Planujesz wyjazd do kraju występowania cholery? Zaszczep się
W ostatnim tygodniu zgłoszono dwa przypadki wykrycia materiału genetycznego przecinkowca cholery (Vibrio cholerae) w Polsce. Specjaliści zapewniają, że w Polsce nie musimy się obawiać rozprzestrzenienia się tej choroby. Jeśli jednak podróżujemy do krajów, gdzie istnieje takie ryzyko, powinniśmy się zaszczepić.
U osoby zamieszkałej w woj. zachodniopomorskim laboratoryjnie wykluczono wystąpienie cholery. Stwierdzono wibriozę, czyli zakażenie przecinkowcem cholery nie produkującym toksyny. U żadnej z osób objętych kwarantanną i nadzorem sanitarnym nie rozwinęły się objawy tej choroby, w związku z tym zakończono postępowanie sanitarne.
Drugi niepowiązany przypadek dotyczy osoby zamieszkałej w woj. lubelskim, u której łagodny przebieg choroby wskazuje również na wibriozę. Do czasu zakończenia badań mikrobiologicznych wdrożono prewencyjną pięciodniową kwarantannę domową dla osób z najbliższego kontaktu.
W Polsce nie ma obaw o epidemię cholery
Jak podkreśla Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Instytut Badawczy, w Polsce zachorowania na cholerę występują niezwykle rzadko.
– Styl życia, który prowadzimy w Polsce, korzystanie z wody wodociągowej i chlorowanej, monitorowanie jej stanu, kontrolowanie i konfekcjonowanie żywności, mycie rąk, o którym „przypomnieliśmy” sobie wskutek pandemii COVID-19 – to wszystko zmniejsza ryzyko, choć całkowicie wykluczyć go się nie da – wyjaśnia epidemiolog i specjalista chorób zakaźnych prof. Joanna Zajkowska z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Przypomina, że cholera to tzw. choroba brudnych rąk i skażonej żywności – a nad tym mamy kontrolę. Jeśli do tego sami będziemy przestrzegać zasad higieny, nie ma się czego obawiać.
Cholera – groźna choroba układu pokarmowego
Cholera to zakaźna choroba układu pokarmowego wywoływana przez przecinkowca cholery. Nieleczona w ciągu zaledwie kilkunastu godzin może doprowadzić do śmierci. Bakterią zakazić się można, pijąc zanieczyszczoną wodę lub spożywając skażone pożywanie, rzadziej przez kontakt z chorym lub nosicielem.
– Żeby się zarazić, trzeba wypić skażoną wodę, a więc mówiąc wprost, żeby Polak zakaził się przecinkowcem cholery, musiałby napić się wody z otwartego zbiornika, do którego ktoś spuściłby nieczystości osoby zarażonej cholerą. Umówmy się, że jest to jednak niezwykle mało prawdopodobne. Większość Polaków raczej nie pije wody z tego typu zbiorników, bo korzysta z sieci wodociągowej, ewentualnie sięga po wodę butelkowaną. Choć więc nie mogę powiedzieć, że zakażenie przecinkowcem cholery w Polsce jest niemożliwe, to jednak jest bardzo, bardzo trudne – przekonuje dr Tomasz Dzieciątkowski, wirusolog z Katedry i Zakładu Mikrobiologii Lekarskiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Warto dodać, że ostatnia epidemia cholery w Polsce miała miejsce pod koniec XIX wieku. Później odnotowywano jedynie pojedyncze przypadki zawleczone z innych krajów. Jednak eksperci ostrzegają, że wraz ze zmianami klimatycznymi zagrożenie chorobami zakaźnymi może wzrastać.
Planujesz wyjazd do kraju występowania cholery? Zaszczep się
Na świecie od 1 stycznia do 2 maja zanotowano ponad 111 tys. przypadków cholery i 1,5 tys. zgonów z nią związanych – wynika z danych Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób. Od marca do maja najwięcej osób zmarło na cholerę w Angoli (247), Sudanie (62), Mozambiku (29), Etiopii (15) i Zimbabwe (10) – podano w raporcie.
U 80 proc. osób z objawami cholery jej przebieg ma charakter łagodny lub umiarkowany. W grupie 10–20 proc. chorych występuje ostra wodnista biegunka prowadząca do silnego odwodnienia, co może prowadzić do ostrej niewydolności nerek, poważnych zaburzeń elektrolitowych i zgonu.
Jednak wśród osób prawidłowo leczonych śmiertelność cholery to około 1 proc. – zaznaczył NIZP-PZH. Leczenie polega przede wszystkim na podawaniu nawadniających roztworów elektrolitów: doustnie i dożylnie. W ciężkich przypadkach podaje się antybiotyki. U osób nieleczonych śmiertelność sięga 50–70 proc.
Malaria w gabinecie lekarza rodzinnego
Przed każdym wyjazdem warto zaszczepić się nie tylko na choroby tropikalne charakterystyczne dla celu podróży, ale i na „zwykłe” choroby górnych dróg oddechowych. Statystycznie to one stanowią dla nas największe ryzyko – radzi dr Marek Radosz, specjalista chorób wewnętrznych, lekarz medycyny podróży, który specjalizuje się w poradnictwie przedwyjazdowym.
Na cholerę można się zaszczepić. Jak przypomina NIZP-PZH zarejestrowana w Polsce szczepionka zawiera całe zabite temperaturą lub formaldehydem bakterie przecinkowca cholery (Vibrio cholerae) oraz oczyszczoną rekombinowaną podjednostkę toksyny cholerycznej (CTB). Szczepionka jest podawana doustnie, jako zawiesina i granulat musujący. Jest zalecana dzieciom powyżej dwóch lat i dorosłym, którzy planują podróż lub dłuższy pobyt w kraju występowania cholery, personelowi ochrony zdrowia i służbom ratunkowym.
„Odporność utrzymuje się przez 2 lata u dorosłych i u dzieci powyżej 6. roku życia (u dzieci w wieku 2-6 lat: 6 miesięcy), po czym należy podać jedną dawkę przypominającą. Dawki szczepionki należy przyjąć przynajmniej 1 tydzień przed planowanym wyjazdem” – wyjaśnia schemat szczepienia preparatem dostępnym w Polsce prof. Krzysztof Korzeniewski, specjalista medycyny morskiej i tropikalnej, epidemiologii, dermatologii i wenerologii.
Podstawowe fakty o cholerze
• To bardzo zakaźna i groźna choroba układu pokarmowego wywoływana przez bakterie o nazwie: przecinkowce cholery;
• Objawy cholery to silna biegunka bez gorączki i bólu brzucha oraz wymioty i drżenie mięśni; stolce są wodniste, pozbawione krwi i śluzu, o rybim zapachu, a pacjent nie jest w stanie nad ich oddawaniem zapanować (nie odczuwa parcia);
• Drogą zarażenia się jest najczęściej spożycie skażonej wody lub zanieczyszczonego jedzenia, rzadko dochodzi do zarażenia się wskutek kontaktu z chorym człowiekiem;
• Leczenie to podanie odpowiednich antybiotyków;
• Istnieje doustna szczepionka przeciwko tej chorobie; droga ochrony to częste mycie rąk, picie nieskażonej wody, jedzenie pokarmów po obróbce termicznej (w rejonach zagrożonych występowaniem cholery);
• Cholera jest dużym problemem zdrowia publicznego w krajach bez powszechnego dostępu do czystej wody i szwankującym nadzorem nad produkcją żywności.
