Jak przygotować się do planowego pobytu w szpitalu
Autorka: Klaudia Torchała
Szczepienia, zęby, nerki, wątroba, trzustka, śledziona – to hasła, o których warto pamiętać przed planowym pobytem w szpitalu. A o czym konkretnie trzeba wiedzieć, by odpowiednio się przygotować i zminimalizować ryzyko powikłań, radzi dr n. farm. Leszek Borkowski, farmakolog kliniczny ze Szpitala Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Wołominie.
Nie zawsze hospitalizacja związana jest z nagłym przypadkiem zdrowotnym. Bywa tak, że pacjent ma wyznaczony termin na zabieg czy rozpoczęcie terapii i konkretnego dnia musi stawić się w izbie przyjęć. Jest kilka fundamentalnych zasad, o które powinno się wcześniej zadbać, by nie narażać się np. na powikłania, a leczenie było jak najbardziej efektywne.
Skonsultuj przyjmowane leki ze specjalistą
Warto skonsultować z lekarzem lub nawet farmaceutą przyjmowane na co dzień leki. Może okaże się, że któryś z nich trzeba odstawić przed planowanym pobytem w szpitalu. O tym jednak powinien zdecydować specjalista. Jak wyjaśnia farmakolog, czasem nie można tego zrobić „raptownie”. Tak jest np. w przypadku leków stosowanych w leczeniu chorób krążenia czy nadmiernej krzepliwości krwi.
Zadbaj o jamę ustną – to najbardziej skolonizowany obszar ludzkiego ciała
Kolejny punkt, który mamy do odhaczenia na liście przed pójściem do szpitala, to wizyta u stomatologa. Obowiązkowa, bo bakterie chorobotwórcze z jamy ustnej stanowią zagrożenie dla całego organizmu, a próchnica spowodować może „brak praktycznej reakcji na zapisane leki”.
– Te czasami niewielkie zmiany próchnicowe czy choroby przyzębia wykluczają zaproponowane w terapii leki. Zęby martwe to ryzyko powikłania w czasie prawie każdej farmakoterapii. Trzeba je usunąć – ostrzega farmakolog. Zaznacza, że zmiany zapalne, które mamy w jamie ustnej, mogą przejść w fazę ostrą w trakcie leczenia produktami leczniczymi, które obniżają aktywność układu immunologicznego.
– Paradontoza to dowód na infekcję w jamie ustnej, wyższe ryzyko zawału czy udaru mózgu – zaznaczył dr Borkowski poczas swojego wystąpienia w czasie 7. Kongresu Zdrowie Polaków 2025.
Idziesz do szpitala? Zaszczep się
W trakcie leczenia szpitalnego odporność organizmu spada. Jest obciążony terapią, stresem, zabiegiem. Staje się łatwym celem dla ataku patogenów. Dlatego warto pomyśleć o wzmocnieniu obronności organizmu wcześniej, tym bardziej, że leczenie dodatkowych chorób w czasie hospitalizacji jest wyzwaniem. Mogą pojawiać się interakcje lekowe.
– Szpital to dom dla wielu paskudnych bakterii, wirusów i grzybów. One się tam czują świetnie. Mało tego, nie boją się wielu leków – wyjaśnia farmakolog. Obroną przed patogenami są szczepienia. Warto uodpornić się przeciwko: półpaścowi, ospie wietrznej, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i typu A, pneumokokom, meningokokom, Haemophilus influenzae (gram-ujemna bakteria wywołująca zapalenie opon mózgowych, płuc, ucha środkowego). Lekarz powinien ustawić i skojarzyć pewne szczepienia, by minimalizować u pacjenta wkłucia.
– Kolejne szczepienia przedszpitalne to szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, odrze, śwince, różyce, gruźlicy, grypie, COVID-19, RSV. Ktoś może powiedzieć: po co? Po to, że jak wychodzimy ze szpitala, to mamy kontakt z małymi dziećmi, z ludźmi dorosłymi, którzy są nosicielami, a my jesteśmy osłabieni (…). Aby przeciwdziałać nieprzyjemnym zdarzeniom, musimy się zaszczepić – radzi dr Borkowski.
Przed pobytem w szpitalu zadbaj o nerki, wątrobę, trzustkę, śledzionę
Przed planowaną wizytą w szpitalu nie należy stosować wyszukanych jadłospisów. Sprawdzona, lekkostrawna dieta wystarczy. Nie należy natomiast stosować suplementów, za to trzeba wyciszyć istniejące choroby.
– Czasami ludzie popadają w jakąś histerię i zaczynają się odchudzać przed pójściem do szpitala. Zawsze mówię: nie odchudzaj się farmakologicznie. Poza tym zalecam unikanie drastycznych zmian nawyków żywieniowych – dbaj o wątrobę, trzustkę i śledzionę. To są te organy, które są niezwykle przydatne w zdrowieniu w szpitalu – wyjaśnia specjalista.
Ponadto trzeba odstawić wszelkie używki i dbać o higienę osobistą, bo ciało ludzkie ma na sobie wiele bakterii i wirusów.
Śledziona – magazyn krwi w kształcie fasoli. Może się powiększyć
Serce, wątroba czy mózg to organy, o których dużo się mówi. Wiemy przynajmniej, gdzie się znajdują. Wymienimy też kilka podstawowych ich funkcji. Inaczej ma się sprawa ze śledzioną. Kto wie, gdzie leży, za co odpowiada, jak wygląda? Niewielu. A to nasz istotny system obronny i magazyn krwi. Ciągle też trwają w niej porządki. A bywa, że z różnych powodów się powiększa i nie należy tego bagatelizować.
Jak zadbać o narządy i dlaczego są tak ważne w zdrowieniu
Jak wyjaśnia farmakolog, leki metabolizowane są w wątrobie, ale wydalane przez nerki. Dlatego trzeba o nie dbać, przyjmując dużo płynów (30 ml na kilogram masy ciała), stosując odpowiednią dietę, np. unikając czerwonego mięsa. Jeśli nerki są zdrowe, to bez problemu wydalane są przed nie metabolity.
– Nerki to jest taka brama. Gdy jest dobra, to jest otwarta i wyrzucamy, co jest niepotrzebne z organizmu. (…) Jeżeli tymi metabolitami są metabolity leków, to bardzo często są bardziej toksyczne niż leki i trzeba je szybko wyrzucić, bo jeżeli tego nie zrobimy, to wzrastają działania niepożądane – wyjaśnia farmakolog.
Kolejny organ wymagający uwagi to wątroba, czyli „organ będący fabryką chemiczną, która przerabia wszystko, co jest obce w organizmie, a leki są rzeczą obcą w organizmie”. Dawkowanie leków ustala się, biorąc pod uwagę, że u pacjenta wątroba działa sprawnie, jeśli jednak tak nie jest, to dawkowanie trzeba zmieniać, a to często trudne zadanie i zabiera czas, którego pacjent czasem nie ma.
– Pamiętajmy, że chora wątroba nie boli, bo jest nieunerwiona. Unerwiona jest tylko torebka, w której jest wątroba, więc boli jak urośnie, spuchnie i dotknie torebki – wyjaśnia ekspert.
By z kolei mieć zdrową trzustkę, trzeba „zaprzyjaźnić się z dietetykiem”. Jeść regularnie 4-5 razy dziennie, przygotowywać na wodzie, parze, piec, ale bez tłuszczów. Nie obciążać jej. Obok trzustki za układ odpornościowy odpowiada śledziona. Dlatego jest kolejnym newralgicznym organem, potrzebnym szczególnie, gdy jesteśmy w szpitalu. Jak zaznacza farmakolog, należy jednak unikać niesprawdzonych terapii, suplementów diety, ale też „cudownych leków” medycyny alternatywnej i „życzliwej sąsiadki”.
– Nie słuchaj porad niezbyt rozgarniętej celebrytki. Okazuje, że im celebrytka mniej mądre rzeczy mówi, tym częściej się wypowiada – mówi dr Borkowski.
Główny Urząd Statystyczny podaje, że w Polsce na koniec 2023 r. funkcjonowały 894 stacjonarne szpitale ogólne oraz 245 szpitali dziennych (tzw. szpitali jednego dnia). Dysponowały one łącznie 161,2 tys. łóżek oraz 6,1 tys. miejsc dziennych. Średni czas pobytu chorego na oddziale szpitalnym wyniósł 5,1 dnia.
________________________________________________________________________________
7. Kongres „Zdrowie Polaków” to jedno z największych w Polsce interdyscyplinarnych spotkań, odnoszących się do najważniejszych problemów ochrony zdrowia, osiągnięć medycyny i nauki polskiej. Odbywa się w dniach 24-26 listopada. Patronem medialnym jest m.in. Serwis Zdrowie. Program kongresu dostępny jest tutaj.
