Smog wpływa na chorobotwórcze bakterie

Pod wpływem zanieczyszczeń powietrza niektóre drobnoustroje stają się mniej podatne na kuracje antybiotykowe. To kolejny argument za tym, by mniej jeździć samochodami i nie palić w piecach, kominkach i kotłach domowych złej jakości paliwem.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki
Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

O tym, że zanieczyszczenie powietrza może powodować poważne problemy zdrowotnie, nie trzeba nikogo już przekonywać. Światowa Organizacja Zdrowia określa je „największym pojedynczym środowiskowym zagrożeniem zdrowotnym”. Ocenia się, że każdego roku z powody chorób wywołanych przez drobinki unoszące się w powietrzu umiera 7 milionów osób.

Naukowcy sprawdzają nie tylko to, w jaki sposób owe trujące substancje wpływają bezpośrednio na funkcjonowanie organizmu człowieka, lecz także jak działają na chorobotwórcze mikroorganizmy.

Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne

W czasie smogu nie ćwicz na zewnątrz

Lepiej ograniczyć wysiłek fizyczny na świeżym powietrzu w czasie alertów związanych z wysokim zanieczyszczeniem atmosfery. W przeciwnym razie można narazić się na kłopoty zdrowotne – wynika z ustaleń zaprezentowanych na początku grudnia 2016 roku na odbywającym się w Lipsku kongresie EuroEcho-Imaging.

Dowiedz się więcej

Interdyscyplinarny zespół badawczy z University of Leicester postanowił ustalić, w jaki sposób na zachowanie baterii wpływa czarny węgiel – substancja powstająca na skutek spalania węgla, biomasy i paliwa w silnikach dieslowskich.

Jak bakterie adaptują się do zanieczyszczeń?

Uczeni zajęli się dwoma rozpowszechnionymi wśród ludzi bakteriami: dwoinką zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae) oraz gronkowcem złocistym (Staphylococcus aureus). Obydwie można znaleźć w ludzkich drogach oddechowych – nosie, gardle i płucach.

Badania wykazały, że pod wpływem czarnego węgla zmienia się sposób, w jaki owe mikroby rozwijają się i tworzą kolonie. To może mieć znaczenie dla strategii ich przetrwania w nabłonku naszych dróg oddechowych, a dalej – możliwości ich przetrwania w ludzkim ciele.

Dwoinka zapalenia płuc: zmiany nie idą w korzystnym dla ludzi kierunku

W przypadku dwoinki zapalenia płuc okazało się, że pod wpływem zanieczyszczeń staje się ona bardziej odporna na antybiotyki, zwłaszcza na penicylinę. Jest to szczególnie niepokojące, ponieważ w przypadku stwierdzenia bakteryjnego zapalenia płuc, ten akurat specyfik jest zazwyczaj pierwszym wyborem lekarza.

Co więcej, obecność zanieczyszczeń powoduje, że dwoinka z nosa (gdzie często występuje) rozprzestrzenia się dalej, kolonizując całe drogi oddechowe, a to pierwszy etap na drodze ku pełnowymiarowej infekcji płuc.  

Gronkowiec: smog go osłabia

Co ciekawe, w przypadku gronkowca złocistego sytuacja jest zupełnie odwrotna. Okazuje się, że pod wpływem czarnego węgla staje się on mniej odporny na antybiotyki.

– Nasze badania mogą sprawić, że w zupełnie nowych sposób zaczniemy pojmować to, jak zanieczyszczenia wpływają na ludzkie zdrowie – mówi dr Julie Morrisey z Wydziału Genetyki University of Leicester, szefowa zespołu badawczego i główna autorka pracy w „Environmental Microbiology”.

Potwierdzona jest też hipoteza, że zanieczyszczenie powietrza może oddziaływać na nasze zdrowie nie tylko bezpośrednio, ale i pośrednio.

Anna Piotrowska 

ZOBACZ WIĘCEJ

  • Adobe Stock

    Zakwit sinic. Dlaczego zrezygnować z kąpieli i wędkowania?

    Sinice to mikroskopijne żyjątka, które czasami masowo mnożą się w ciepłym zbiorniku lub cieku wodnym i nierzadko przybierają właśnie niebieską barwę. Mogą być groźne.

  • PAP/archiwum dra Krzyżaka

    Nurkowanie: kto bezpiecznie może uprawiać ten sport

    To sport całoroczny i choć nie każdy może go uprawiać, dziś już nie trzeba być bezwzględnie zdrową osobą, aby nurkować - przeciwwskazania są coraz mniej liczne - przyznaje dr n. med. Patryk Krzyżak, elektrofizjolog i płetwonurek, który od wielu lat zajmuje się medycyną sportów ekstremalnych i jest też lekarzem kwalifikującym do płetwonurkowania*.

  • Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

    Kiedy w domu jest za zimno… czyli zdrowie a niska temperatura

    Zbyt niska temperatura w domu na różne sposoby może sprzyjać kłopotom ze zdrowiem - przestrzegają eksperci. Dla niektórych już niewielka różnica utraty ciepła może mieć niebagatelne znaczenie. Nie warto też jednak przesadzać z ogrzewaniem. Dowiedz się więcej.

  • Werewka/PAP

    Historia. Brudne ręce chirurgów zamiast leczyć uśmiercały 

    Jeszcze na początku XIX w. chirurdzy kroili pacjentów brudnymi rękami. Nie myli ich nawet po sekcji zwłok, gdy udawali się tuż po tym przyjmować porody. Nosili czarne fartuchy, by łatwiej było na nich ukryć ślady krwi. Lekarz, który wpadł na prostą zależność – brudne ręce – zakażenie – popadł w obłęd, bo środowisko nie dało mu wiary. Dlaczego tyle wieków musiało minąć od stworzenia mydła do jego powszechnego stosowania, również w medycynie? I komu udało się w końcu odkazić sale operacyjne?

NAJNOWSZE

  • fot. Fabian Kosiński

    XXI Kongres Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii

    Patronat Serwisu Zdrowie

    Od 11 do 13 września 2025 roku w warszawskim Hotelu Hilton odbył się XXI Kongres Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii – jedno z najważniejszych wydarzeń naukowych w tej dziedzinie w Polsce. W kongresie uczestniczyło ponad 1300 osób, w tym 150 wykładowców z kraju i zagranicy oraz 70 partnerów instytucjonalnych i biznesowych.

  • Przeszczepienie szpiku – ratunek nie tylko w nowotworze krwi

  • Dzieci potrzebują zabawy na dworze

  • Infekcje pokarmowe a podróże

    Patronat Serwisu Zdrowie
  • Paradontoza - zabójca zębów

  • Adobe

    Wyzwania medycyny: poprzeczne zapalenie rdzenia

    Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego to rzadka, nagła choroba rdzenia, która bywa pierwszym objawem chorób zapalnych ośrodkowego układu nerwowego, w tym stwardnienia rozsianego. Dla pacjenta oznacza to, że wstępne rozpoznanie „zapalenie rdzenia” wymaga szybkich i dokładnych badań — nie tylko po to, by zahamować ostry proces, lecz także by sprawdzić, czy nie chodzi o chorobę przewlekłą, która będzie związana z długotrwałym leczeniem i monitoringiem. 

  • Kremy nie wystarczą - AZS wymaga kompleksowego podejścia

  • Muchomor sromotnikowy - najbardziej trujący grzyb w Polsce

Serwisy ogólnodostępne PAP