NOP nie taki straszny jak go malują
Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) może się pojawić po każdym szczepieniu. Wbrew temu, co twierdzą ruchy antyszczepionkowe, NOP-y zdarzają się, ale te ciężkie – niezwykle rzadko. Do rzadkości zaś nie należy pobyt dziecka w szpitalu z powodu choroby, przeciwko której nie zostało zaszczepione.
W literaturze naukowej, która powstaje na podstawie weryfikowanych i weryfikowalnych danych, opisuje się, że niepożądany odczyn poszczepienny, czyli niepożądana reakcja na podanie szczepionki, zdarza się średnio raz na 10 tys. podanych dawek, przy czym częstość zależy od wielu czynników, w tym – samej szczepionki.
Najczęściej NOP to:
- Zaczerwienienie i obrzęk w okolicy podania szczepionki
- Ból odczuwany w okolicy podania szczepionki, czasem całej kończyny, w którą została podana szczepionka
- Nieutulony płacz
- Podwyższona temperatura.
NOP-y dzieli się na:
- Łagodne – nie jest nasilony, charakteryzuje się miejscowym obrzękiem, silnym miejscowym zaczerwieniem i gorączką;
- Poważne – objawy są nasilone, ale nie trzeba dziecka umieszczać w szpitalu, jego życie i zdrowie nie są zagrożone (warto wybrać się do lekarza)
- Ciężkie – konieczna jest hospitalizacja, zagrożone jest zdrowie lub życie dziecka.
Przykładem ciężkiego niepożądanego odczynu poszczepiennego jest reakcja anafilaktyczna. Zdarza się raz na milion podanych dawek szczepionek. Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, w latach 2015-2016 wystąpiły po trzy ciężkie odczyny poszczepienne.
Wbrew temu, co twierdzą ruchy antyszczepionkowe, nie da się ukryć ciężkiego NOP-u. Bezwzględnie wymaga on hospitalizacji.
O ile jednak zdarza się ona niezwykle rzadko z tego powodu, to nie jest czymś niecodziennym hospitalizacja dziecka z powodu choroby, przeciwko której nie zostało zaszczepione.
Ospa, szczepienia i pobyt w szpitalu
Ciekawe wnioski można wyciągnąć z opisowego badania obserwacyjnego, opublikowanego na łamach Pediatric Diseases Journal w 2013 roku. Naukowcy prześledzili hospitalizacje dzieci w wieku 1 miesiąc - 15 lat z powodu ospy wietrznej i półpaśca w czterech australijskich szpitalach w dwóch okresach: przed wprowadzeniem w tym kraju powszechnych szczepień przeciwko ospie wietrznej (1999-2001) i po powszechnym zaszczepieniu populacji dzieci i młodzieży przeciwko tej chorobie (2007-2010). Warto nadmienić, że dzięki programowi zaszczepiono 82 proc. grupy docelowej.
Przed wprowadzeniem programu szczepień liczba pobytów w szpitalu wyniosła 710 hospitalizacji (598 z powodu ospy i 112 z powodu półpaśca);
Po wprowadzeniu szczepień liczba hospitalizacji z tych powodów spadła do 227 (160 z powodu ospy i 18 – półpaśca)
Prawie 90 proc. dzieci, które znalazło się w szpitalu z powodu tych chorób, nie było zaszczepione przeciwko ospie wietrznej, a troje z nich wymagało pobytu w oddziale intensywnej terapii.
Kto może zgłosić NOP?
Do zgłoszenia NOP uprawniony jest lekarz, pielęgniarka, farmaceuta. Przy czym lekarz, który stwierdzi NOP u pacjenta, ma obowiązek zgłosić ten fakt do powiatowego inspektora sanitarnego, a jeśli tego zaniecha, grozi mu mandat.
- Rocznie rejestrujemy od 3 do 4 tysięcy NOPów, większość z nich to NOPy łagodne – mówi krajowy konsultant w dziedzinie epidemiologii dr Iwona Paradowska-Stankiewicz.
Także rodzi może zgłosić NOP – ale do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Środków Biobójczych. W 2015 roku takich zgłoszeń było 63, w tym roku do tylko w pierwszych dwóch miesiącach zarejestrowano 62 takie zgłoszenia.
Justyna Wojteczek (zdrowie.pap.pl)
Żródło: Marshall H.S. i wsp. : Changes in patterns of hospitalized children with varicella and of associated varicella genotypes after introduction of varicella vaccine in Australia w: Pediatr. Infect. Dis. J., 2013 za: Medycyna Praktyczna
