeł wiedzy o zdrowiu – podpowiadamy, z których warto korzystać.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Poniższa lista z pewnością nie jest kompletna, ale wyróżnia się tym, że wskazane na niej strony internetowe są wiarygodne – bo prowadzone, wspierane lub rekomendowane przez medyczne towarzystwa naukowe, rządowe instytucje czy uniwersytety. Jednocześnie, wskazane strony lub ich poszczególne sekcje, przeznaczone dla pacjentów, ich bliskich, jak też i wszystkich innych osób zainteresowanych zdrowiem, wyróżniają się przystępnością, co należy docenić, gdyż wcale nie jest to powszechne i oczywiste w świecie nauki i medycyny.

Sprawdź, dlaczego ludzie wierzą w mity medyczne

Generalnie, szukając rzetelnych informacji o zdrowiu w internecie zawsze warto zacząć od sprawdzenia kim jest wydawca oraz kim są autorzy dostępnych treści. Najlepiej unikać stron, które tego nie ujawniają, jak również tych, które zawierają dużo nachalnych reklam produktów czy usług. Trzeba też pamiętać, że ogólnodostępne treści w internecie (także te na stronie Serwisu Zdrowie) mają jedynie walor informacyjny i edukacyjny, a więc wszelkie niepokojące objawy, jak też sposoby leczenia, należy bezwzględnie konsultować z lekarzem lub innym, adekwatnym profesjonalistą medycznym - pielęgniarką, położną, psychologiem, fizjoterapeutą czy dietetykiem klinicznym.

Wiarygodne źródła informacji o zdrowiu i różnych chorobach

• Serwis edukacyjny dla kobiet w ciąży wydawany pod patronatem Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników.
• Strona na temat leczenia bólu, polecana przez Polskie Towarzystwo Badania Bólu.
• Serwis Polskiego Towarzystwa Alergologicznego na temat chorób alergicznych.
• Baza wiedzy na temat chorób reumatologicznych, prowadzona przez Regionalne Centrum Wczesnej Diagnostyki Reumatologicznej w Łodzi.  
• Informacje na temat profilaktyki i leczenia różnych przewlekłych chorób wątroby znaleźć można na portalu "Zdrowa Wątroba", polecanym przez Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy, a także na stronie HCV Jestem Świadom.
• Portal o zdrowiu jamy ustnej polecany przez Polskie Towarzystwo Stomatologiczne. 
• Informacje o chorobach urologicznych na stronie Polskiego Towarzystwa Urologicznego. 
• Podstawowe, praktyczne informacje na temat grypy znaleźć można m.in. na stronie Ministerstwa Zdrowia.
• Informacje o różnego rodzaju zakażeniach przenoszonych drogą płciową można znaleźć na portalu Krajowego Centrum ds. AIDS, a także na stronach Ministerstwa Zdrowia.
• Informacje na temat najczęściej występującej choroby nerek można znaleźć w filmie edukacyjnym Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego dostępnym na kanale YouTube - "Przewlekła choroba nerek epidemią XXI wieku".
• Panel edukacyjny dla pacjentów dotyczący jaskry, prowadzony przez Polskie Towarzystwo Okulistyczne.
• Bazę wiedzy na temat chorób atopowych można znaleźć na stronie Polskiego Towarzystwa Chorób Atopowych.
• Szczegółowe informacje na temat przyczyn, rozpoznawania i leczenia cukrzycy znaleźć można na wielu dedykowanych tej chorobie portalach, takich jak np. Cukrzyca.pl czy MojaCukrzyca.org.
• Podstawowe informacje o chorobach rzadkich, a także listę organizacji wspierających chorujących na nie ludzi można znaleźć na stronie Krajowego Forum na Rzecz Terapii Chorób Rzadkich.
• Praktyczne informacje na temat leczenia i pielęgnacji ran przewlekłych (m.in. odleżyn czy tzw. stopy cukrzycowej) znaleźć można na portalu Forum Leczenia Ran.
• Podstawowe informacje na temat chorób cywilizacyjnych oraz możliwych sposobów zapobiegania im znaleźć można na stronach Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
• Rzetelne strony edukacyjne poświęcone szczepieniom, obalające mity na ich temat, wydawane są pod auspicjami wielu instytucji, w tym m.in. Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny.
• Informacje na temat krwi i krwiodawstwa można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Krwi, a także na stronach regionalnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
• Przegląd informacji na temat różnych badań profilaktycznych znaleźć można na stronie profilaktykawpolsce.pl, polecanej przez Polskie Towarzystwo Zdrowia Publicznego.
• Praktyczne informacje dotyczące różnych aspektów profilaktyki zdrowotnej, zdrowego stylu życia oraz ostrzeżenia publiczne o zagrożeniach dla zdrowia dostępne są na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego, a także lokalnych "sanepidów".
• Portal z praktycznymi informacjami na temat kolonoskopii, prowadzony przez Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie.
• Informacje na temat substancji niebezpiecznych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, a także innych zagrożeń zawodowych i BHP, znaleźć można na stronach internetowych Centralnego Instytutu Ochrony Pracy.
• Informacje o wpływie zanieczyszczeń powietrza na zdrowie oraz porady na temat różnych sposobów ochrony przed smogiem znaleźć można m.in. na stronach GIS, IMGW, GIOS, a także UOKiK
• Praktyczne informacje dotyczące profilaktyki upadków i urazów wśród osób starszych, a także cech bezpiecznego mieszkania dla seniorów znaleźć można na stronach NIZP-PZH. 
• Strona internetowa przeznaczona dla pacjentów zainteresowanych radiologią (diagnostycznymi badaniami obrazowymi), rekomendowana przez Polskie Lekarskie Towarzystwo Radiologiczne.
• Zbiór podstawowych informacji dla pacjentów na temat akupunktury można znaleźć na stronie Polskiego Towarzystwa Akupunktury.
• Wszechstronny portal informacyjny dla pacjentów działa w ramach fachowego wydawnictwa Medycyna Praktyczna – to prawdziwe kompendium rzetelnej wiedzy na temat zdrowia i chorób.
• Użyteczne informacje, infografiki oraz filmy edukacyjne na temat zdrowego stylu życia oraz czynników ryzyka chorób znaleźć można na portalu Serwis Zdrowie, który działa w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020.

Wiarygodne źródła informacji o nowotworach

Praktyczne informacje i materiały edukacyjne dotyczące szeroko pojętej profilaktyki, diagnostyki oraz leczenia różnego rodzaju chorób nowotworowych dostępne są m.in. na stronach internetowych:

• Polskiej Unii Onkologii,
• Centrum Onkologii-Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie,
• Polskiego Towarzystwa Onkologicznego,
• Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej,
• ESMO (European Society for Medical Oncology) – choć jest to strona anglojęzyczna, to można tam znaleźć i pobrać poradniki w języku polskim,
• Onkonet (na portalu tym dostępna jest m.in. praktyczna i na bieżąco aktualizowana "Encyklopedia Nowotworów"),
• Zwrotnik Raka.

Polacy wciąż mało wiedzą o zdrowiu

Nie dajmy się zwieść pozorom. Choć średnia długość życia rośnie, a w dużych miastach od lat szerzy się moda na bycie fit, to jednak z badań wynika, że wiedza Polaków na temat zdrowia oraz największych zagrożeń zdrowotnych jest dramatycznie niska.

Ponadto, funkcjonuje też wiele portali z informacjami na temat wybranych zagadnień czy chorób onkologicznych:

• Baza wiedzy o chorobach onkologicznych krwi i układu krwiotwórczego: portal hematoonkologia.pl.
• Praktyczne informacje na temat profilaktyki i leczenia raka płuca można znaleźć na stronie Forum Raka Płuca. 
• Baza wiedzy o nowotworach ginekologicznych dostępna jest w sekcji dla pacjentów na stronie Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej. 
• Słowniczek wyjaśniający znaczenie najważniejszych pojęć z dziedziny psychoonkologii można znaleźć na stronie Polskiego Towarzystwa Psychoonkologicznego. 
• Opinie doświadczonych onkologów na temat tzw. alternatywnych metod leczenia raka znaleźć można w sekcji „Rak niekonwencjonalnie”, dostępnej na stronie Polskiej Ligi Walki z Rakiem. 
• Praktyczne porady na temat profilaktyki chorób nowotworowych oraz informacje o najważniejszych czynnikach ryzyka zachorowania znaleźć można na stronie kampanii „Planuję długie życie”, realizowanej pod auspicjami Ministerstwa Zdrowia. 
• Ryzyko zachorowania na najczęściej występujące nowotwory można sprawdzić za pomocą specjalnej aplikacji dostępnej na stronie „CanCellCancer”. 

Wiarygodne źródła informacji o chorobach serca i układu krążenia

• Praktyczne informacje na temat nadciśnienia, opracowane przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, dostępne są na portalu edukacyjnym „HiperEdu”. 
• Przegląd kluczowych informacji dotyczących choroby wieńcowej dostępny jest na stronie Instytutu Kardiologii. 
• Informacje na temat rozpoznawania i leczenia migotania przedsionków znaleźć można na stronie „Arytmia grozi udarem”. 
• Praktyczne wskazówki na temat tego, jak rozpoznać zawał serca oraz jak ratować osobę nim dotkniętą znaleźć można m.in. na stronie Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu. 
• Kompendium wiedzy dla pacjentów, którzy przeszli zawał serca znajduje się na stronie internetowej „Co po zawale”, stworzonej przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. 
• Baza praktycznej wiedzy na temat niewydolności serca znajduje się na stronie „Słabe serce”. 

Wiarygodne źródła informacji o zdrowiu psychicznym

• Pomocne informacje dotyczące kryzysów psychicznych znaleźć można na stronie Centrum Wsparcia dla Osób w Stanie Kryzysu Psychicznego. 
• O tym czym jest zdrowie psychiczne i jakie są jego wyznaczniki dowiedzieć się można na stronie Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej. 
• Dużo praktycznych informacji na temat różnego rodzaju problemów psychicznych znaleźć można na portalu wiedzy o psychiatrii i psychoterapii „Psychiatria.pl”. 
• Na stronie Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego znaleźć można wiele przydatnych artykułów dotyczących zdrowia psychicznego i jego zaburzeń.  
• Kompendium informacji na temat zaburzeń depresyjnych można znaleźć na stronie kampanii "Forum Przeciw Depresji", realizowanej pod patronatem Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. 
• Na stronie Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego można obejrzeć film na temat zapobiegania samobójstwom pt. "Życie warte jest rozmowy". 

Wiarygodne źródła informacji o uzależnieniach 

• Praktyczne informacje i materiały dotyczące profilaktyki oraz leczenia alkoholizmu dostępne są na stronie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 
• Informacje o uzależnieniu od narkotyków i najskuteczniejszych metodach walki z nim można znaleźć na stronach Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii oraz na stronie kampanii „Krzywo weszło”. 
• Kompendium praktycznych informacji i porad na temat różnego rodzaju uzależnień behawioralnych (np. od pracy, zakupów, seksu) znaleźć można na stronie „Uzależnienia behawioralne”. 
• Osoby chcące zerwać z nałogiem tytoniowym mogą skorzystać ze specjalnej strony pomocowej „Jak rzucić palenie”, współfinansowanej w ramach Narodowego Programu Zdrowia. 

Uwaga na diety z internetu!

Wiarygodne źródła informacji o zdrowym żywieniu 

• Największą bazą praktycznej wiedzy na temat żywienia człowieka (zdrowego i chorego) jest obecnie strona Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, która została stworzona przez ekspertów Instytutu Żywności i Żywienia. Za pośrednictwem tej strony można m.in. umówić się na bezpłatną, specjalistyczną konsultację dietetyczną.  
• Również na stronie samego Instytutu Żywności i Żywienia można znaleźć sporo pomocnych informacji i materiałów z dziedziny szeroko pojętej dietetyki. 
• Dużo przydatnych informacji i materiałów multimedialnych dotyczących dietetyki, ale także aktywności fizycznej znaleźć można na stronie internetowej projektu „Zachowaj Równowagę”, zrealizowanego przez Instytut Żywności i Żywienia z partnerami w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. 
• W poszukiwaniu aktualnych informacji i opinii na temat żywności i żywienia warto zaglądać na stronę Polskiego Towarzystwa Nauk Żywieniowych, gdzie można dowiedzieć się także o terminach otwartych wykładów z cyklu „Fakty i fikcje w żywieniu człowieka”.  
• Szczegółowe, praktyczne informacje na temat żywienia kobiet w ciąży, a także żywienia niemowląt znaleźć można na polecanej przez Instytut Matki i Dziecka oraz Polskie Towarzystwo Dietetyki stronie projektu „1000 pierwszych dni dla zdrowia”. 
• Wiele przydatnych informacji i materiałów na temat zdrowego żywienia oraz aktywności fizycznej znaleźć można na stronie projektu „Trzymaj formę”, realizowanego pod patronatem wielu rządowych instytucji we współpracy z przemysłem. 
• Strona z informacjami na temat walorów zdrowotnych wody, polecana przez Polskie Towarzystwo Magnezologiczne. 
• W poszukiwaniu zdrowej diety można też zajrzeć na specjalny, utworzony niedawno „Portal Diety NFZ”. 
• Kompendium wiedzy dla pacjentów na temat różnych form leczenia żywieniowego prowadzone przez Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu.
• Praktyczne informacje i porady ekspertów dotyczące suplementów diety - ich jakości, bezpieczeństwa stosowania i potencjalnych, związanych z nimi zagrożeń, znaleźć można na stronach wielu państwowych instytucji, w tym m.in. Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, gdzie można znaleźć i pobrać specjalny poradnik: "Co warto wiedzieć o suplementach diety".  

Dr Google nie leczy

Informacji medycznych znalezionych w internecie lub innych mediach nie można traktować na równi z poradą lekarską! Pomimo rozwoju techniki, nadal podstawą stawiania diagnozy, jak i doboru odpowiedniej metody leczenia w medycynie jest dokładny wywiad lekarski, czyli rozmowa z pacjentem, oraz dokładne badanie przedmiotowe (czyli oględziny całego ciała pacjenta, w tym m.in. jego opukiwanie czy osłuchiwanie),które w razie potrzeby uzupełnia się badaniami dodatkowymi (np. laboratoryjnymi lub obrazowymi). Tzw. porada on-line nie jest więc w stanie zastąpić bezpośredniego spotkania z lekarzem.

Źródła informacji o służbie zdrowia i prawach pacjenta

• Wiele przydatnych informacji na temat działania służby zdrowia oraz dostępnych programów profilaktycznych znaleźć można na oficjalnej, rządowej stronie „Pacjent.gov.pl”. 
• Aby samodzielnie sprawdzić specjalność danego lekarza, a także potwierdzić, że dany lekarz ma prawo do wykonywania zawodu każdy może skorzystać z wyszukiwarki na stronie Naczelnej Izby Lekarskiej. 
• Baza danych o prawach pacjenta oraz inne praktyczne informacje ułatwiające poruszanie się w systemie ochrony zdrowia dostępne są na stronie Rzecznika Praw Pacjenta. 
• Wyszukiwarkę placówek medycznych oraz programów profilaktycznych znaleźć można na stronie Zintegrowanego Informatora Pacjenta. 
• Wiele przydatnych informacji na temat zdrowia, profilaktyki i leczenia chorób, a także nowoczesnych aplikacji zdrowotnych dla pacjentów można też znaleźć na stronie „Akademii NFZ”. 
• Źródłem praktycznych informacji dla osób niepełnosprawnych jest m.in. portal Niepelnosprawni.pl, współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.  
• Informacje na temat umierania, opieki paliatywnej i hospicjów znaleźć można m.in. na stronie Puckiego Hospicjum pw.św. Ojca Pio. 

Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl