Materiał partnerski

Profilaktyka klucz do długiego życia zawodowego

Kluczem do wydłużenia aktywności zawodowej jest kompleksowa opieka profilaktyczna, tym ważniejsza, że polskie społeczeństwo starzeje się. Żyjemy dłużej, dzięki postępowi medycyny i poprawie jakości życia, ale … spada liczba urodzeń. Rynek pracy staje więc przed ogromnym wyzwaniem - co zrobić, by wydłużyć aktywność zawodową?*

IMP
IMP

Analiza danych demograficznych wskazuje na narastający problem starzenia się społeczeństwa, czyli zwiększający się udział osób starszych w ogólnej liczbie ludności. Jest to problem wszystkich krajów, zwłaszcza rozwiniętych, w tym Polski, będący wynikiem zjawisk pozytywnych do jakich należy wydłużenie życia dzięki zmianom cywilizacyjnym, postępowi medycyny i poprawie jakości życia, a także zjawisk negatywnych takich jak zmniejszenie się liczby urodzeń i w konsekwencji zmniejszenie liczby dzieci i osób młodych w społeczeństwie. 

Zmieniająca się struktura demograficzna, uwzględniająca postępujące starzenie się społeczeństwa spowoduje, że sytuacja na rynku pracy będzie ewoluować w stronę coraz większego udziału osób starszych w strukturze zatrudnienia. 

Mimo stałej poprawy sytuacji zdrowotnej ludności, o czym świadczy zwiększająca się liczba lat życia w zdrowiu, nie można nie dostrzegać, że wraz z wiekiem narasta problem chorób przewlekłych. Według Europejskiego Badania Warunków Życia Ludności (EU-SILC) w 2021 r. w Polsce ok. 34% osób w wieku 16 lat i więcej deklarowało występowanie długotrwałych problemów zdrowotnych. Odsetek osób wskazujących na występowanie długotrwałych problemów zdrowotnych w grupie wiekowej 30–44 lata wynosił 17%, w grupie wiekowej 45–59 lat wzrósł do 31%, a wśród osób w wieku 60–74 lata do 55%. Prawie jedna na cztery osoby choruje na co najmniej dwie choroby przewlekłe.  
Z analiz stanu zdrowia wynika, że osoby pracujące mają zwykle lepsze wyniki mierników stanu zdrowia niż ogół populacji. Z drugiej strony, to często z powodów zdrowotnych pracownicy nie mogą dłużej wykonywać swojej pracy. Rolą lekarza medycyny pracy jest więc nie tylko ocena możliwości podjęcia lub wykonywania pracy dokonywana z uwzględnieniem stanu zdrowia i zagrożeń występujących w miejscu pracy, ale również jak najwcześniejsza identyfikacja zagrożenia utratą zdolności do pracy. To stałe monitorowanie sytuacji zdrowotnej w takcie zatrudnienia pozwala na utrzymywanie dobrego zdrowia pracowników, a także wskazanie osób zagrożonych pogorszeniem zdolności do pracy z przyczyn zdrowotnych, jak również na wykrycie innych problemów zdrowotnych, ujawniających się często podczas badania i wnikliwej rozmowy z osobami badanymi, co umożliwia podjęcie odpowiednich działań profilaktycznych. 

Jak zostało podkreślone, zmieniająca się struktura demograficzna powoduje, że sytuacja na rynku pracy będzie ewoluować w stronę coraz większego udziału osób starszych w strukturze zatrudnienia. Stąd opieka profilaktyczna nad starszymi pracownikami stanowić będzie rosnącą część zadań służby medycyny pracy. Szczególna uwaga musi być skierowana na ocenę stopnia, w jakim postępujące z wiekiem zmiany funkcji istotnych dla wykonywania pracy i mogące występować u starszych pracowników problemy zdrowotne ograniczają zdolność do pracy. Niezwykle ważny jest również udział lekarza sprawującego opiekę profilaktyczną w poradnictwie dla pracowników i pracodawców w zakresie modyfikacji lub zmianie stanowisk pracy dla osób starszych w celu wydłużenia okresu ich aktywności zawodowej. 

Pixabay

Zdrowie psychiczne bez granic wieku

Wydłużanie okresu aktywności zawodowej sprawia, że na rynku pracy jest coraz więcej seniorów, a to stawia przed pracodawcami nowe wyzwania. Zdrowie psychiczne oraz radzenie sobie ze stresem przez starszych pracowników to istotne aspekty, które mają wpływ na ich zdolność do kontynuowania pracy. *

Jednym z zadań realizowanych przez Instytut Medycyny Pracy im. Prof. dra med. Jerzego Nofera w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025, finansowanego przez Ministra Zdrowia było opracowanie cyklu trzech broszur o zasadach opieki profilaktycznej nad starszym pracownikiem – opracowania są dostępne do bezpłatnego pobrania na stronie https://pracanazdrowie.pl/broszury/. Materiały edukacyjne są skierowane do profesjonalistów służby medycyny pracy, pracodawców oraz pracowników. Omówiono w nich zachodzące wraz z wiekiem zmiany poszczególnych funkcji organizmu i wpływie starzenia się na zdolność do pracy oraz poziom aktywności zawodowej, a także możliwe rozwiązania w przypadku związanych z wiekiem problemów zdrowotnych stanowiących przeciwwskazanie do kontynuowania pracy na dotychczasowym stanowisku/w wyuczonym zawodzie.

W pierwszym z opracowań przedstawiono zakres działań lekarzy medycyny pracy w opiece profilaktycznej. Na wstępie przypomniano podstawy prawne w opiece nad starzejącym się pracownikiem. Zwrócono uwagę na zwiększenie częstotliwości badań profilaktycznych nie tylko w zależności od występujących narażeń, ale także od wieku pracowników. Przedstawiono również zasady dobrej praktyki w opiece profilaktycznej nad starzejącym się pracownikiem, które mają na celu wspieranie i pozytywne kształtowanie determinant zdrowia pracujących i ich zdolności do pracy. Szczegółowo omówiono rolę lekarza medycyny pracy w sprawowaniu opieki profilaktycznej nad pracownikami z problemami zdrowotnymi w zakresie układu krążenia, oddechowego, układu ruchu, nerwowego oraz chorób nowotworowych, zaburzeń metabolicznych, narządów zmysłów i zdrowia psychicznego. Zwrócono uwagę na przypadki, w których lekarz sprawujący opiekę profilaktyczną nad pracownikiem może poszerzyć zakres badania o konsultację specjalistyczną (psychiatryczną, psychologiczną, neurologiczną), a także kierować pracownika na rehabilitację leczniczą uzasadnioną patologią zawodową w zakresie układu ruchu i układu nerwowego oraz obniżonej sprawności psychoruchowej. 

W broszurze skierowanej do pracodawców obok omówienia objawów i skutków najczęstszych problemów zdrowotnych występujących w populacji pracowników, zwłaszcza starszych, zwrócono uwagę na specyficzne ograniczenia w zakresie możliwości wykonywania pewnych rodzajów pracy w zależności od problemu zdrowotnego. Przedstawiono działania pracodawców we współpracy z lekarzem medycyny pracy w zakresie wzmacniania zdrowia pracowników poprzez m.in. wspieranie zachowań prozdrowotnych pracowników, wspieranie starzejących się pracowników poprzez modyfikacje na stanowiskach pracy, podejmowanie uzasadnionych wiekiem lub specyficznymi problemami zdrowotnymi prób przekwalifikowania pracownika i przenoszenie na alternatywne stanowiska. Podkreślono również konieczność zapewnienia pracownikom środków ochrony zbiorowej i indywidualnej.

Z kolei opracowanie skierowane do pracowników koncentruje się na działaniach wzmacniających zdrowie, w tym w zakresie zdrowego trybu życia, unikania zbędnych obciążeń i narażeń nie tylko w miejscu pracy, ale i w życiu pozazawodowym, poddawania się badaniom profilaktycznym, szczepieniom czy przestrzegania zaleceń lekarskich. Omówiono również podstawowe zasady profilaktyki najczęstszych problemów zdrowotnych, w tym przestrzegania zasad prawidłowego wykonywania pracy i korzystania z ochron osobistych. Zwrócono także uwagę na konieczność sygnalizowania przełożonym i lekarzowi medycyny pracy wczesnych objawów lub problemów zdrowotnych, tak aby wspólnie poszukać rozwiązań w zakresie modyfikacji lub zmiany stanowiska pracy aby możliwe było bezpieczne i jak najdłuższe kontynuowanie aktywności zawodowej.  

Więcej informacji na temat projektu, realizowanych działań, a także narzędzia i materiały do bezpłatnego pobrania można znaleźć na stronie: https://pracanazdrowie.pl/

Image
IMP
IMP


* tytuł i lead od redakcji
 

ZOBACZ PODOBNE

  • Europa potrzebuje strategii konkurencyjności dla life science - Kraków stolicą debaty o zdrowiu, innowacjach i technologii

    Materiał promocyjny

    Europa, w której innowacje medyczne błyskawicznie trafiają do pacjentów, sztuczna inteligencja wspiera lekarzy, a współpraca między naukowcami, firmami i decydentami to codzienność, jest możliwa - mówili w Krakowie eksperci life science: nauk i technologii związanych ze zdrowiem i jakością życia.

  • Adobe

    Powiększone węzły chłonne – czy jest się czego bać?

    Spuchnięty węzeł chłonny potrafi napędzić niezłego stracha – zazwyczaj bez powodu. Drobny guzek pod żuchwą na ogół oznacza, że nasz układ odpornościowy właśnie wygrał bitwę z wirusem. Czasami jednak taka zmiana jest tym, czego się obawiamy – objawem nowotworu. 

  • Grupa PTWP

    Nowe horyzonty w opiece nad mamami, córkami, siostrami, przyjaciółkami - rusza Forum Zdrowia Kobiet

    Materiał promocyjny

    Już 9-10 czerwca 2025 roku w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbędzie się pierwsza edycja Forum Zdrowia Kobiet. Nowe horyzonty, organizowana przez rynek zdrowia.pl (portal Grupy PTWP). Konferencja ma na celu zainicjowanie szerokiej dyskusji na temat skuteczniejszej, spersonalizowanej opieki zdrowotnej, która uwzględnia różnice biologiczne i społeczne między płciami. Wydarzenie zgromadzi lekarzy wielu specjalizacji, ekspertów ochrony zdrowia i przedstawicieli środowisk naukowych, by wspólnie wypracowywać nowe standardy diagnostyki, terapii i profilaktyki, dostosowane do potrzeb kobiet na różnych etapach życia.

  • Co się dzieje z ciałem zanurzonym w wodzie

    Wodolecznictwo przeżywa renesans i jest stosowane w różnych dolegliwościach – od schorzeń skóry po depresję. Zanurzeniu w wodzie towarzyszyć może zarówno ukojenie, jak i szok czy euforia. Duże znaczenie dla zdrowia mają przy tym zawarte w wodzie sole i drobnoustroje. Warto o tym pamiętać, nim zdecydujemy się na kąpiel w morzu czy strumieniu.

NAJNOWSZE

  • AdobeStock

    Pierwsza szczepionka na rzeżączkę od sierpnia w Anglii

    W Europie rośnie liczba zakażeń przenoszonych drogą płciową. W Anglii w 2023 roku odnotowano ponad 85 tys. zachorowań na rzeżączkę – najwięcej od 1918 roku. W obliczu tak gwałtownego wzrostu liczby zakażeń kraj jako pierwszy na świecie zdecydował się wprowadzić szczepionkę przeciwko tej chorobie wenerycznej.

  • Powiększone węzły chłonne – czy jest się czego bać?

  • Polacy wierzą w związki na całe życie, choć jest i drugie dno

  • Co się dzieje z ciałem zanurzonym w wodzie

  • Świadomość śmierci dana człowiekowi

  • AdobeStock

    Kryzys wieku średniego – prawda czy mit?

    Choć tzw. kryzys wieku średniego nie jest jeszcze do końca zbadany, dla niektórych może być realnym doświadczeniem – sugerują amerykańskie badania. Nawet jeśli w zjawisku tym więcej mitu niż prawdy, eksperci radzą, aby zwracać uwagę na niepokojące odczucia czy objawy, by móc skorzystać z odpowiedniego wsparcia – a z czasem poziom szczęścia często rośnie.

  • Choroby są demokratyczne - na raka może zachorować nawet prezydent

Serwisy ogólnodostępne PAP