Udar mózgu – szybka reakcja ratuje życie!

Neurolodzy przypominają, że w rozpoznaniu udaru mózgu liczy się każda minuta. Dlatego warto znać zasadę UDAR (usta-dłoń-artykulacja-reakcja). Szybka interwencja to szansa na uratowanie zdrowia i życia. A wyzwanie jest spore, bo to najczęstsza przyczyna trwałej niepełnosprawności osób dorosłych. Choroba dotyka w Polsce co roku ponad 90 tys. osób – zaznaczają eksperci z Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

Adobe Stock
Adobe Stock

Zasada UDAR zawiera cztery wskazówki, które pomogą rozpoznać udar i wezwać pomoc:

U – usta wykrzywione – jednostronnie opadający kącik ust, zauważalny zwłaszcza przy próbie uśmiechu;

D – dłoń opadnięta – jednostronne osłabienie siły mięśniowej kończyny górnej i/lub dolnej; 

A – artykulacja utrudniona – bełkotliwa, niewyraźna mowa i/lub trudności w formułowaniu wypowiedzi (np. znalezieniu słów)/ trudności ze zrozumieniu wypowiedzi innych;

R – reaguj natychmiast! Dzwoń pod 112 lub 999  –  nie czekaj, czy objawy ustąpią.

„Im szybciej pacjent trafi na oddział udarowy, tym większa jest szansa, że zastosowane leczenie pozwoli na uniknięcie konsekwencji udaru mózgu” – zaznaczają specjaliści.

Udar mózgu – choroba nie tylko osób starszych

To nie jest choroba tylko starszych osób. W Polsce aż 30 proc. pacjentów, którzy przywożeni są na oddziały udarowe nie ma 65 lat. Eksperci wskazują, że stoją za tym m.in. coraz bardziej powszechne choroby cywilizacyjne: nadciśnienie, cukrzyca, otyłość i hipercholesterolemia.

„Udar jest chorobą, której możemy w dużej mierze zapobiec, jeśli kontrolujemy ciśnienie krwi, poziomy cholesterolu i glukozy, nie palimy, dbamy o aktywność fizyczną i zdrową dietę” – zwraca uwagę prof. Alina Kułakowska, prezeska Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. 

Jednocześnie podkreśla, że "Polska w ostatnich latach zrobiła ogromny postęp w leczeniu ostrej fazy udaru, jednak wciąż zbyt wielu pacjentów umiera w ciągu kilku pierwszych miesięcy po incydencie i zbyt wielu nie ma dostępu do rehabilitacji neurologicznej".

Większość udarów mózgu (80–90 proc.) to udary niedokrwienne, czyli tzw. „zawały mózgu”.  

Autorka

Klaudia Torchała

Klaudia Torchała - Z Polską Agencją Prasową związana od końca swoich studiów w Szkole Głównej Handlowej, czyli od ponad 20 lat. To miał być tylko kilkumiesięczny staż w redakcji biznesowej, została prawie 15 lat. W Serwisie Zdrowie od 2022 roku. Uważa, że dziennikarstwo to nie zawód, ale charakter. Przepływa kilkanaście basenów, tańczy w rytmie, snuje się po szlakach, praktykuje jogę. Woli małe kina z niewygodnymi fotelami, rowery retro. Zaczyna dzień od małej czarnej i spaceru z najwierniejszym psem - Szógerem.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

Źródła

Informacja prasowa Polskiego Towarzystwa Neurologicznego pt. „Udary mózgu: coraz skuteczniejsze leczenie, wciąż kulejąca rehabilitacja” (27 października 2025 r.)

ZOBACZ WIĘCEJ

  • Adobe Stock

    Jelita wpływają na odporność i nastrój

    Jelita potrafią produkować aż 90 proc. serotoniny, czyli hormonu szczęścia, który wpływa na nastrój i samopoczucie. Zaburzenia mikrobioty mogą przyczyniać się do depresji, lęków i chronicznego zmęczenia, które dotykają coraz więcej Polaków – wynika z raportu „Stan jelit Polaków 2025”.

  • Adobe

    Arytmia arytmii nierówna

    Arytmia serca to pojęcie obejmujące wiele różnych zaburzeń. Niektóre są łagodne i wymagają jedynie obserwacji, inne grożą nagłym zatrzymaniem krążenia. Zrozumienie różnic między nimi jest kluczowe, by skutecznie pomóc chorym.

  • Adobe Stock

    Zakażenie HIV to nie moja sprawa?

    Wciąż uważamy, że zakażenie wirusem HIV nas nie dotyczy. To błąd. Jeśli podejmujemy ryzykowne zachowanie np. przygodne kontakty seksualne, to powinniśmy wykonać test w kierunku HIV. Od maja może go zlecić lekarz w POZ. Skuteczne i nowoczesne terapie są, ale kluczowa jest szybka diagnoza – przypomina dr Anna Marzec-Bogusławska, dyrektorka Krajowego Centrum ds. AIDS.

  • Nowe spojrzenie na nadciśnienie

    Nadciśnienie od lat uchodzi za chorobę przewidywalną: sól, stres, wiek, geny. Tymczasem najnowsze badania podważają ten schemat i pokazują, że ciśnienie krwi kształtuje bardziej złożona sieć procesów, niż sądzono jeszcze dekadę temu. Zmienia to sposób myślenia zarówno o przyczynach choroby, jak i o tym, komu i kiedy należy ją diagnozować.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock

    Jelita wpływają na odporność i nastrój

    Jelita potrafią produkować aż 90 proc. serotoniny, czyli hormonu szczęścia, który wpływa na nastrój i samopoczucie. Zaburzenia mikrobioty mogą przyczyniać się do depresji, lęków i chronicznego zmęczenia, które dotykają coraz więcej Polaków – wynika z raportu „Stan jelit Polaków 2025”.

  • Arytmia arytmii nierówna

  • Odżywianie a indeks studencki

  • Nie ma szczepionki na samobójstwo

  • Okres dojrzewania trwa aż do trzydziestki

  • AdobeStock

    Od czego zależy, kto doznaje stresu pourazowego?

    Traumatyczne zdarzenia są częstsze, niż nam się wydaje. Wywołać je może silny uraz psychiczny spowodowany przykrym i stresującym doświadczeniem, które jest na tyle przytłaczające, że prowadzi do trwałych zmian w psychice, mózgu i ciele. Większość z nas jakoś sobie z tym radzi, jednak 10–20 proc. osób rozwinie objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD). Od czego to zależy?

  • Zakażenie HIV to nie moja sprawa?

  • Jak się przygotować do lotu w kosmos

Serwisy ogólnodostępne PAP