Sprawdź w internecie jak rozwija się Twoje dziecko
Jeśli rodzice dzieci w wieku od 16 do 30 miesięcy są zaniepokojeni ich zachowaniem, mogą wypełnić on line kwestionariusz zawierający 20 pytań dotyczących różnych zachowań i umiejętności dziecka. Program pomaga ocenić ryzyko zaburzeń ze spektrum autyzmu.
Według najnowszych danych Centrum Kontroli Chorób w Stanach Zjednoczonych już 1 na 68 dzieci ma zaburzenia ze spektrum autyzmu. Zaburzenia te stanowią jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności u dzieci, a w późniejszym wieku u dorosłych.
Autyzm jest zaburzeniem, u podstaw którego leży nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Osoby z autyzmem mają problemy z komunikacją, postrzeganiem świata, rozumieniem relacji społecznych. Mogą w odmienny sposób odbierać wrażenia zmysłowe: dla nich sól może być kwaśna, śnieg parzyć, a delikatne głaskanie powodować silny ból.
Szacuje się, że wśród ok. 400 tysięcy dzieci urodzonych w 2015 roku w Polsce, 15 tysięcy będzie w grupie ryzyka wystąpienia autyzmu. U ok. 1 500 zdiagnozuje się autyzm. Niestety, większość otrzyma rozpoznanie, gdy będzie miała około 6 lat lub więcej, czyli na tyle późno, że utraci szanse na samodzielne życie w przyszłości.
Im szybciej rodzice dowiedzą się, jak postępować z dzieckiem, jak je stymulować, tym efekty będą lepsze.
Program on line do wczesnego wykrywania ryzyka
Fundacja SYNAPSIS stworzyła Program Wczesnego Wykrywania Autyzmu „Badabada" umożliwiający ocenę prawidłowości rozwoju bardzo małych dzieci. Pozwala on zakwalifikowanie części dzieci do grupy ryzyka zaburzeń autystycznych. W efekcie u niektórych z nich przy użyciu odpowiednich narzędzi jest możliwe „wyłapanie" pierwszych objawów zaburzeń spektrum autyzmu. Pozwala to podjąć jak najszybsze działania, aby zminimalizować ich skutki.
Kwestionariusz on line jest prowadzony w ramach Programu Wczesnego Wykrywania Autyzmu "Badabada". Ankieta powstała dla rodziców dzieci w wieku od 16 do 30 miesięcy. Po jej wypełnieniu otrzymuje się informację, czy ryzyko nieprawidłowości jest małe, średnie czy wysokie.
- Niepokojące objawy, które występują w pierwszym roku życia to fakt, że dziecko nie reaguje na swoje imię i unika kontaktu wzrokowego z bliskimi - mówi Marek Łyskawa, koordynator programu „Badabada” w Fundacji SYNAPSIS. - Starsze dzieci nie chcą się bawić na niby. Dwulatki nie interesują się innymi dziećmi.
Ważnym objawem jest także regres nabytych umiejętności, np. w zakresie mowy. W pewnym momencie dziecko zaczyna gubić słowa lub zupełnie przestaje mówić i ten stan utrzymuje się co najmniej kilka tygodni.
10 tysięcy wypełnionych ankiet
Do tej pory ankietę w internecie wypełniło blisko 10 tysięcy osób. Trzy tysiące uzyskało wynik, który wymagał dalszej diagnostyki, a w przypadku dwóch tysięcy dzieci zalecana była natychmiastowa konsultacja w najbliższym ośrodku diagnostycznym. Fundacja współpracuje z siecią ponad 120 ośrodków w całym kraju, w których opiekunowie mogą zweryfikować rozwój swoich dzieci, jeśli wynik ankiety wskaże taką konieczność.
Eksperci podkreślają, że jeśli występują jakieś nieprawidłowości rozwojowe, to w większości przypadków wystarczą wizyty u logopedy lub proste ćwiczenia, które można robić w domu.
Szacuje się, że 10-15 proc. wcześnie zdiagnozowanych maluchów może osiągnąć stan równoznaczny z wyleczeniem, a u pozostałych udaje się znacznie ograniczyć skutki niepełnosprawności.
Gdy dziecko jest diagnozowane w wieku szkolnym, objawy są najczęściej już mocno nasilone, ma problemy w kontaktach z rówieśnikami. Izolacja czy odrzucenie przez grupę powodują u niego stres i stany depresyjne, a można temu zapobiec, wcześniej ucząc dziecko, jak radzić sobie w codziennych sytuacjach.
Fundacja SYNAPSIS prowadzi także przesiewowy program w żłobkach, gdzie przeszkolone psycholożki i pielęgniarki obserwują dzieci, by jak najwcześniej wykryć zaburzenia komunikacji i rozwoju społecznego. W całej Polsce w ramach tego programu przebadano ponad 3 tys. dzieci, z czego prawie połowę w Warszawie. U 80 z nich zauważono niepokojące objawy i skierowano je do dalszej obserwacji w specjalistycznych ośrodkach, wśród ponad 60 zdiagnozowano autyzm.
Informacje o Programie Wczesnego Wykrywania Autyzmu na stronie badabada.pl
Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska
