Prawa dziecka w szpitalu

Pobyt w szpitalu z dzieckiem to jedna z bardziej stresujących sytuacji w życiu nie tylko dla niego, ale też dla jego opiekunów. Wiąże się z tęsknotą za domem, obawą przed bólem i procedurami medycznymi. Czy rodzeństwo i znajomi mogą odwiedzać małego pacjenta? Co może ze sobą zabrać? Czy może współdecydować o swoim leczeniu?

Katarzyna Krociel/Adobe Stock
Katarzyna Krociel/Adobe Stock

Prawa dzieci, które przybywają do szpitala, reguluje Europejska Karta Praw Dziecka w Szpitalu. Jej podstawą jest ratyfikowana przez Polskę Międzynarodowa Konwencja Praw Dziecka.

Komentarz dotyczący praw dziecka w szpitalu przygotowali we współpracy z Rzecznikiem Praw Pacjenta eksperci Fundacji Dr Clown. Jak wskazują w kontekście hospitalizacji małoletniego, „jednym z ważnych sposobów na poradzenie sobie ze związanym z tym stresem i poczuciem bezsilności jest z pewnością świadomość przysługujących pacjentowi i jego opiekunom praw, ale także związanych z pobytem w placówce medycznej ograniczeń”.

Dziecko w szpitalu może liczyć na wsparcie nie tylko rodziców

Chociaż największym wsparciem dla dziecka w czasie hospitalizacji bywa często rodzic, oprócz niego nad przestrzeganiem praw małoletnich pacjentów czuwa Rzecznik Praw Dziecka. W części szpitali istnieje również stanowisko Pełnomocnika ds. Praw Pacjenta. Warto skorzystać z jego pomocy, gdy rodzic lub opiekun prawny ma wątpliwości, czy postępowanie personelu medycznego jest zgodne z prawem. Drzwi pełnomocnika otwarte są również dla dzieci. Mogą same zwrócić się do niego, gdy mają jakiekolwiek pytania lub skargi.

„Zarówno pełnomocnik, jak i rzecznik powinien wysłuchać dziecko, pomóc i przekazać rodzicom lub opiekunom informację o zdarzeniu. Dziecko w szpitalu może również poprosić o rozmowę z psychologiem, jednak do jej przeprowadzenia wymagana jest zgoda rodziców” – przypominają eksperci.

Prawa dziecka w szpitalu

Dziecko powinno trafić do szpitala tylko wtedy, gdy nie jest możliwe jego leczenie w domu, w poradni lub na oddziale dziennym. Jeśli dojdzie do hospitalizacji, to bliska osoba – rodzic, opiekun lub wskazana przez niego osoba — ma prawo towarzyszyć dziecku w szpitalu przez całą dobę, również na oddziale intensywnej terapii, nie ponosząc za to opłaty. Bywają jednak pewne wyjątkowe sytuacje, gdy to szpital decyduje o obecności opiekuna.

Rzecznik Praw Pacjenta wyjaśnia, że każdy pacjent ma prawo, aby podczas udzielania świadczeń zdrowotnych była obecna przy nim osoba bliska. „Jednak odmowa realizacji tego prawa może być podyktowana obiektywnymi przesłankami — zagrożeniem epidemicznym oraz bezpieczeństwem zdrowotnym pacjenta. Z tego też powodu w szpitalach psychiatrycznych oraz zakaźnych tego rodzaju prawo jest stosowane z dużymi ograniczeniami” – przypomina.

Brak opłat – jak wyjaśniają dalej eksperci – dotyczy samego pobytu w placówce. Szpital może natomiast naliczyć opłaty pokrywające ponoszone koszty, jak sprzątanie czy zużycie wody i energii.

„Warunki, w jakich będzie przebywał rodzic lub opiekun, zależą od możliwości organizacyjnych danej placówki. Obowiązkiem szpitala jest również zapewnienie małemu pacjentowi możliwości kontaktu z bliskimi, np. telefonicznie lub mailowo” – dodają.

Fot. PAP

Rzecznik praw dziecka: dziecko w szpitalu ma swoje prawa

Dzieci skarżą się rzecznikowi praw dziecka, że łamane są ich prawa do informacji i wypowiedzi. Warto wiedzieć, że te prawa obowiązują też w gabinecie lekarskim czy szpitalu.

Dziecko ma prawo wiedzieć o stanie swojego zdrowia, diagnostyce i leczeniu oraz o tym, co może się wydarzyć, jeśli terapia nie zostanie podjęta. Rodzic nie może zabronić lekarzowi przekazania dziecku tego typu informacji, jednak jej zakres powinien być dostosowany do wieku pacjenta. Rodzice lub opiekunowie mają prawo dostępu do dokumentacji medycznej dziecka.

Kiedy nastolatek może zacząć decydować o swoim leczeniu?

Pacjent powyżej 16. roku życia ma prawo do wyrażenia lub odmowy zgody na czynności medyczne, może też nie zgodzić się na kontynuację już rozpoczętego leczenia. „Jeśli jego decyzja jest sprzeczna z decyzją opiekunów, obowiązkiem lekarza jest skierowanie sprawy do sądu rodzinnego” – wyjaśniają eksperci.

„Wcześniej zgodę na diagnozowanie i leczenie wyrażają rodzice opiekunowie, jeżeli jednak lekarz uzna, że może to zaszkodzić pacjentowi, ma obowiązek zwrócić się do sądu, co może skutkować ograniczeniem praw rodzicielskich w zakresie umożliwiającym leczenie. W przypadku gdy decyzja opiekunów bezpośrednio zagraża życiu lub zdrowiu dziecka, obowiązkiem lekarza jest podjęcie leczenia nawet wbrew ich woli i bez orzeczenia sądu” – podkreślają.

Dziecko w szpitalu ma prawo do przebywania z rówieśnikami, odpoczynku i nauki. Może zabrać ze sobą swoją ulubioną książkę, zabawkę np. przytulankę, a rzeczy przechowywać w przeznaczonym do tego miejscu. W każdej chwili może zadzwonić albo napisać do rodziców lub opiekunów, poprosić o rozmowę z osobą duchowną.

Wszystkie informacje o chorobie małoletniego pacjenta są objęte tajemnicą. Nie mogą być ujawnione nikomu poza nim samym i opiekunem.

Jeśli dziecko odczuwa ból, powinno zgłosić to od razu dorosłemu, a w szpitalu – personelowi medycznemu.

W razie jakichkolwiek pytań i wątpliwości rodzic może szukać pomocy, dzwoniąc pod numer Telefonicznej Informacji Pacjenta 800 190 590.

Autorka

Klaudia Torchała

Klaudia Torchała - Z Polską Agencją Prasową związana od końca swoich studiów w Szkole Głównej Handlowej, czyli od ponad 20 lat. To miał być tylko kilkumiesięczny staż w redakcji biznesowej, została prawie 15 lat. W Serwisie Zdrowie od 2022 roku. Uważa, że dziennikarstwo to nie zawód, ale charakter. Przepływa kilkanaście basenów, tańczy w rytmie, snuje się po szlakach, praktykuje jogę. Woli małe kina z niewygodnymi fotelami, rowery retro. Zaczyna dzień od małej czarnej i spaceru z najwierniejszym psem - Szógerem.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

Źródła

Komentarz ekspercki Fundacji Dr Clown we współpracy z Rzecznikiem Praw Pacjenta

Informacja RPP nt. Karty Praw Dziecka Pacjenta 
 

ZOBACZ PODOBNE

  • PAP – grafika z filmu

    Rzecznik Praw Pacjenta: polska prezydencja w UE zabiega o przyjęcie Europejskiej Karty Praw Pacjenta

    Materiał promocyjny

    Europejska Karta Praw Pacjenta jako dokument społeczny wypracowany przez organizacje pacjentów jest znany od ponad dwóch dekad. Polska w czasie prezydencji w Radzie Unii Europejskiej zainicjowała konsultacje w sprawie zmiany tego dokumentu w obowiązujący w całej Wspólnocie akt prawny - wskazał Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta, który wspólnie z Ministerstwem Zdrowia prowadzi prace w tej sprawie. Konsultacje europejskie odbywają się na X Kongresie Wyzwań Zdrowotnych w Katowicach.

  • Adobe Stock

    Przemoc wobec starszych osób

    Przemoc wobec osób starszych rzadko jest zgłaszana. Osoby, które jej doświadczają, najczęściej wstydzą się o tym mówić albo nie wiedzą, gdzie szukać pomocy. Niekiedy nie uświadamiają sobie swojego położenia, gdyż przemoc nie musi zostawiać śladów na ciele – to także porzucenie czy zaniedbanie.

  • Adobe Stock

    Leki ratujące życie – zmiany w definicji pierwszej pomocy

    Osoby chorujące przewlekle, gdy zagrożone jest ich życie – np. w wyniku wstrząsu anafilaktycznego, ciężkiej hipoglikemii czy napadu padaczki – wymagają natychmiastowej interwencji. Prawo obliguje świadków do niezwłocznego wezwania pomocy medycznej, nie mówi jednak nic o podaniu leków ratujących życie wydawanych z przepisu lekarza, np. adrenaliny czy glukagonu. Wkrótce ma się to zmienić.

  • PAP/M. Kmieciński

    Raport „Prawa dziecka w Polsce 2024”: spada poczucie szczęścia i znajomość własnych praw wśród dzieci

    Materiał promocyjny

    Co czwarte dziecko, które wzięło udział w badaniu UNICEF Polska, twierdzi, że jego prawa nie są przestrzegane przez nauczycieli, a 40 proc. deklaruje, że nie czuje się szczęśliwe. To dane z nowego raportu pt. „Prawa dziecka w Polsce 2024”. Badanie przeprowadzono wśród dzieci i młodzieży, rodziców oraz nauczycieli.

NAJNOWSZE

  • Adobe

    Czego nie wiecie o wit. B

    Dlaczego witamin B jest kilka, a A i C tylko jedna? I czy potrzebujemy ich wszystkich, czy niektóre są ważniejsze? Może najlepiej suplementować „B-kompleks”? – to tylko niektóre z pytań, jakie przewijają się w internetowych dyskusjach. Warto poszerzyć wiedzę o wit. B, bo bywają one… niebezpieczne.

  • Sylkistyna i rezylastyna – nowe białka z polskiego laboratorium

  • Niebieskie Igrzyska przekraczają Atlantyk

  • Wstęp do diagnozy autyzmu w bilansie dwulatka

  • Brak apetytu może być winą nowotworu

  • Adobe Stock

    Rozmawiajmy szczerze z dzieckiem o śmierci

    Warto dziecku wyjaśniać od samego początku, czym jest śmierć, nazywając rzeczy wprost. Dziecko może nie zrozumieć, co znaczy „odeszła”, „jest w niebie” – mówi Serwisowi Zdrowie Milena Pacuda, psycholożka i psychoterapeutka zajmująca się m.in. traumą i żałobą.

  • Szybki test diagnozujący endometriozę

  • 8 powodów, by porządnie się wyspać