HIV nie zniknął. Wiesz, jak uniknąć zakażenia?

Zakażenia wirusem HIV można uniknąć. Sposobów jest kilka, ale wiele osób w Polsce, na co wskazuje rosnąca krzywa rejestrowanych osób z HIV, ich nie stosuje. Dobrze wiedzieć, że w razie ryzykownego zdarzenia można przyjąć leki dające szansę na uniknięcie zakażenia.

Test HIV/Fot.PAP
Test HIV/Fot.PAP

Dane dotyczące zakażeń HIV (wirusa nabytego niedoboru odporności) są niepokojące. Na stronie Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny można znaleźć infografikę, pokazującą krzywą zakażeń wirusem HIV, liczbę zachorowań na AIDS oraz zgonów z powodu tej choroby. Krzywa zakażeń rośnie. 

IZP-PZH podaje, że od 1985 roku do końca maja tego roku zarejestrowano 23 153 stwierdzonych zakażeń HIV. Specjaliści nie mają jednak złudzeń, że liczba zakażonych w Polsce jest znacznie większa. Wciąż mało osób testuje się w kierunku wykrycia HIV, wiele badań wskazuje, że Polacy są mało ostrożni, jeśli chodzi o bezpieczeństwo zdrowotne kontaktów seksualnych, a ewentualny niepokój po ryzykownym kontakcie może uśpić fakt, że po wniknięciu wirusa do organizmu człowiek najczęściej nie odczuwać jakichkolwiek dolegliwości czy niepokojących objawów przez całe lata - nawet przez dekadę.

Zarejestrowane zakażenia HIV w Polsce
 

Niepokoją też rezultaty badań na temat tego, czy Polki i Polacy zabezpieczają się przed zakażeniem. Ostatnio ankietę wśród 213 kobiet w wieku 18-25 lat, w większości studentek, przeprowadziło w Szczecinie Stowarzyszenie DA DU.

Okazało się, że:

  • co trzecia młoda kobieta miała trzech lub więcej partnerów seksualnych;
  • więcej niż co 10. respondentka doświadczyła przemocy podczas kontaktów seksualnych, przy czym przemoc ta często polegała na zmuszaniu do nieakceptowanych technik seksualnych;
  • ok. 14 proc. badanych przyznało, że nie stosuje prezerwatyw podczas stosunków waginalnych
  • jeszcze większa grupa przyznała, że nie stosuje ich przy stosunkach analnych.

- Ankiety przyniosły niepokojące treści – mówi Małgorzata Kłys-Rachwalska ze Stowarzyszenia.

Dlaczego?

  • Im więcej partnerów seksualnych, tym wyższe ryzyko zarażenia się chorobą przenoszoną droga płciową (w tym zakażenia wirusem HIV, z powodu którego rozwija się AIDS).
  • Przemoc seksualna niesie nie tylko traumę dla ofiary, ale i zwiększa ryzyko zakażenia HIV oraz innymi patogenami przenoszonymi drogą kontaktów seksualnych. 
  • Prawidłowe stosowanie prezerwatyw podczas całego stosunku nie daje 100-proc. gwarancji ochrony przed HIV i innymi patogenami, ale zdecydowanie redukuje ryzyko zakażenia. 
  • Stosunki analne niosą większe ryzyko zakażenia niż stosunki waginalne, a wirus łatwiej przenosi się drogą płciową z mężczyzny na kobietę niż na odwrót.

Jak w Polsce szerzy się HIV

Grafika PAP

HIV a ciąża: czy warto robić test?

Jesteś w ciąży? Poddaj się dwukrotnie testowi na HIV. To jedno z wielu standardowych badań, które należy zrobić w czasie ciąży. Warto też, by test zrobił przyszły ojciec dziecka. 

Specjaliści zajmujący się problematyką HIV i AIDS w Polsce wskazują, że główną drogą przenoszenia zakażenia są w naszym kraju kontakty seksualne.

Jedną z najbardziej restrykcyjnie badanych grup pod kątem zakażenia HIV (oraz innymi groźnymi patogenami) są w Polsce dawcy krwi. Zanim ich krew zostanie przekazana do szpitali jako lek, przechodzą dokładne badania, mające na celu wykluczenie możliwości przekazania biorcy krwi groźnego patogenu (nie tylko HIV, ale i wirusów zapalenia wątroby itp.).

W pracy poglądowej „Ryzyko przeniesienia czynników zakaźnych przez transfuzje w Polsce” czytamy: Jak wynika z analizy przedstawionej w doniesieniu D. Kubickiej-Russel i wsp. na XXVII Zjeździe PTHiT (Polskiego Towarzystwa Hematologii i Transfuzjologii – przyp. PAP), w przypadku zakażeń HIV mamy do czynienia z niekorzystnym trendem epidemiologicznym wśród dawców krwi w Polsce. W latach 2005–2015 skumulowana częstość zakażeń seropozytywnych (na 100 000 dawców) wynosiła 6,77 (…). W ciągu 11 lat zidentyfikowano łącznie 449 zakażeń.

Warto przy tym zauważyć, że badania wykazały rosnący w analizowanym okresie trend zakażonych HIV wśród potencjalnych dawców (przy czym wśród zakażonych wirusem przeważali ci, którzy chcieli po raz pierwszy oddać krew).

Autorzy pracy podkreślają, że analiza ponad 100 ankiet, które wypełnili (niedoszli) dawcy zakażeni HIV pokazuje, iż dominującą prawdopodobną drogą przenoszenia wirusa w Polsce były kontakty seksualne. Wśród tych, którzy zadeklarowali taką drogę przenoszenia wirusa, ponad połowę (64 proc.) stanowili mężczyźni, którzy zadeklarowali uprawianie seksu z mężczyznami.

Jak chronić się przed HIV

  • Trzeba po pierwsze wiedzieć, jak można się zakazić tym wirusem. Istnieją tylko trzy drogi przenoszenia HIV:
  1. Przez kontakty seksualne;
  2. Przez krew; 
  3. Z zakażonej matki na dzieckoWciąż złotym standardem ochrony jest prawidłowe stosowanie prezerwatywy podczas całego stosunku – daje to wysoką, choć nie 100-proc. ochronę przed wirusem. 
  • Ponieważ wirus przenosi się przez krew, należy używać wyłącznie sterylnego jednorazowego sprzętu do wkłuwania.
  • Istnieje również profilaktyka poekspozycyjna, czyli przyjęcie leków, które zmniejszają ryzyko zakażenia.

Krajowe Centrum ds. AIDS przypomina, że w sytuacjach pozawodowego wypadkowego narażenia się na zakażenie HIV, takich jak gwałt, zakłucie igłą niewiadomego pochodzenia lub innego zdarzenia należy natychmiast zgłosić się do szpitala zakaźnego, prowadzącego taką terapię. Listę takich szpitali można znaleźć TU.

W sytuacji, gdy nie jest możliwe udanie się do takiej placówki, najlepiej zgłosić się na najbliższy oddział chorób zakaźnych.
„Im szybciej przyjmie się leki antyretrowirusowe (najlepiej w ciągu 2-3 godzin po zdarzeniu), tym większa szansa na uniknięcie zakażenia. Według najnowszego stanu wiedzy profilaktyka jest najbardziej skuteczna, jeśli zostanie wdrożona do 48 godzin od zdarzenia” – podkreśla Centrum w komunikacie na swojej stronie.

Wkrótce opublikujemy artykuł na temat tego, czy można zabezpieczyć się przed zakażeniem w relacji z partnerem, który jest nosicielem HIV. 

Justyna Wojteczek (zdrowie.pap.pl)

Strona NIZP-PZH

P. Grabarczyk et all: Ryzyko przeniesienia czynników zakaźnych przez transfuzje w Polsce, w: Acta Haematologica polonica,  3/2017

ZOBACZ PODOBNE

  • Fot. PAP/P. Werewka

    Kiedy wybrać się po raz pierwszy z córką do ginekologa?

    Pierwsza wizyta dziewczynki u ginekologa to duże przeżycie, ale lepiej jej nie odkładać. Jeśli nic niepokojącego się nie dzieje, to można pojawić się w gabinecie po roku od pierwszego krwawienia, nie później jednak niż do ukończenia przez młodą pacjentkę 15 lat. Przed wizytą warto porozmawiać o tym, co czeka ją w gabinecie – radzi dr n. med. Ewa Kuś, konsultant ds. ginekologii i położnictwa Grupy Luxmed.

  • Fot. PAP/P. Werewka

    Sól jodowana: jak ustrzegliśmy się poważnej choroby

    Niedobór jodu może wywołać chorobę charakteryzującą się głębokim ubytkiem możliwości intelektualnych. To właśnie on odpowiadał w dawnych czasach za występowanie na terenie Szwajcarii tzw. kretynizmu endemicznego. Polska ustrzegła się tego losu, bo w 1935 roku wprowadzono skuteczną profilaktykę - do soli kuchennej dodawany był jodek potasu.

  • fot. tanantornanutra/Adobe Stock

    Jak wygląda świat, gdy traci się wzrok?

    Pewnego dnia obudziłem się i już nic nie widziałem. Całe dzieciństwo przygotowywano mnie na ten moment, ale czy można być na to naprawdę gotowym? Największą szkołę życia dało mi morze. Ono buja każdego tak samo – opowiada Bartosz Radomski, fizjoterapeuta i przewodnik po warszawskiej Niewidzialnej Wystawie.

  • P. Werewka/PAP

    Milowy krok – przeszczep gałki ocznej

    W okulistyce mamy za sobą kolejny krok milowy – przeszczep gałki ocznej. Na razie jednak to operacja kosmetyczna, bo nie umiemy jeszcze połączyć nerwów wzrokowych, a więc przywrócić widzenia. Wszystko jednak przed nami – wyraził nadzieję prof. Edward Wylęgała, kierownik Katedry i Oddziału Klinicznego Okulistyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock

    Co siódme dziecko na świecie nie myje zębów lub robi to rzadko

    Brak higieny jamy ustnej to nie tylko problem z nieświeżym oddechem, ale naprawdę poważne ryzyko rozwoju chorób serca, układu oddechowego, cukrzycy. Tymczasem niemal 14 proc. dzieci i nastolatków na świecie nigdy nie myło zębów lub robi to rzadko – wynika z jednego z najbardziej reprezentatywnego badania w tej dziedzinie.

  • Czy mikroplastik uszkadza mózg?

  • Nie tyle grypa, co powikłania są obecnie problemem

  • Zakochanie – hormonalny doping

  • Złamane i szczęśliwe serca – również w medycynie

  • Adobe

    Swędzenie to sygnał alarmowy

    Swędzenie przywykliśmy traktować jako lekki dyskomfort – zwłaszcza gdy nie nas to dotyczy. Tymczasem świąd zawsze jest sygnałem alarmowym od organizmu. Zazwyczaj dotyczy błahostki,  bywa jednak sygnałem poważnej ogólnoustrojowej choroby. 

  • Edukacja – klucz do zdrowego serca

  • Stawianie baniek – metoda stara jak świat