Sygnały, które świadczą o uzależnieniu dziecka od smartfona
Kiedyś w wakacje całe dnie spędzaliśmy na dworze. Dziś dzieci i nastolatki często wolą spędzać ten czas przed komputerem albo z telefonem w ręku. Netoholizm, czyli uzależnienie od internetu i fonoholizm - nadużywanie telefonu komórkowego - to poważne uzależnienia behawioralne, które trzeba leczyć. Z pomocą specjalisty.
Wirtualny świat jest dla niektórych dzieci o wiele bardziej atrakcyjny od realnego życia. Tak bardzo, że zatracają się w nim - komórka zastępuje znajomości „na żywo”, zamiast zabaw na podwórku wolą godzinami grać w gry albo grzebać w internecie.
- Objawy są niemal identyczne jak u osób uzależnionych od substancji chemicznych. W obu przypadkach obserwuje się kompulsywne zaspokajanie określonej potrzeby, połączone z utratą kontroli nad nią i podporządkowaniem jej codziennego życia – mówi Magdalena Krukowska – Sidorczuk, psycholog i psychoterapeuta Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia Grupy LUX MED.
Jedna trzecia nastolatków może już być uzależniona od internetu
Blisko 1/3 nastolatków może mieć problem z uzależnieniem od sieci – wynika z kolejnego badania przeprowadzonego przez NASK na temat korzystania z internetu przez polskie nastolatki. Problem wydaje się być większy w grupie uczniów szkół podstawowych i gimnazjów niż w grupie młodzieży szkół średnich.
Dodaje, że spędzanie czasu w sieci to sposób na uciekanie od rzeczywistości, w której dzieci nie radzą sobie z trudnymi emocjami: lękiem, złością, samotnością. W wirtualnym świecie łatwiej o akceptację i zrozumienie, szybciej można zbudować sobie poczucie przynależności do grupy rówieśniczej. Dla wielu osób to sposób na zmniejszenie stresu i poprawę złego samopoczucia. Dzieci, które zbyt wiele czasu poświęcają zabawie smartfonem, często rekompensują sobie w ten sposób brak więzi z rodzicami i problemy w nawiązywaniu lub utrzymaniu kontaktów.
Uzależnienie od netu – pierwsze objawy
Uzależnienie od internetu przejawia się nadmiernym korzystaniem nie tylko z komputera, ale przede wszystkim ze smartfona, który – w przeciwieństwie do komputera – pozostaje w zasięgu naszej ręki przez całą dobę.
- Fonoholik odczuwa potrzebę nieustannego sięgania po telefon nawet wtedy, kiedy nie ma ku temu żadnej rzeczywistej potrzeby. Co chwilę sprawdza powiadomienia, a jeśli nie ma takiej możliwości, odczuwa niepokój i rozdrażnienie, mogące przerodzić się nawet w agresję lub autoagresję – wymienia specjalistka.
Zwróć uwagę czy:
- Twoje dziecko nie rozstaje się ze swoim telefonem; trzyma go blisko siebie; przerywa rozmowę, aby odebrać połączenie lub odpisać na wiadomość, wykonuje inne czynności z telefonem w ręce; korzysta z niego w miejscach i sytuacjach, w których nie powinno się tego robić (np. w toalecie lub podczas przechodzenia przez jezdnię); ukrywa korzystanie ze smartfona przed rodzicami.
- Ma silną potrzebę korzystania z telefonu i ciągłą gotowość na odpisanie na sms; bywa rozdrażnione i niespokojne, gdy próbujesz ograniczyć mu korzystanie z telefonu.
- Zaniedbuje swoje codzienne aktywności i obowiązki - szkołę, zajęcia sportowe; rezygnuje z pozaszkolnych zainteresowań na rzecz surfowania w sieci; wycofuje się z życia towarzyskiego i ogranicza kontakty bezpośrednie z rówieśnikami;
- Korzysta ze smartfona tak często, że bywa niewyspanie, nie dba o wygląd, potrafi zapomnieć o jedzeniu; jest zdekoncentrowane.
Kiedy po pomoc?
Oczywiście nie w każdym przypadku częste, czy nawet nadmierne korzystanie z telefonu przez dziecko oznacza od razu zaburzenia. To jednak sytuacja, która łatwo może wymknąć się spod kontroli, dlatego lepiej czujnie obserwować swoje dziecko.
Co powinno zaniepokoić rodzica i skłonić do bezzwłocznego zasięgnięcia porady fachowca?
- To tzw. symptomy odstawienne. Jeśli zaobserwujemy, że dziecko jest pobudzone psychoruchowo, odczuwa nieustanny lęk, niepokój, obniżony nastrój czy reaguje agresją na próbę ograniczenia mu korzystania z telefonu, warto skonsultować się ze specjalistą, który zdiagnozuje i oceni stopień uzależnienia dziecka od internetu lub smartfona i w razie potrzeby zaproponuje odpowiednią psychoterapię – radzi Magdalena Krukowska – Sidorczuk.
Nie należy mieć złudzeń, że w dzisiejszym świecie można dziecko odizolować od internetu. Ale nadzór nad tym, jak dziecko z niego korzysta i wypracowanie jasnych zasad jest jednak możliwe.
Uzależnienie od netu: gdzie szukać pomocy
- 801 889 880 telefon zaufania – uzależnienia behawioralne. Telefon czynny jest codziennie, także w weekendy, w godzinach od 17.00 do 22.00.
Konsultacje telefoniczne prowadzone przez specjalistów Instytutu Psychologii Zdrowia PTP, przeszkolonych w zakresie problematyki uzależnień behawioralnych. Koszt połączenia zależnie od taryfy operatora.
- 800 100 100 – telefon dla rodziców i nauczycieli. Linia czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach 12.00–15.00. Więcej informacji znajdziesz na stronie.
Bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna oraz online dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania przemocy, a także pomocy psychologicznej dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności, takie jak: agresja i przemoc w szkole, cybeprzemoc i zagrożenia związane z nowymi technologiami, wykorzystanie seksualne, kontakt z substancjami psychoaktywnymi, depresja i obniżony nastrój, myśli samobójcze, zaburzenia odżywiania.
- 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży. Telefon dostępny jest codziennie od 12.00 do 2.00 w nocy.
Bezpłatny i anonimowy telefon dla dzieci i młodzieży prowadzony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Dzieci i młodzież mogą także zarejestrować się na stronie internetowej i napisać wiadomość do konsultantów pełniących dyżur online. Więcej informacji znajdziesz na stronie https://116111.pl/
- 800 12 12 12 – dziecięcy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Telefon jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.15 do 20.00.
Bezpłatna działająca całodobowo telefoniczna linia interwencyjna dla dzieci i młodzieży. Osoby dorosłe mogą zgłaszać problemy dzieci lub rażące zaniedbania względem nich. Więcej informacji na stronie https://brpd.gov.pl/telefon-zaufania
- Dyżurnet.pl
Zespół ekspertów NASK – Państwowego Instytutu Badawczego, działający jako punkt kontaktowy do zgłaszania nielegalnych treści w internecie, szczególnie związanych z seksualnym wykorzystywaniem dzieci. Zgłoszenia o potencjalnie nielegalnych treściach można przekazywać za pomocą formularza, na adres e-mailowy lub za pomocą infolinii 801 615 005. Szczegółowe informacje znajdziesz na stronie https://dyzurnet.pl/
- Uzależnienia behawioralne – poradnia on-line
Poradnia online prowadzona przez zespół ekspertów zajmujących się profilaktyką i terapią uzależnień, w tym uzależnień behawioralnych Możesz bezpośrednio zadać pytanie psychologowi – specjaliście terapii uzależnień: poradnia@uzaleznieniabehawioralne.pl lub prawnikowi: prawnik@uzaleznieniabehawioralne.pl. Dostępna jest również opcja kontaktu ze specjalistami za pośrednictwem formularza kontaktowego znajdującego się na stronie.
Na stronie poradni możesz również wyszukać ośrodki prowadzące terapię uzależnień na terenie całej Polski.
Uzależnienie od netu – gdzie szukać informacji
- Akademia NASK
- Program Safer Internet
- Strona kampanii „Nie zagub dziecka w sieci”
- Dyżurnet.pl
- Portal o uzależnieniach behawioralnych:
- Cybernauci
- Cyfrowobezbezpieczni
- Fundacja Orange
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
- Oprac. Monika Wysocka
Źródło: FOMO i nadużywanie nowych technologii, Poradnik dla rodziców
