Materiał promocyjny

Czym jest zespół jelita drażliwego i jakie są objawy?

Zespół jelita drażliwego (ang. Irritable Bowel Syndrome, IBS) to przewlekła choroba czynnościowa jelita cienkiego i grubego, której głównymi symptomami jest ból brzucha oraz zaburzenie rytmu wypróżnień. IBS obecnie jest uważany za chorobę przewlekłą i nieuleczalną, która zaniedbana znacząco obniża komfort życia.

Adobe Stock
Adobe Stock

Szacuje się, że na całym świecie może ona występować nawet u 23% osób. Czym jest zespół jelita drażliwego i jak go rozpoznać?

Czym jest zespół jelita drażliwego?

Najnowszy podział zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego – Kryteria Rzymskie IV – wyróżnia sześć chorób czynnościowych jelit. Należy do nich:


•    zespół jelita drażliwego;
•    zaparcie czynnościowe;
•    biegunka czynnościowa;
•    wzdęcie czynnościowe;
•    nieokreślone zaburzenia czynnościowe jelit;
•    zaparcie wywołane opioidami.


Poprzez chorobę czynnościową uważa się przewlekłe zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego, w których dominującymi objawami są bóle brzucha, wzdęcia, zaburzenia oddawania stolca (biegunki, zaparcia lub naprzemienne występowanie obu stanów). Zgodnie z Kryteriami Rzymskimi IV, aby było możliwe rozpoznanie IBS, niezbędne jest stwierdzenie występowania bólu brzucha nawracającego minimum jeden dzień w tygodniu przez ostatnie trzy miesiące, któremu towarzyszą przynajmniej dwie z następujących cech:


•    powiązanie bólu z defekacją;
•    powiązanie bólu ze zmianą konsystencji stolca;
•    powiązanie bólu ze zmianą częstotliwości wypróżnień.


Dodatkowo kryteria muszą być spełnione przez ostatnie trzy miesiące z początkiem objawów na minimum pół roku przed rozpoznaniem choroby. Na podstawie tzw. Skali Bristolskiej wyróżnia się kilka postaci IBS różniących się między sobą objawami ze strony układu pokarmowego – z dominującymi biegunkami, z dominującymi zaparciami, mieszaną oraz niezróżnicowaną. Jest to jednak podział umowny, ponieważ w trakcie życia pacjenta może dochodzić do zmian postaci choroby.
Warto wspomnieć, że IBS może pojawić się w każdym wieku, choć częściej występuje on u kobiet oraz w trzeciej i czwartej dekadzie życia. Choć choroba ta nie jest śmiertelna, znacząco obniża komfort życia i utrudnia codzienne funkcjonowanie [1].

Jakie są przyczyny zespołu jelita drażliwego?

Przypuszcza się, że IBS ma genezę wieloczynnikową, choć do tej pory nie udało się obecnie ustalić, co dokładnie wpływa na pojawienie się i rozwój schorzenia. Istotne znaczenie mają z pewnością zaburzenia interakcji jelitowo-mózgowej. W wyniku dysbiozy, czyli zaburzeń ilościowych lub jakościowych w obrębie mikroflory jelitowej dochodzi do zaburzenia mechanizmów neurogennch, hormonalnych oraz immunologicznych w organizmie. Zachwianie tych mechanizmów prowadzi do wykształcenia się nadwrażliwości trzewnej, zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego.

Stwierdza się jednocześnie, że u 50 do 80% pacjentów istnieje zależność między stresem a objawami IBS. Im bardziej długotrwałe i nasilone jest napięcie nerwowe, tym silniej chorzy odczuwają objawy zespołu jelita drażliwego [2,3].

W jaki sposób objawia się zespół jelita drażliwego?

Podstawowymi objawami IBS są wzdęcia, zaparcia, biegunka, bóle brzucha, dyskomfort w jamie brzusznej. Oczywiście nie zawsze te objawy są powiązane z zespołem jelita drażliwego, dlatego przed rozpoczęciem leczenia niezbędna jest diagnoza specjalisty.

Czy IBS można wyleczyć?

Obecnie nie są znane sposoby wyleczenia zespołu jelita drażliwego. Niemniej jednak pacjent może podejmować działania mające na celu złagodzenie uciążliwych objawów i zmniejszenie częstotliwości ich występowania. Przede wszystkim zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej. Regularny ruch, jak spacery czy uprawianie sportu pomaga regulować pracę jelit. Warto też dążyć do zmniejszenia odczuwania stres (np. przez różnego rodzaju techniki relaksacyjne) oraz zadbać o pełnowartościowy odpoczynek [2].

Zadowalające rezultaty przynosi modyfikacja diety. Ograniczenie spożywania używek oraz konserwantów pomaga złagodzić objawy IBS, podobnie jak stosowanie diety LOW FODMAP (ograniczająca spożycie węglowodanów fermentujących). 

Należy też zadbać o odpowiednio wysoką podaż błonnika, zwłaszcza w postaci zaparciowej choroby [2].

W regulacji mikroflory bakteryjnej przewodu pokarmowego pomagają także probiotyki, zwłaszcza dobrze przebadane szczepy Lactobacillus plantarum 299v, Saccharomyces boulardi, Bifidobacterium infantis. Korzyści prozdrowotne dla jelit przynoszą również tabletki na jelita (https://sklep.doppelherz.pl/doppelherz-med-ibs) zawierające takie naturalne składniki, jak zeolit, wyciąg z rumianku pospolitego, prawoślazu lekarskiego, aloes czy olejki eteryczne z kopru włoskiego oraz kminu zwyczajnego.

U podłoża IBS leży zaburzenie wielu różnych mechanizmów funkcjonowania organizmu. Dlatego w celu postawienia trafnej diagnozy zaleca się ostrożność, bardzo staranne przeprowadzenie wywiadu z pacjentem oraz wdrożenie profilaktyki pozwalającej złagodzić uciążliwe objawy.

Bibliografia:
1.    Saha L. Irritable bowel syndrome: pathogenesis, diagnosis, treatment, and evidence-based medicine. World J Gastroenterol. 2014;20(22):6759-6773;
2.    Adrych K.; Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych; Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 6, 224–233;
3.    Adrych K. i in.; Rozpoznawanie i leczenie zespołu jelita nadwrażliwego w praktyce lekarza rodzinnego; Varia Medica 2020 tom 4, nr 1, strony 52–59.

Więcej na: sklep.doppelherz.pl
Źródło informacji: Queisser Pharma Poland Sp. z o.o.

ZOBACZ WIĘCEJ

  • Adobe

    Spojówka na straży wzroku

    Cieńsza niż papier, przejrzysta jak delikatna membrana i niezwykle pracowita — tak w skrócie można opisać spojówkę, tkankę, której rola w utrzymaniu zdrowia oka jest często niedoceniana. 

  • Adobe Stock

    Przeciw 11 chorobom zaszczepisz się w aptece

    Osoby pełnoletnie mogą zaszczepić się w aptece przeciw 11 chorobom, w tym grypie na sezon 2025/2026. Podanie szczepionki nie kosztuje, ale za sam preparat trzeba częściowo lub w całości zapłacić w zależności od jego rodzaju i wieku pacjenta. Niektóre grupy otrzymają jednak szczepionki bezpłatnie. Wydawane są one na podstawie recepty od lekarza lub farmaceuty.

  • Adobe

    Jelita rozmawiają nie tylko z mózgiem

    Oś jelita–mózg to w ostatnich latach gorący temat w nauce: mówimy o niej jako o związku między florą bakteryjną a zdrowiem psychicznym. Ale, choć to kwestia fascynująca i dobrze udokumentowana, warto pamiętać, że jelita komunikują się nie tylko z mózgiem. Ten sam mikrobiom i jego metabolity prowadzą równoległe „rozmowy” z wątrobą, płucami i sercem, a konsekwencje tych kontaktów mają dla zdrowia równie duże znaczenie. 

  • Adobe

    Olszówka - toksyczna ruletka

    W 1944 roku niemiecki mykolog Julius Schäffer zmarł po spożyciu kilku ugotowanych krowiaków podwiniętych (Paxillus involutus), znanych w Polsce jako olszówki. Chciał udowodnić, że są jadalne, choć w środowisku naukowym trwała już dyskusja nad ich bezpieczeństwem. Jego śmierć była jednym z pierwszych dobrze udokumentowanych przypadków ciężkiego zatrucia olszówką i przyczyniła się do dalszych badań nad tym gatunkiem.

NAJNOWSZE

  • Adobe

    Spojówka na straży wzroku

    Cieńsza niż papier, przejrzysta jak delikatna membrana i niezwykle pracowita — tak w skrócie można opisać spojówkę, tkankę, której rola w utrzymaniu zdrowia oka jest często niedoceniana. 

  • Porada laktacyjna powinna być odrębnym świadczeniem

  • Przeciw 11 chorobom zaszczepisz się w aptece

  • Paznokcie mogą wskazywać na stan zdrowia

  • Filiżanka espresso elementem terapii raka?

  • AdobeStock

    Bądź wdzięczny, a będziesz żył dłużej

    Naukowcy udowadniają, że odczuwanie wdzięczności ma realny wpływ nie tylko na szczęście, pozytywne relacje międzyludzkie, radzenie sobie z przeciwnościami, ale też na zdrowie psychiczne i fizyczne, a nawet… na długość życia.

  • Jelita rozmawiają nie tylko z mózgiem

  • Efekt nocebo – faktyczne pogorszenie zdrowia?

Serwisy ogólnodostępne PAP