Chrapiesz – nie jedź?
Chrapanie to często objaw obturacyjnego bezdechu sennego, który pogarsza funkcjonowanie w ciągu dnia. Jeśli dotyczy kierowcy – problem staje się poważniejszy: aż 40 proc. sprawców kolizji drogowych może cierpieć na bezdech.
Fot. PAP
Obraz
To dane niemieckiej organizacji ADAC. Z kolei w Wielkiej Brytanii aż 20 proc. wypadków drogowych związanych jest ze zmęczeniem kierowcy. Takie dane przedstawiono na konferencji prasowej w kwietniu, podczas której zainaugurowano kampanię edukacyjną "Zdrowie za kierownicą".
Michał Michalik z Centrum Medycznego MML mówił wtedy, że z kolei w USA szacuje się, że aż 56 tysięcy wypadków drogowych rocznie powodowanych jest przez chrapiących kierowców.
W Polsce jest około 20 mln osób z prawem jazdy. Problem chrapania dotyczy natomiast około 10 mln Polaków. Choć mamy wysoką liczbę wypadków drogowych, to jednak nie prowadzono w Polsce dotąd badań dotyczących odsetka wypadków, w których jednym z czynników było zaburzenie koncentracji lub wręcz zaśnięcie za kierownicą wskutek bezdechu sennego. Tymczasem, zaledwie 7 proc. kierowców deklaruje, że nigdy nie dekoncentruje się podczas prowadzenia samochodu.
Jak bezdech senny wpływa na funkcjonowanie w dzień?
Bezdech senny można podzielić na trzy kategorie, ale najczęściej mamy do czynienia z obturacyjnym bezdechem sennym, który występuje w 94 -96 proc. przypadków tego schorzenia.
Bezdech jest wynikiem zwężenia lub zamknięcia światła dróg oddechowych na poziomie gardła. W trakcie snu u osoby z tym problemem pojawia się od 30 do 300 bezdechów (przerw w oddychaniu) trwających co najmniej 10 sekund każdy.
W efekcie chrapania sen jest marnej jakości. Co więcej, upośledzone jest dostarczanie tlenu do krwi, a zatem i do mózgu. Nic dziwnego, że osoby, które cierpią z powodu bezdechu sennego i chrapania, mają w ciągu dnia zaburzenia koncentracji.
Szacuje się, że osoby cierpiące na bezdech senny mają dziesięciokrotnie wyższe ryzyko spowodowania wypadku komunikacyjnego .
Bezdech senny należy leczyć, ponieważ prowadzi do groźnych powikłań, m.in. chorób układu krążenia i otyłości.
Szczególne wskazówki dla chrapiących kierowców
Jeśli w nocy chrapiesz, przed prowadzeniem pojazdu:
- Śpij co najmniej sześć godzin
- Nie pij alkoholu dzień przed podróżą i generalnie unikaj nawet najmniejszych dawek alkoholu
- Tak rozplanuj podróż, by nie być za kierownicą w godz. 14.00 – 16.00, kiedy w naturalny, fizjologiczny sposób spada u człowieka koncentracja
- Nie kieruj samochodem dłużej niż 1,5 h – potem konieczna jest przerwa
- Jeśli masz dłuższy dystans do pokonania, zaplanuj po drodze noclegi; podróż np. do Chorwacji „jednym ciągiem” jest bardzo ryzykownym pomysłem
- Jeśli czujesz zmęczenie – zatrzymaj się! Zjedz kawałek gorzkiej czekolady, wykonaj parę ćwiczeń, zdrzemnij się. Lepiej dojechać później, niż wcale.
Jak rozpoznać obturacyjny bezdech senny?
Rozpoznanie bezdechu sennego wymaga przeprowadzenia badania snu. Najdokładniejszym badaniem snu jest polisomnografia. Dopuszcza się też mniej dokładne metody, np. tzw. poligrafię. W leczeniu bezdechu pomocne jest ograniczenie lub eliminacja alkoholu z diety i schudnięcie, jeśli pacjent ma problem z nadwagą lub otyłością.
Justyna Wojteczek (zdrowie.pap.pl)
