Jesteś świadkiem napadu padaczkowego? Możesz pomóc
Autorka: Monika Grzegorowska
Napad padaczkowy może u postronnego obserwatora wywołać strach i poczucie zagubienia, dlatego warto wiedzieć co należy w takiej sytuacji robić, a czego na pewno nie – aby nie zaszkodzić choremu.
Napady padaczkowe mogą wyglądać dość dramatycznie - wiążą się z nagłym upadkiem chorego, sztywnością, drgawkami, ślinotokiem, utratą przytomności. Widząc coś takiego można mieć przeświadczenie, że dzieje się coś strasznego. Niejednokrotnie można spotkać się ze stwierdzeniami „on prawie umarł” – bo dla osób, które nie znają tej choroby tak to może wyglądać. Ale jak przekonują specjaliści, równie dramatycznie wyglądają drgawki gorączkowe, które nie mają nic wspólnego z padaczką.
Sprawdź, czy pacjent z padaczką ma ograniczenia w życiu
Brak podstawowej wiedzy na temat padaczki skutkuje niewłaściwą lub zerową reakcją społeczeństwa w czasie napadu – prawie 80 proc. chorych doświadczyło napadu w miejscu publicznym, podczas gdy pomoc otrzymała mniej niż połowa z nich .
Jak zatem powinniśmy reagować w tej sytuacji?
- Jeśli pacjent ma rzeczywiście napad toniczno-kloniczny, czyli ten, który znamy z opowiadań, trzeba chorego ułożyć w pozycji bezpiecznej, zapewnić drożność dróg oddechowych i poczekać, aż napad się skończy (ok. 3 min). Jeśli napad się przedłuża, należy wezwać karetkę – jako świadek nie mamy możliwości podania leków, które mogą być niezbędne. Nie wkładamy niczego do ust, żadnych ołówków, długopisów, które przy tej sile zgryzania powodują dużo większy dramat w jamie ustnej, niż jakby ich nie było. Opowieści, że chory połknie swój język, są zupełnie nieprawdziwe” – tłumaczy dr hab. Maria Mazurkiewicz-Bełdzińska, ordynator Kliniki Neurologii Rozwojowej UCK.
Na padaczkę choruje na nią około 1 proc. populacji. Szacuje się, że na świecie zmaga się z nią ok. 50 mln ludzi, w Polsce – według danych NFZ z 2016 roku – rozpoznanie padaczki otrzymało 500 tys. osób.
Choć w czasie leczenia padaczki napady zwykle nie występują, to niektóre sytuacje mogą wzmagać ryzyko pojawienia się napadu.
Atak padaczki: co robić?
- Zachowaj spokój, większość napadów ustępuje po 2-3 minutach
- Zabezpiecz chorego go przed upadkiem, skaleczeniem, urazem głowy, ułóż go w bezpiecznym miejscu, usuń z bliskiej okolicy niebezpieczne przedmioty, np. przytrzymaj z boku rękami;
- Pamiętaj, że nie należy podnosić głowy chorego
- Kontroluj oddech i drożność dróg oddechowych – rozluźnij ubranie w okolicy szyi, rozepnij pasek, usuń z ust ciała obce (np. sztuczną szczękę), ale pamiętaj, że w czasie napadu nie należy otwierać zaciśniętych szczęk
- Jeśli podczas napadu doszło do mimowolnego oddania moczu (lub kału) przykryj chorego ręcznikiem lub kocem, aby nie czuł się skrępowany;
- Poczekaj, aż napad ustąpi, ułóż chorego na boku, aby uniknąć zakrztuszenia lub zadławienia, pozostań z chorym aż do czasu odzyskania pełnej sprawności;
- Po zakończeniu napadu chory może być senny - wtedy pozwól mu odpocząć, lub pobudzony - nie używaj siły.
- Jeśli napad przedłuża się lub występują kolejne - napady wezwij pogotowie
Czy padaczka to zawsze drgawki
Atak padaczki: czego NIE robić
- Przenosić chorego
- Cucić na siłę np. szarpiąc chorego czy poklepując po twarzy
- Przytrzymywać siłą rąk i nóg chorego
- Otwierać siłą zaciśniętych szczęk
- Wlewać wody do ust ani podawać leków, jeśli chory jest nieprzytomny
- Wkładać niczego do ust
- Wkładać niczego pod głowę (koca, poduszki, kurtki itp.) – grozi to zapadnięciem się języka i utrudnieniem oddychania
- Używać siły wobec chorego - podczas napadu chory ma zawężoną świadomość i może reagować na to agresją
- Stosować sztucznego oddychania - na początku dużego napadu padaczkowego chory może przez pewien Czas nie oddychać (20−30 sekund) – nie jest to powód do niepokoju
Padaczka: kiedy na pewno wezwać pogotowie:
- Gdy napad zdarzył się pierwszy raz
- Gdy napad trwa dłużej niż 5 min
- Gdy napad trwa dłużej niż zwykle
- Gdy chory zranił się podczas napadu
- Gdy chory zachłysnął się płynem, jedzeniem lub wymiotami
- Gdy chory zgłasza zaburzenia widzenia
- Gdy chory zgłasza nasilony i postępujący ból głowy, który nie ustępuje po okresie odpoczynku po napadzie
- Gdy chory nie odzyskuje przytomności
- Gdy napad wydarzył się na basenie i istnieje prawdopodobieństwo, że chory zachłysnął się woda
Co zwiększa ryzyko ataku padaczki u osób chorych na tę chorobę
- Światło: fotostymulacja, zmienne bodźce świetlne, np. pulsujące światło na dyskotece, migające drzewa za szyba jadącego samochodu lub pociągu, migotanie światła na wodzie w słoneczny dzień, refleksy słoneczne na śniegu. Aby temu zaradzić, chory może nosić okulary słoneczne z niebieskimi szkłami lub zasłonić jedno oko. Ważne jest także oglądanie telewizji w dobrze oświetlonym pomieszczeniu (korzystne jest ustawienie świecącej lampki za telewizorem) z większej odległości od ekranu i używanie pilota do zmiany kanałów
- Stres, zmęczenie,
- Silne poczucie głodu
- Miesiączka
- Picie alkoholu
- Używanie substancji psychoaktywnych
- Nieregularne przyjmowanie leków przeciwpadaczkowych.
Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl
Źródło:
mp.pl
Materiały prasowe ze spotkania „Milion osób niewidocznych dla systemu. Porozmawiajmy o pacjentach z padaczką oraz ich opiekunach” zorganizowanego 12 lipca 2019 przez Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia.
Poradnik Epichool” „Uczeń chory na padaczkę. Jak wspierać jego edukację, rozwój i zdrowie. Poradnik dla nauczycieli i wychowawców” pod redakcją Agnieszki Małkowskiej- Szkutnik i Barbary Woynarowskiej w Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
