Po zawale możliwy spadek funkcji poznawczych
Jest dodatkowy powód, dla którego warto dbać o zdrowe serce i układ krążenia – naukowcy odkryli, że u osób, które doznały zawału, szybciej dochodzi do spadku zdolności poznawczych niż u tych, którzy go nie mieli. To kolejne ustalenia wykazujące, że zdrowie układu krążenia i zdrowie mózgu są powiązane, a chroniąc układ krążenia, chronimy mózg.
Fot. PAP/P. Werewka
Obszerny artykuł na ten temat został opublikowany przez portal Huffpost, a punktem wyjścia była majowa publikacja w JAMA Neurology, która obrazuje korelację między zawałem a pogorszeniem funkcji poznawczych. Dane w niej pochodzą z sześciu mniejszych badań, które objęły łącznie 30 465 osób. W punkcie wyjścia badani nie mieli za sobą doświadczenia zawału serca, udaru mózgu ani stwierdzonej demencji. Naukowcy analizowali funkcje poznawcze każdej osoby, mierząc na odpowiednich skalach pamięć, ogólne funkcje poznawcze i ogólne funkcje wykonawcze. Oceniali również te wskaźniki u tych osób, które w trakcie analiz doznały zawału serca – było ich 1033. Okazało się, że po zawale następowało u wielu z nich istotne i szybsze, w porównaniu z osobami, które nie miały zawału, pogorszenie funkcji poznawczych.
- Musimy zdać sobie sprawę, że to, co dzieje się w sercu i mózgu, jest ze sobą powiązane. Zarządzanie czynnikami ryzyka w celu zapobiegania zawałowi serca jest w rzeczywistości dobre również dla mózgu – powiedziała Huffpost dr Michelle C. Johansen, główna autorka badania, adiunkt neurologii naczyniowo-mózgowej w Johns Hopkins University School of Medicine. - Wykazaliśmy, że zawał serca może z czasem mieć szkodliwy wpływ na zdrowie mózgu.
Demencja to powolny, stopniowy proces i oczywiste jest, że pogorszenie funkcji poznawczych nie nastąpi natychmiast po zawale, jednak lekarze dowiedli, że kilka lat później następuje znacząca zmiana. Ważne jest więc, aby wiedzieć, że po zawale serca możliwe jest pogorszenie funkcji poznawczych i zajmując się pacjentem z incydentem kardiologicznym w historii badać go także pod kątem objawów zaburzeń funkcji poznawczych.
Serce pompuje krew do mózgu – to naczynia połączone
O tym, że od stanu naczyń krwionośnych i serca zależy w dużej mierze zdrowie mózgu zwraca się coraz większą uwagę. Na przykład, w naukowym piśmie „Circulation”, poświęconym chorobom mózgu, układu krążenia i ich powiązaniom, opublikowana została niedawno praca wykazująca, że osoby z nadciśnieniem w średnim wieku mają aż pięciokrotnie wyższe ryzyko zaburzeń zdolności poznawczych w późniejszym wieku.
W trakcie zawału ukrwienie mózgu siłą rzeczy się zmniejsza, co musi mieć jakiś wpływ na jego komórki – są wrażliwe na brak tlenu i substancji koniecznych do jego funkcjonowania, a przenoszonych przez krew. Nic dziwnego zatem, że przebycie zawału może nawet trwale upośledzić funkcjonowanie tego organu. Ale nie tylko.
Naukowcy zauważyli, że jeśli chodzi o powiązanie między stanem układu krążenia i stanem mózgu istnieje kilka istotnych mechanizmów, które sprzyjają problemom w mózgu, np. początkowo niezauważalne klinicznie uszkodzenie mózgu w wyniku cichych udarów (nie są wystarczająco duże, aby można je było rozpoznać jako udar, ale wciąż upośledzają dopływ krwi, a zatem i tlenu oraz glukozy do mózgu); wspólne czynniki ryzyka zawału serca i demencji (palenie tytoniu i wysokie ciśnienie krwi); zawał serca może zwiększyć ryzyko przedostania się miniskrzepów do mózgu i w ten sposób, blokując małe naczynia krwionośne - zmniejszenia ilości tlenu docierającego do mózgu. Znaczenie ma także przewlekły stan zapalny towarzyszący tak chorobom układu krążenia, jak i zawałowi.
Cytowana przez Huffpost Johansen ubolewa, że zbyt długo naukowcy i lekarze traktowali choroby serca i choroby mózgu jako dwa oddzielne stany.
Jak chronić serce i mózg przed lub po zawale serca?
Wszystko to oznacza, że należy pracować nad poprawą zdrowia serca i mózgu, przy czym środki zaradcze są takie same. Jeśli ty lub ktoś z twoich bliskich miał zawał serca albo chorobę układu krążenia potraktuj to jako znak, że oprócz zdrowia fizycznego powinieneś popracować nad swoim zdrowiem psychicznym.
Na co zwracać uwagę?
- upewnij się, że bliscy przyjmują leki nasercowe lub ustaw sobie codzienne przypomnienie, jeśli sam przyjmujesz leki;
- dbaj o higienę jamy ustnej – nie ulega już wątpliwości, że chorobotwórcze bakterie w dziąsłach czy płytce nazębnej wpływają na choroby układu krążenia.
- dbaj o swój mózg, aby utrzymać go w jak najlepszej kondycji. Badania pokazują, że krzyżówki i układanki mogą pomóc spowolnić łagodny spadek funkcji poznawczych, podobnie jak czytanie książek, gry towarzyskie oraz spacery.
- prowadź zdrowy styl życia – dbaj o dobre odżywianie się i znajdź sobie jakąś aktywność fizyczną, którą będziesz wykonywać regularnie z przyjemnością
- bądź zaangażowany społecznie, nie izoluj się , podtrzymuj relacje – to ważne tak dla mózgu, jak i serca.
- kontroluj ciśnienie krwi.
- dbaj o właściwy poziom cholesterolu.
- trzymaj się z dala od wyrobów tytoniowych lub, jeśli palisz, spróbuj rzucić palenie. Ogranicz alkohol.
- regularnie odwiedzaj lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. On pomoże ci upewnić się, że ciśnienie krwi i cholesterolu jest pod kontrolą.
Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl
Źródło:
Artykuł w Huffpost: https://www.huffpost.com/entry/heart-attack-brain-function-loss-organs_l_64807917e4b06725aedcc11b?utm_campaign=share_twitter&ncid=engmodushpmg00000004
Doniesienie prasowe na temat pracy w JAMA https://newsroom.heart.org/news/cognitive-skills-declined-faster-in-the-years-after-a-heart-attack
Doniesienie prasowe na temat związku zdrowia układu krążenia ze zdrowiem mózgu What’s good for the heart is good for the brain | American Heart Association
