Senior blady, zmęczony, posiniaczony – to może być nowotwór

Zmęczenie, bladość, łatwe powstawanie siniaków i krwawienia często są mylone z naturalnymi procesami starzenia, a mogą wskazywać na zespoły mielodysplastyczne (MDS), które stanowią istotne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza starszych osób. 

Fot. PAP/P. Werewka
Fot. PAP/P. Werewka

Zespoły to zaburzenie szpiku kostnego, choć rzadkie, może prowadzić do poważnych zaburzeń: anemii, częstych infekcji infekcje i zwiększonego ryzyka ostrej białaczki szpikowej. Wczesne wykrycie i leczenie MDS znacznie poprawia rokowania i jakość życia pacjentów.

MDS to zróżnicowana grupa nowotworów układu krwiotwórczego, charakteryzujących się nieprawidłową produkcją komórek krwi w szpiku kostnym. Mogą występować w różnych formach, od łagodnych - początkowo nie wymagających leczenia, do ciężkich - stanowiących bezpośrednie zagrożenie życia. Często są diagnozowane u osób starszych. Objawy MDS mogą być niespecyficzne, a diagnoza wymaga szczegółowych badań krwi i szpiku kostnego:  

  • ogólne osłabienie; 
  • zawroty głowy; 
  • zaburzenia odporności.

Częściej chorują mężczyźni…

… a oni dużo rzadziej, niż kobiety chodzą do lekarza. Przez ostatnią dekadę odsetek mężczyzn korzystających z usług medycznych wynosił od 55 proc. do 64 proc.; w przypadku kobiet ten odsetek był o około 10 proc. wyższy. Roczna szacunkowa częstość zachorowań wynosi 4:100 000, co wskazywałoby, że MDS jest bardzo rzadką chorobą. Ale już statystyki w odniesieniu do starszych osób wyglądają zupełnie inaczej.

zdj. PAP

Badanie krwi powie wszystko

Dzięki analizie DNA, białek i innych substancji, prosta dla pacjenta analiza składu krwi może wkrótce pozwolić na diagnozowanie ciężkich schorzeń – od nowotworów po chorobę Alzheimera. Umożliwi też przewidywanie ich rozwoju, a także dobranie najlepszej dla danej osoby terapii. 

„W Polsce na zespoły mielodysplastyczne chorują najczęściej osoby powyżej 60. roku życia, w tej grupie liczba zachorowań wynosi 7-35 przypadków na 100 000 osób/rok. Częstość występowania MDS rośnie razem z wiekiem, a średnia wieku zachorowania w Polsce wynosi ok. 71 lat. Nie oznacza to jednak, że osób młodszych ta choroba nie dotyczy. Zdarzają się takie przypadki zachorowań nawet u dzieci” — wyjaśnia dr Marek Dudziński z Fundacji Saventic. Objawy MDS - szczegóły 
Przyczyny nie są w pełni poznane. Natomiast czynniki ryzyka to:

  • starszy wiek; 
  • wcześniejsze leczenie chemioterapią lub radioterapią; 
  • ekspozycja na niektóre związki chemiczne np. benzen;
  • narażenie na działanie dymu tytoniowego.

Najczęstszym objawem MDS jest niedokrwistość, która prowadzi do osłabienia i zmęczenia nieustępującego nawet po odpoczynku. Niedobór czerwonych krwinek utrudnia dostarczanie tlenu do komórek organizmu, co przekłada się na ogólne osłabienie i pogorszenie funkcji wszystkich narządów. W niektórych przypadkach MDS może prowadzić do niewydolności serca, co dodatkowo zwiększa zmęczenie i może prowadzić do poważniejszych komplikacji. Innym objawem niedokrwistości jest bladość skóry i błon śluzowych. Zaburzenia w produkcji białych krwinek zwiększają podatność na infekcje, w tym ciężkie zakażenia bakteryjne i grzybicze. Pacjenci z MDS są również bardziej narażeni na krwawienia z powodu niedoboru płytek krwi, które są istotnym elementem w procesie krzepnięcia krwi. W rzadszych przypadkach może dojść do powiększenia węzłów chłonnych, wątroby i śledziony.
 
Dodatkowo część pacjentów z MDS, może mieć w swoim organizmie nieprawidłowe komórki odpowiadające za nocną napadową hemoglobinurię (PNH). Ich wykrycie w kontekście MDS ma znaczenie kliniczne, ponieważ może wpływać na wybór metody leczenia i przewidywanie przebiegu choroby. O skierowaniu na dodatkowe badania powinien zdecydować lekarz, zwłaszcza jeśli pacjent ma objawy wskazujące na PNH, takie jak hemoliza (niszczenie czerwonych krwinek), ciemny mocz czy skłonność do zakrzepów.

Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne

Kiedy zmęczenie jest chorobą

Toczeń czy zespół Sjőgrena atakują podstępnie. Podstawowe objawy, m.in.: przewlekłe zmęczenie, bóle stawów i mięśni, stany gorączkowe, suche oczy i brak śliny są często mylone z innymi chorobami lub uważane za skutek przepracowania.

Diagnoza

„Diagnoza MDS jest złożona i wymaga przeprowadzenia licznych specjalistycznych badań. Najczęściej stawiana jest przez hematologa. MDS jest podejrzewany szczególnie u pacjentów, u których przez dłuższy czas utrzymuje się, stwierdzony w badaniu morfologii krwi i niewyjaśniony innymi przyczynami, niedobór krwinek - najczęściej czerwonych (anemia), ale także płytkowych (małopłytkowość) i białych (leukopenia). Do potwierdzenia MDS konieczna jest biopsja aspiracyjna szpiku kostnego, która pozwala na bezpośrednią ocenę komórek krwiotwórczych, ich odsetka i dojrzewania. Kolejnym koniecznym krokiem są badania genetyczne - cytogenetyczne i molekularne - pozwalające na stwierdzenie charakterystycznych zaburzeń genetycznych w komórkach krwiotwórczych. Wyniki tych badań pomagają nie tylko w rozpoznaniu, ale również w określeniu podtypu MDS i mogą mieć wpływ na wybór leczenia. MDS ma wiele podtypów, istotnie różniących się objawami, rokowaniem i leczeniem”  — komentuje dr Marek Dudziński.

Chorobę można spowolnić, złagodzić jej objawy, zapobiec powikłaniom

Większość chorych ma objawy choroby i wymaga leczenia. U pacjentów z grup niższego ryzyka stosuje się przetoczenia preparatów oraz leki wspomagające produkcję komórek krwi. Wśród chorych wyższego ryzyka stosuje się chemioterapię.
 
Jedyną metodą dającą możliwość całkowitego wyleczenia MDS jest allogeniczny przeszczep szpiku kostnego. Z uwagi na możliwe powikłania ta metoda jest stosowana u młodszych chorych bez istotnych chorób współistniejących, u których nie powiodło się standardowe leczenie.
 
Ważne jest holistyczne podejście do pacjenta, uwzględniające wsparcie psychologiczne, dietetyczne oraz rehabilitacyjne, które mogą pomóc w radzeniu sobie z objawami choroby i poprawie ogólnego samopoczucia.

Beata Igielska, zdrowie.pap.pl

Źródło:

Na podstawie informacji prasowej

Autorka

Beata Igielska

Beata Igielska - Dziennikarka z wieloletnim doświadczeniem w mediach ogólnopolskich, gdzie zajmowała się tematyką społeczną. Pisała publicystykę, wywiady, reportaże - za jeden z nich została nagrodzona w 2007 r. W Serwisie Zdrowie publikuje od roku 2022. Laureatka nagród dziennikarskich w kategorii medycyna. Prywatnie wielbicielka dobrej literatury, muzyki, sztuki. Jej konikiem jest teatr – ukończyła oprócz polonistyki, także teatrologię.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • Fot.Kmieciński/PAP

    Czy czerwone światło będzie leczyć oczy?

    Kolejne doniesienia mówią o tym, że relatywnie prosta i nieobciążająca pacjenta terapia z użyciem czerwonego światła może pomagać w różnych chorobach oczu – od tzw. jęczmieni czy gradówek, przez krótkowzroczność, aż po zwyrodnienie plamki żółtej. Ile w tym prawdy?

  • Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

    Jak skutecznie poradzić sobie z bezsennością

    Po 40-tce zaczynamy spać coraz krócej i coraz płycej, przez co sen nie jest już tak regenerujący i nie zawsze daje odświeżenie intelektualne. To efekt  starzenia się ośrodkowego układu nerwowego i procesów, które zachodzą w mózgu wraz z wiekiem. Dowiedz się, kiedy wybrać się do specjalisty i jakie proste triki można zastosować, by poprawić jakość snu.

  • Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

    Jelita – czynna kolonia, kanalizacja i centrum dowodzenia

    Jelito cienkie i grube to autostrada biegnąca od żołądka po odbyt. Ale też droga łącząca ten organ z centrum dowodzenia – naszym mózgiem. Od zawartości i jakości dostarczanego nią towaru zależy nasz dobrostan. Czym tak naprawdę są jelita, jakich powinny mieć mieszkańców, by funkcjonowały bez zarzutu? Jak dbać o zdrowie jelit i dlaczego?

  • Adobe Stock

    Cukier równa się próchnica

    Dentyści apelują do rodziców o powstrzymanie się przed dodawaniem cukru, w tym syropów owocowych i miodu, do posiłków i przekąsek w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Potem lepiej też go ograniczać. Zobacz, co jeszcze pomoże ci uniknąć próchnicy. 

NAJNOWSZE

  • zdj. AdobeStock

    Śmiertelnie niebezpieczne trutki

    W ostatnich tygodniach miało miejsce kilka tragicznych w skutkach zatruć preparatami do zwalczania gryzoni. „To szokujące sytuacje, do których nie powinno dojść, zasady stosowania tych preparatów są jasne, wystarczy uważnie przeczytać etykietę” – uważa Paweł Kaczmarczyk, specjalista branży pestcontrol.

  • Dysleksja rozwojowa: jej objawy pojawiają się już w przedszkolu!

  • Czy czerwone światło będzie leczyć oczy?

  • Bezpłatne szczepienia przeciwko krztuścowi w ciąży: co warto wiedzieć?

  • Fałszywie dodatnie wyniki zniechęcają do kolejnych badań

  • PAP/Klaudia Torchała

    W górach lęk może przerodzić się w panikę. To śmiertelnie niebezpieczne!

    W górach, szczególnie tych wysokich, nawet mały błąd czy drobna niedyspozycja mogą kosztować zdrowie lub życie. Dlatego nie należy lekceważyć żadnego sygnału ostrzegawczego płynącego z ciała. To może być niewielki lęk czy ból. Co zrobić jednak, gdy już dojdzie do kryzysu, np. dopadnie nas lub kogoś z naszego otoczenia panika? Przede wszystkim: nie czekać z wezwaniem pomocy – radzą eksperci medycyny i ratownictwa.

  • Wapowanie - „sport” nastolatków

  • Nie tylko szczepienia przeciw HPV ważne w prewencji raka szyjki macicy