Szczepionka przeciwko półpaścowi
W Polsce ponad 99% dorosłych po 50. roku życia przebyło ospę wietrzną w dzieciństwie. Można więc szacować, że na rozwój półpaśca może być narażonych kilkanaście milionów osób. Rocznie zapada na tę chorobę ok. 130 tysięcy Polaków.
Dostępna jest pierwsza szczepionka przeciwko półpaścowi zawierająca rekombinowany inaktywowany antygen w połączeniu ze specjalnym systemem adiuwantowym, dzięki czemu generuje swoistą, silną i trwałą odpowiedź immunologiczną.
Została zatwierdzona na podstawie wyników obszernego badania klinicznego fazy III, które oceniało jej skuteczność, bezpieczeństwo stosowania oraz immunogenność u ponad 30 000 osób.
W analizie zbiorczej danych z badań ZOE-50 i ZOE-70 (NCT01165177, NCT01165229) wykazano jej skuteczność na poziomie 97% u osób w wieku powyżej 50 lat oraz 91% u osób w wieku 70 lat i starszych. W prowadzonym nadal badaniu (ZOSTER-49) skuteczność szczepionki przeciwko półpaścowi utrzymywała się na poziomie 89,1% do dekady po szczepieniu.
Szczepionka od czasu pierwszej rejestracji w 2017 r., została dopuszczona do obrotu w ponad 40 krajach i otrzymała trzy nagrody Prix Galien.
Działania niepożądane
• ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia o nasileniu umiarkowanym – objawy ustępowały w ciągu 3 dni.
Co to jest półpasiec?
Półpasiec jest wywoływany przez reaktywację utajonego zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca (varicella zoster virus -VZV). VZV pozostaje w układzie nerwowym w postaci uśpionej (latentnej), jednak po latach może nastąpić jego reaktywacja. Wraz z wiekiem, komórki układu odpornościowego tracą zdolność uruchomienia silnej i skutecznej odpowiedzi swoistej wobec VZV, co przekłada się na większe ryzyko rozwoju półpaśca. Najczęstszym powikłaniem może być neuralgia popółpaścowa (ang. post-herpetic neuralgia, PHN), czyli przewlekły nerwoból.
Ryzyko zachorowania na półpasiec gwałtownie wzrasta po 50. roku życia, gdyż z wiekiem spada naturalna odporność organizmu i częściej dochodzi do reaktywacji wirusa. Nawet 1 na 3 osoby w ciągu całego swojego życia zachorują na te chorobę.
Półpasiec – objawy
Jednostronna, pęcherzykowa wysypka na rumieniowym podłożu, najczęściej zlokalizowana w obrębie tułowia, rzadziej na twarzy lub kończynach. Wykwity na skórze wypełnione płynem mogą pozostawić po sobie przebarwienia i blizny. Pacjenci często opisują ból towarzyszący półpaścowi jako piekący, palący, kłujący lub ostry. Intensywny ból może się utrzymywać kilka miesięcy, a nawet lat z powodu neuralgii popółpaścowej.
To powikłanie dotyka od 5-30% pacjentów, ryzyko jego wystąpienia zwiększa się wraz z wiekiem. U części pacjentów ból jest tak intensywny, że wymaga specjalistycznego leczenia i uśmierzania silnymi lekami przeciwbólowymi .
Rodzaje półpaśca
• półpasiec oczny - stanowi do 25% przypadków półpaśca - może wiązać się z powikłaniami w postaci pogorszenia lub nawet utraty wzroku.
• Półpasiec uszny - obejmuje okolicę małżowiny usznej, przewodu słuchowego zewnętrznego oraz błony bębenkowej. Wśród możliwych powikłań tej postaci wymienia się porażenie nerwu twarzowego oraz przejściową lub nawet trwałą utratę słuchu.
Ponieważ społeczeństwa starzeją się, półpasiec i jego konsekwencje dotykać będą coraz większej liczby obywateli.
Szczepionkę podawaną domięśniowo w dwóch dawkach można zakupić w punktach szczepień, placówkach medycznych oraz aptekach. Przeznaczona jest do stosowania w profilaktyce półpaśca oraz neuralgii popółpaścowej u osób dorosłych w wieku 50 lat i starszych oraz u osób w wieku 18 lat i starszych o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec.
Źródło:
Informacja prasowa GSK Commercial Sp. z o.o.
https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/shingrix-epar-product-information_pl.pdf
