U nastolatków lęk może powodować problemy ze skórą

Pomiędzy niektórymi zaburzeniami psychicznymi a chorobami somatycznymi u nastolatków mogą istnieć czasowe powiązania. Dzięki ustaleniom szwajcarsko-niemieckiego zespołu naukowców można będzie lepiej leczyć zarówno ciało, jak i duszę nastolatków.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki
Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Wyniki badań publikuje „PLOS ONE”. 

Związki czasowe pomiędzy problemami ciala i sfery psychicznej są przez naukowców analizowane już od pewnego czasu. Jednak wyniki dotychczasowych ustaleń odnosiły się w głównej mierze do osób dorosłych. Nieliczne badania, podczas których sprawdzano, czy takie zależności dotyczą również dzieci, były prowadzone na próbach klinicznych i dotyczyły jedynie wybranych schorzeń. Tym samym dostarczały jedynie wycinkowych danych.

Psycholożka dr Marion Tegethoff z uniwersytetu w Bazylei postanowiła sprawdzić na dużej grupie, na ile zasadne są dotychczasowe ustalenia. W swoich analizach zespół dr Tegethoff posłużył się kwestionariuszami dotyczącymi 6483 młodych Amerykanów w wieku 13-18 lat oraz ich rodziców/opiekunów. Kwestionariusze dotyczyły współzachorowalności na rozmaite schorzenia, dotyczyły lat 2001-2004, a próba badanych była reprezentatywna dla populacji amerykańskich nastolatków. anymi reprezentatywnymi dla populacji amerykańskich nastolatków.

Ankiety ujawniają powiązania czasowe

Pytania w ankietach dotyczyły zarówno chronicznych chorób fizycznych (informacje te zestawiono z zapisami medycznymi), jak i zaburzeń psychicznych. Te ostatnie pogrupowano w pięć ogólnych kategorii:

  • zaburzenia afektywne/nastroju (depresja, dystymia, choroba dwubiegunowa);
  • zaburzenia lękowe (agorafobia, zespół lęku uogólnionego, fobia społeczna, inne fobie, zespół lęku napadowego, zespół stresu pourazowego, lęk separacyjny);
  • zaburzenia zachowania (ADHD, długotrwałe wybuchy złości i poirytowanie, aspołeczność);
  • nadużywanie substancji niebezpiecznych (nadużywanie lub uzależnienie od alkoholu, narkotyków czy innych substancji psychoaktywnych);
  • zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia i zespół kompulsywnego objadania się).

Co równie ważne, ankiety zostały tak skonstruowane, że umożliwiały stwierdzenie, które ze schorzeń pojawiło się pierwsze.

Rezultaty

Analizując zebrany materiał zespół dr Tegethoff zauważył następujące prawidłowości:

  • Nastolatki z zaburzeniami  nastroju mają wyższe ryzyko zapadnięcia na choroby stawów i układu pokarmowego.
  • Młodzi ludzie z zaburzeniami lękowymi - na schorzenia skóry.

Co ciekawe, młode osoby nadużywające rozmaitych substancji, rzadziej niż inne cierpią na alergie sezonowe.

Ale wykazano też prawidłowość, że stan fizyczny u nastolatków wpływa na rozwój niektórych zaburzeń psychicznych:

  • Choroby serca mogą być czynnikiem ryzyka dla zaburzeń lękowych i generalnie także innych zaburzeń psychicznych.
  • Padaczka może być czynnikiem ryzyka dla rozwoju zaburzeń odżywiania.

Dotychczasowe badania prowadzone na dorosłych pokazują zresztą istnienie zależności pomiędzy chorobami somatycznymi a zaburzeniami psychicznymi. Np. leczenie depresji u osób starszych powoduje zmniejszenie dolegliwości bólowych w stawach. Wiele wskazuje bowiem na to, że depresja zmienia funkcjonowanie mózgu, powodując większą wrażliwość na ból. Podanie antydepresantów zmniejsza cierpienie, także to fizyczne.

Depresja z Facebooka? To zależy...

Czy używanie tzw. mediów społecznościowych ma wpływ na rozwinięcie objawów depresji czy też wprost przeciwnie? Na to pytanie próbowali znaleźć odpowiedź naukowcy z brytyjskiego Lancaster University. Rezultat: w kontekście depresji nie tyle chodzi o to, czy ktoś w ogóle używa mediów społecznościowych, ale w jaki sposób ich używa i jakie znaczenie temu przypisuje.

Zobacz także

Ponadto pod wpływem zaburzeń nastroju może dochodzić do zmiany funkcjonowania systemu odpornościowego i w rezultacie do wystąpienia stanu zapalnego. Z kolei zmiany w wydzielaniu hormonu o nazwie  kortykoliberyna (pod wpływem długotrwałego stresu) mogą być przyczyną chorób układu trawiennego.

Zostały także zaobserwowane powiązania między zaburzeniami lękowymi a np. atopowym zapaleniem skóry. Wstępne badania sugerują, że długotrwały stres upośledza działanie systemu odpornościowego i zaburza syntezę immunoglobuliny E. Wiadomo też, że przeprowadzenie odpowiedniej psychoterapii powala zmniejszyć owe dolegliwości.

Jedna choroba pociąga drugą?

W trakcie badań zespół dr Tegethoff zaobserwował, że czasami choroba fizyczna może byc prognostykiem wystąpienia zaburzeń psychicznych. Tak jest na przykład w przypadku chorób serca u nastolatków, które wykazują korelację ze wszystkimi możliwymi zaburzeniami psychicznymi, choć najbardziej - lękowymi. Co ciekawe, inne badania wskazują, że odwrotnie przedstawia się ta korelacja u dorosłych.

Natomiast padaczka wydaje się w przypadku niektórych osób być prognostykiem zaburzeń odżywiania. Dzieje się tak prawdopodobnie dlatego, że obszary mózgu, gdzie powstaje epilepsja, są blisko powiązane z układem limbicznym, którego nieprawidłowe działanie może skutkować pojawieniem się zaburzeń odżywiania u danej osoby. Hipotezę tą potwierdzają badania, z których wynika, że leki przeciwpadaczkowe pomagają w terapii bulimii. Jak podkreślają sami badacze, prezentowane przez nich dane nie odnoszą się do czynników sprawczych, lecz jedynie czynników ryzyka, co oznacza, że jedna choroba nie implikuje drugiej.

Z danych prezentowanych przez Światową Organizację Zdrowia wynika, że powiązania czasowe między schorzeniami fizycznymi a psychicznymi u dorosłych są porównywalne na całym świecie, co sugeruje, że i w przypadku nastolatków może być podobnie. Jednak ekstrapolacja wyników badań przeprowadzonych z udziałem młodych na starsze osoby i vice versa nie jest uzasadniona chociażby  z powodu czynników wynikających ze stylu życia i pojawianiem się określonych schorzeń fizycznych w starszym wieku.  

Anna Piotrowska

ZOBACZ PODOBNE

  • Adobe Stock

    Kiedy zacząć myć zęby dziecku?

    O higienę jamy ustnej dziecka należy dbać jeszcze przed wyrznięciem się pierwszego zęba, a ze szczoteczką do zębów i pastą zaznajamiać, zanim wyrośnie ono z pieluch. Samodzielność w myciu zębów owszem, ale pod czujnym okiem dorosłego i to dość długo.

  • Adobe Stock

    Niejadki. Kiedy trudności w jedzeniu mają podłoże sensoryczne

    Rzadko się nad tym zastanawiamy, ale posiłek to nie tylko smak, ale cała gama doznań sensorycznych wynikających z kolorów, zapachów, konsystencji, kompozycji na talerzu. Dzieci z nadwrażliwością zmysłów mogą czuć się przytłoczone tą kakofonią i w rezultacie jeść bardzo mało i bez urozmaicenia.

  • Adobe Stock

    Dysleksja rozwojowa: jej objawy pojawiają się już w przedszkolu!

    U dziecka z trudnościami w czytaniu i pisaniu, które nie otrzyma odpowiedniego wsparcia, nieuchronnie pojawiają się niepowodzenia szkolne, które z czasem mogą doprowadzić do rozwoju wtórnych zaburzeń emocjonalnych. Lepiej więc nie lekceważyć pierwszych objawów dysleksji rozwojowej u dzieci. Dobrze też pamiętać, że dysleksja nie uniemożliwia uzyskiwania wielkich nawet osiągnięć. W gronie dyslektyków znajdziemy I. Newtona, J.Ch. Andersena i Agatę Christie.

  • Rys. PAP/j. Turczyk

    Jak się lepiej uczyć? Jest kilka trików

    Ręka do góry - kto lubił, albo lubi chodzić do szkoły! Kto lubi spędzać całe godziny w ławkach, wkuwać nazwy rzek, daty bitew albo zapamiętywać, co ma płucotchawki, a co nibynóżki? Czy pojawi się las rąk, czy może niezręczna cisza? Można chyba postawić orzechy przeciwko kamykom, że przynajmniej wiele osób będzie trzymało ręce w dole. Tylko dlaczego?

NAJNOWSZE

  • Kongres Zdrowie Polaków

    6. edycja Kongresu „Zdrowie Polaków” już w najbliższy poniedziałek

    Patronat Serwisu Zdrowie

    Tegoroczna edycja Kongresu „Zdrowie Polaków odbędzie się pod hasłem „Nauka dla zdrowia społeczeństwa”. Serwis Zdrowie jest patronem medialnym wydarzenia. Wśród zaproszonych gości przedstawiciele świata medycyny, nauki, polityki.

  • Cukrzyca typu 1 – przyczyny i objawy

  • Uzależnienia u dzieci i młodzieży – na co należy zwrócić uwagę?

  • Sprawdź, czy nie tracisz wzroku – prosty test

  • Kiedy zacząć myć zęby dziecku?

  • Adobe Stock

    Operacja bariatryczna to coś więcej niż zmiana budowy przewodu pokarmowego

    W operacji bariatrycznej chodzi naprawdę o coś więcej niż zmniejszenie rozmiaru ciała, do którego pacjent przez lata potrafi się przyzwyczaić. Otyłość to choroba, którą bezwzględnie należy leczyć wszystkimi dostępnymi metodami, bo szerzy spustoszenie w organizmie. To nie jest wybór chorego – zaznacza prof. Wojciech Lisik chirurg bariatra, transplantolog. Wyjaśnia, na czym polega zabieg i jakiej recepty osobie z otyłością absolutnie wystawić nie można.

  • CRM – zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny. Nowe spojrzenie na szereg schorzeń

  • HIV: kiedyś drżeliśmy, dziś ignorujemy