Jedz kamczatkę przez cały rok

Jagodę kamczacką nazywa się „owocem wiecznej młodości”. Podbiła prozdrowotne rankingi na świecie. To gatunek znany i doceniany od XVII wieku w tradycyjnej medycynie japońskiej. Hodowana jest z wielkim sukcesem w Polsce. To u nas krzyżowane są odmiany z Azji i Kanady i powstają największe plantacje na świecie.

Fot.Materiały prasowe partnera cyklu
Fot.Materiały prasowe partnera cyklu

Jagoda kamczacka należy do kategorii superfood - superowoców o ciemnej skórce, które charakteryzują się działaniem przeciwutleniającym, ponieważ obecne w nich liczne antyoksydanty redukują nadmierne powstawanie reaktywnych form tlenu, co jest powiązane z minimalizowaniem oznak starzenia. Dotychczasowe badania potwierdziły właściwości antyoksydacyjne, ściśle związane z aktywnością przeciwzapalną, antynowotworową, neuroprotekcyjną oraz kardioprotekcyjną. Ponadto udowodniono działanie antyseptyczne, antywirusowe, przeciwdrobnoustrojowe, a także przeciwcukrzycowe.

Owoce przyczyniają się do usuwania z organizmu metali ciężkich i wspomagają niwelizację skutków zatrucia lekami. Co ciekawe, ponieważ wzmacniają potencję, bywają nazywane „viagrą”. Ta nazwa jest wzmocniona oryginalnym kształtem. 

Samo zdrowie

Owoce jagody kamczackiej zawierają mnóstwo witamin, minerałów i substancji o działaniu antyutleniającym, takich jak polifenole, flawonoidy oraz witamina C, niezwykle korzystnych dla organizmu człowieka. Daje to wielkie możliwości wykorzystania kamczatki jako rośliny dietetycznej, profilaktycznej, a nawet leczniczej. Eksperci nazwali jej owoce „jagodami wiecznej młodości”, gdyż odnaleźli w nich związki zapobiegające starzeniu się komórek. 

Fot. Materiały projektu "Czas na polskie superowoce"

10 powodów, dla których warto jeść owoce jagodowe

Konsumenci na całym świecie coraz częściej świadomie poszukują tzw. superżywności (superfood), czyli naturalnych produktów o wyjątkowych walorach odżywczych i zdrowotnych. I tak np. Azjaci często sięgają po imbir, kurkumę i goji, a Latynosi po nasiona chia, komosę ryżową i acai. Polacy jednak również mają w swoim zasięgu lokalną superżywność - choć często nie zdają sobie z tego sprawy. Dobrym tego przykładem są owoce jagodowe, w przypadku których na lipiec i sierpień przypada szczyt sezonu. Korzystajmy z niego pełnymi garściami!

Jagoda kamczacka wspomaga też opóźnianie starzenia się siatkówki i leczenie jej choroby, może przyczyniać się do redukcji wielkości tkanki nowotworowej w niektórych postaciach raka, pomaga obniżyć ciśnienie krwi, wpływa na poprawę funkcjonowania mózgu. Wykazuje działanie antydiabetyczne, antybakteryjne i antyadhezyjne (uniemożliwiające zakażenie) dziąseł i przewodu pokarmowego.

Śmiało można stwierdzić, że regularne spożycie tych owoców wpływa pozytywnie na profilaktykę zdrowia, a dieta z jej regularnym spożywaniem jest istotnym elementem przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym.

Jagodowy czerwiec

Jagoda kamczacka znana jest na świecie pod nazwą „haskap”, a w Polsce mniej formalnie – „kamczatką”. 

Naturalnie występuje w północnowschodniej Rosji, w Chinach, Japonii i Kanadzie. 
Sezon na ten owoc w Polsce rozpoczyna się w czerwcu i trwa do lipca.
I to właśnie w czerwcu tego roku ten gatunek jadło 5,5 mln Polaków, czyli 17 proc. – wynika z badania przeprowadzonego przez Kantar Public Polska. To 70-proc. wzrost, czerwiec do czerwca w stosunku do roku ubiegłego!

- Nasze badania z lipca 2021 pokazały, że jagodę kamczacką i jej przetwory jadło co najmniej 3,9 mln osób. Aktualne badania pokazują jeszcze 2,9 mln nowych konsumentów zainteresowanych jej spróbowaniem. Najwięcej jest ich w miastach między 100-500 tys. i wśród osób z wyższym wykształceniem – mówi Urszula Krassowska, dyrektor zarządzający Public Division, Kantar Public Polska.

Materiały prasowe partnera

Nowa borówka

To właśnie jagoda kamczacka jest największym odkryciem i najbardziej oczekiwanym gatunkiem 2022 roku. Spektakularnie rosnącą jej popularność ma oddawać określenie „nowa borówka”. Ma ono też utorować jagodzie drogę do sukcesu na miarę borówki wysokiej. Ten sukces jest w zasięgu ręki, gdyż według badań Kantar chęć spróbowania jagody kamczackiej i jej przetworów deklaruje co piąty Polak - 6,8 mln konsumentów (21 proc. populacji). To samo badanie przekonuje, że 8 proc. Polaków uważa owoce jagody kamczackiej za najbardziej apetyczne, takie, których sam wygląd zachęca do jedzenia.

Ponadto badanie z maja 2022 pokazało, że 10 proc. Polaków widziało, jak uprawia się jagodę kamczacką. Nic dziwnego skoro od 3 lat to jej uprawy są najchętniej odwiedzane zaś samozbiory są promowane w programie „Czas na polskie superowoce!”. Historia Kamczatki przypomina więc historię minikiwi - oba te gatunki udomowili Polacy.

Tak rośnie „owoc młodości”

Plantacje jagody kamczackiej w ostatnich latach zostały założone w każdym województwie. Najwięcej jagody kamczackiej uprawie się jednakże w lubelskim, mazowieckim, łódzkim i małopolskim. Taka uprawa w różnych regionach Polski pozwala wydłużyć czas zbioru nawet o kilka tygodni. Na przykład tegoroczne zbiory jagody haskap w Małopolsce rozpoczęły się około 10 czerwca. W centralnej Polsce zaś z blisko dwutygodniowym opóźnieniem. 

Materiały projektu "Czas na polskie superowoce"

Owoce jagodowe a cukrzyca

Nie będzie wcale wielką przesadą stwierdzenie, że owoce jagodowe mogą stanowić niemal idealną przekąskę dla pacjentów z cukrzycą, a także osób zagrożonych rozwojem cukrzycy – z insulinoopornością i tzw. stanem przedcukrzycowym. Dowiedz się, dlaczego warto włączyć je do diety „cukrzycowej” oraz w jaki sposób najlepiej to zrobić, aby utrzymać swoją glikemię w ryzach.

Na plantacjach jagody kamczackiej w uprawie jest kilkanaście odmian tego gatunku. W ostatnich sezonach w miarę stabilny, choć często daleki od oczekiwań plon uzyskuje się z odmian 'Vostorg', 'Aurora' i 'Honey Bee'. 

Dodatkową zaletą odmiany 'Vostorg' jest doskonała jakość owoców, które można również oferować w sprzedaży detalicznej, gdyż są trwałe. 

Mniej wytrzymała jest 'Aurora' - plenna odmiana, której atrakcyjne, duże owoce też można sprzedawać jako deserowe. 

Niestety, wiele plantacji założonych jest z odmian, które dają plon na poziomie 1-2 t/ha, a nawet i mniej. Ich uprawa przy obecnie możliwych do uzyskania cenach stała się nieopłacalna. Będzie to wymagało dużych zmian w strukturze nasadzeń. Duże nadzieje wiąże się z nowymi odmianami o rosyjskim, kanadyjskim czy japońskim rodowodzie. 

Na bazie obliczeń dr. Dariusza Paszko z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie szacuje się, że w 2022 r. plony powinny oscylować na wielu dobrze prowadzonych plantacjach średni plon na poziome 2,2 t/ha. Średnie ceny detaliczne deserowych owoców w opakowaniach jednostkowych, przy założeniu wysokich kosztów zbioru i ich przygotowania do sprzedaży powinny przekroczyć 40 zł/kg. Szacunki te uwzględniają koszty produkcji, zbioru i przygotowania owoców do sprzedaży.

Jak jeść kamczatkę? Smaczne przetwory i nie tylko

Fot. polskiesuperowoce.pl

Dlaczego owoce jagodowe określa się jako superowoce?

Choć nie ma dziś pełnej zgody co do tego, kto i gdzie pierwszy użył określenia superfood (superżywność), to jednak nie ma wątpliwości, że zrobiło ono zawrotną karierę. Sztandarowym, ikonicznym wręcz przykładem produktów spożywczych z kategorii superfoods – czyli posiadających szczególne walory odżywcze i prozdrowotne – są owoce jagodowe, w produkcji których Polska jest prawdziwym potentatem. Dowiedz się, dlaczego zasługują one na miano „superowoców”. 

Smak owoców jagody kamczackiej jest unikalny. To swoista kombinacja smaku wielu innych gatunków owoców jagodowych – maliny, jeżyny, porzeczki i borówki. Balans między kwasowością a słodyczą sprawia, że jagoda haskap ma wiele zastosowań kulinarnych. Swój potencjał przetwórczy zawdzięcza ciekawej goryczce. Soki, dżemy, lody, wina, nalewki nigdy nie są za słodkie. Ma też potencjał cukierniczy. 

- Przetwórstwo jagody kamczackiej przypomina historię aronii. Powoli się rozkręca, czego dowodem jest wzrost konsumpcji. Wskazują na to choćby badania Kantar – mówi dr inż. Mateusz Woźniak z FreshMazovia.

Jego zdaniem, jagoda kamczacka ma dużą przewagę na starcie. Część odmian jest bowiem idealna do konsumpcji bezpośredniej. W połączeniu z przetwórstwem owoc ten może zająć ważne miejsce w sektorze jagodowym. 

Niewątpliwie to owoc przyszłości, XXI wieku, do odkrycia, ale już obecny sezon pokazał, że przybywa jego smakoszy. Wzrost prognozowali zarówno eksperci Kantar, jak i uczestnicy największej na świecie – poświęconej temu gatunkowi - IV Konferencji Kamczackiej. Odbyła się ona w grudniu 2021, była organizowana przez wydawcę czasopisma „Jagodnik”, w Krakowie. W ocenie prelegentów konieczne są jednak zmiany w strukturze nasadzeń i zwiększenie plonów uzyskiwanych z hektara. Dużo do zrobienia jest w kontekście właściwego wyboru odmian. Niewątpliwą zaletą tego gatunku jest jego odporność na choroby i szkodniki, co pozwala produkować go metodami ekologicznymi.

Beata Igielska, zdrowie.pap.pl

Materiał został opracowany we współpracy z Krajowym Związkiem Grup Producentów Owoców i Warzyw.

Źródła: 

https://www.sigma-not.pl/publikacja-96860-prozdrowotne-w%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9Bci-jagody-kamczackiej-przemysl-fermentacyjny-2016-2.html
http://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2014,%204(95)/02_Szot.pdf 
http://polskiesuperowoce.pl/60860-czas-na-jagode-kamczacka
http://polskiesuperowoce.pl/99116-jagoda-kamczacka-w-profilaktyce-chorob-i-ograniczeniu-procesu-starzenia?preview=true
https://www.sadownictwo.com.pl/sezon-na-jagode-kamczacka-rozpoczety 
https://www.menshealth.com/uk/nutrition/a39170304/haskap-berries-benefits-study/  
https://dietetycy.org.pl/jagoda-kamczacka 
https://jagodnik.pl 

https://plantin.com.pl/jagoda-kamczacka/

Autorka

Beata Igielska

Beata Igielska - Dziennikarka z wieloletnim doświadczeniem w mediach ogólnopolskich, gdzie zajmowała się tematyką społeczną. Pisała publicystykę, wywiady, reportaże - za jeden z nich została nagrodzona w 2007 r. W Serwisie Zdrowie publikuje od roku 2022. Laureatka nagród dziennikarskich w kategorii medycyna. Prywatnie wielbicielka dobrej literatury, muzyki, sztuki. Jej konikiem jest teatr – ukończyła oprócz polonistyki, także teatrologię.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • Adobe

    Chrzan – świąteczny superfood

    Gdy w Wielkanoc zasiadamy do stołu, chrzan pojawia się w wielu domach jako konieczny dodatek do jaj, białej kiełbasy czy żurku. Ten ostry, wyrazisty w smaku korzeń ma właściwości, którym zawdzięcza uznanie nie tylko smakoszy, lecz także lekarzy i naukowców. 

  • Adobe Stock/MS

    Równowaga energetyczna klucz do zdrowia

    Człowiek w zależności np. od wieku, płci, aktywności fizycznej potrzebuje określonej ilości energii i składników odżywczych. Dlaczego normy żywieniowe zmieniają się i czy dotyczą wszystkich? Czym jest równowaga energetyczna i dlaczego jest kluczowa dla zdrowia? Jak przeliczyć tłuszcze, węglowodany czy alkohol na kalorie wyjaśnia dr inż. Agnieszka Woźniak, współautorka publikacji pt. „Normy dla populacji Polski” z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH–PIB.

  • Adobe Stock/Oksana Kuzmina

    Badanie: co czwarty przedszkolak ma nadwagę

    Choć coraz więcej niemowląt karmionych jest piersią, a ich dieta poszerzana jest umiejętniej, to wciąż jest ona nieodpowiednia. Zbyt mało w niej warzyw, olejów roślinnych, a na późniejszych etapach – innych wartościowych składników. Za dużo cukru, soli, produktów przetworzonych i pojadania. Rezultat? Co czwarty przedszkolak ma nadwagę – wynika z badania PITNUTS 2024 przeprowadzonego przez Instytut Matki i Dziecka oraz Fundację Nutricia.

  • Adobe

    Wielkanocna rzeżucha kontra złogi amyloidu

    Wielkanocny stół w Polsce trudno sobie wyobrazić bez świeżej zielonej rzeżuchy. Kiełki tej rośliny to jednak nie tylko ozdoba czy dodatek do dań. Naukowcy odkryli, że rzeżucha, czyli pieprzyca siewna (Lepidium sativum), zawiera związek o nazwie lepidyna B, który może odegrać istotną rolę w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera.

NAJNOWSZE

  • Adobe

    Chrzan – świąteczny superfood

    Gdy w Wielkanoc zasiadamy do stołu, chrzan pojawia się w wielu domach jako konieczny dodatek do jaj, białej kiełbasy czy żurku. Ten ostry, wyrazisty w smaku korzeń ma właściwości, którym zawdzięcza uznanie nie tylko smakoszy, lecz także lekarzy i naukowców. 

  • Komórki macierzyste – nadzieja w leczeniu cukrzycy

  • Czy rządzi nami „gadzi mózg”?

  • Równowaga energetyczna klucz do zdrowia

  • Etykiety alkoholu powinny ostrzegać o ryzyku raka

  • AdobeStock

    Trendy na TikToku: szkodliwe, a nawet niebezpieczne

    Obserwujemy dziś 10 tys. dzieci w wieku od 10 do 18 lat, które publikują niepokojące i niebezpieczne treści w aplikacji TikTok. Ich wspólne motto to „nie radzę sobie z życiem". Dzielą się smutkiem, żalem, treściami autoagresywnymi czy suicydalnymi. Gdy sytuacja jest krytyczna (np. dziecko siedzi na moście lub na torach), zawiadamiamy odpowiednie organy – mówi Kinga Szostko, twórczyni portalu bezpiecznedziecko.org, w którym edukuje rodziców przed zagrożeniami czyhającymi na najmłodszych w sieci.

  • Wielkanocna rzeżucha kontra złogi amyloidu

  • Bullying karmi się ciszą i samotnością