To mit, że w ciąży nie wolno przyjmować szczepionek. Wprost przeciwnie - niektóre są wręcz zalecane. Szczepiąc się, kobieta chroni zarówno siebie, jak i swoje dziecko.

• POLEĆ
• TWEETNIJ
• UDOSTĘPNIJ
• Pobierz

Oprócz tych zalecanych szczepień są też takie, którym kobietom w ciąży się nie podaje oraz takie, kiedy waży się ryzyko, co będzie korzystniejsze dla kobiety i rozwijającego się w niej dziecka.

Generalna zasada jest natomiast taka, że kobietom ciężarnym nie podaje się tzw. żywych szczepionek, czyli takich, które zawierają zmodyfikowane, jednak żywe wirusy czy bakterie. 

Sprawdź, jakie szczepienia poleca się osobom dorosłym

Z tego powodu nie zaleca się szczepień kobiet w ciąży np. przeciwko gruźlicy – głównym składnikiem tej szczepionki są bowiem żywe, choć osłabione prątki, czy też przeciwko ospie wietrznej – zawiera żywe, atenuowane wirusy.

Ponieważ ospa wietrzna u kobiety w ciąży to wysokie ryzyko poważnych powikłań w rozwoju jej płodu, warto jednak zaszczepić się przeciwko tej chorobie przynajmniej miesiąc przed zajściem w ciążę.

Co do zasady, planując ciążę, na pewno warto porozmawiać z lekarzem na temat tego, jakie szczepienia warto wykonać u siebie i u osób, które z małym dzieckiem będą miały kontakt. Jeśli takiej rozmowy nie było, wciąż można zadbać o to w czasie ciąży. Zwykle szczepienia podaje się kobietom w ciąży w drugim i trzecim trymestrze.

Trzy szczepienia zalecane w ciąży

• Przeciwko grypie - szczepionką inaktywowaną, a zatem nie zawierającą żywego wirusa.

Grypa jest jedną z częściej występujących chorób zakaźnych, dlatego ryzyko zarażenia się nią, zwłaszcza w sezonie grypowym, jest stosunkowo wysokie. Jednocześnie to choroba szczególnie niebezpieczna, jeśli cierpi na nią kobieta w ciąży, ponieważ kobiety w ciąży grypę przechodzą ciężej niż osoby w ogólnej populacji.

„Kobiety ciężarne stanowią szczególną grupę pacjentów w aspekcie zachorowań na grypę: jest ona rozpoznawana u nich z podobną częstością jak w populacji generalnej, ale powikłania w tej grupie pacjentów występują częściej” – czytamy w pracy „Szczepienia przeciwko grypie u kobiet ciężarnych – bezpieczeństwo i efektywność” opublikowanej w piśmie „Ginekologia Polska”.

Czy hiszpanka może wrócić?

Jej autorzy podkreślają, że szczepionka przeciwko grypie  została podana milionom ciężarnych kobiet na świecie i dowiedziono w wielu badaniach braku szkodliwego wpływu szczepionki zarówno na matkę, jak i na dziecko.

Warto wiedzieć, że w grupie około 2 milionów ciężarnych kobiet zaszczepionych w tylko w sezonie 2002- 2003 zarejestrowano jedynie 20 niepożądanych odczynów poszczepiennych, a „wśród nich dziewięć przypadków opisujących miejscowe działania niepożądane i osiem przypadków opisujących ogólne działania niepożądane (włączając gorączkę, bóle głowy i bóle mięśni), zanotowano także trzy poronienia samoistne, w stosunku do których nie udowodniono związku przyczynowo-skutkowego ze szczepieniem”.

Tymczasem chorowanie ciężarnej na grypę może się wiązać z dużym ryzykiem zarówno dla matki, jak i dziecka. „Opisywano poronienia, porody przedwczesne i zakażenia wrodzone u noworodków” – ostrzega dr Ewa Duszczyk ze Szpitala Zakaźnego w Warszawie.

Co do zasady szczepienie przeciwko grypie przeprowadza się w drugim i trzecim trymestrze, choć istnieją sytuacje, gdy lekarze zalecają je także w pierwszym trymestrze.

• Szczepienie przeciwko krztuścowi

Krztusiec to niezwykle groźna dla niemowlęcia choroba. Choć jest jej teraz zdecydowanie mniej niż w latach przed wprowadzeniem powszechnych szczepień przeciw krztuścowi, to nie zniknął całkiem, a nawet obserwuje się pewien wzrost zachorowań. Oficjalne statystyki podają liczbę zachorowań na krztusiec do trzech tysięcy rocznie, ale eksperci nie mają złudzeń, że rzeczywistych przypadków jest znacznie więcej: dorośli mogą przechodzić krztusiec łagodnie (nawet nie zdając sobie z tego sprawy). Dla niemowlęcia ta choroba wciąż stanowi śmiertelne zagrożenie, a zaraźliwość jest wysoka: szacuje się, że 80 proc. osób po kontakcie z chorym na krztusiec zapada na tę chorobę.

„Badania epidemiologiczne wyraźnie wskazują, że najczęściej źródłem zakażenia dziecka jest najbliżej otoczenie, głównie matka” – ostrzega dr Duszczyk.

Dlatego warto w ciąży zaszczepić się przeciwko krztuścowi. Zalecane jest podanie szczepionki między 27. a 34. tygodniem ciąży (każdej ciąży, niezależnie od wcześniejszych szczepień). Takiemu szczepieniu powinni się poddać także – jeszcze przed urodzeniem dziecka – bliscy maluszka, którzy będą mieli z nim kontakt.

• Szczepienie przeciwko tężcowi i błonicy

Jeśli minęło 10 lat od przyjęcia ostatniej dawki tej szczepionki, czas wybrać się do lekarza po dawkę przypominającą. Jeśli kobieta w ciąży nigdy nie była szczepiona przeciwko tym chorobom, powinna przyjąć zalecone pełne szczepienie. 

Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

Źródła: Ewa Duszczyk: Szczepienia kobiet planujących ciążę i szczepienia w czasie ciąży

A. Nitsch-Osuch , A. Woźniak Kosek, L. Brydak: 3Szczepienia przeciwko grypie u kobiet ciężarnych – bezpieczeństwo i efektywność w: Ginekol Pol. 2013, 84, 56-61