Senior Café – filiżanka kawy zmieniająca opiekę długoterminową
Senior Café jest impulsem do zmiany opieki długoterminowej. To oddolna inicjatywa, która ma wypracować ogólnopolskie standardy, zaangażować resorty i NFZ. Czasu jest niewiele, bo stoimy przed demograficznym wyzwaniem – społeczeństwo się starzeje, a system wciąż niedomaga. Rozwiązania są gotowe, leżą na kawowym stole. Kto przyjął już zaproszenie?
Zaczęło się od spotkania informacyjno-edukacyjnego zorganizowanego przez konsorcjum organizacji, w skład którego weszli: Instytut Senioralny Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie, Koalicja „Na pomoc niesamodzielnym”– Związek Stowarzyszeń, Polskie Towarzystwo Gerontologiczne, Polskie Towarzystwo Opieki Farmaceutycznej oraz Stołeczne Centrum Opiekuńcze-Lecznicze. Myślą, która połączyła uczestników, była filiżanka kawy rozumiana jako dialog osób zajmujących się na co dzień osobami niesamodzielnymi w opiece długoterminowej: ich opiekunów, przedstawicieli zawodów medycznych, ale także samorządów, resortów rządowych i płatnika – NFZ.
– To nasze zaproszenie na kawę, która zmienia system – zapowiedziała Barbara Misińska, prezes Stołecznego Centrum Opiekuńczo-Leczniczego, w którym konsekwentnie od lat wypracowywane są standardy opieki długoterminowej.
Senior Café – oddolna inicjatywa
Senior Café ma dać impuls do zmiany opieki długoterminowej w Polsce. Pozwolić, by placówki mogły funkcjonować jak ta na warszawskiej Białołęce.
– Senior Café to inicjatywa pochodząca z Kalifornii. To inicjatywa, gdzie seniorzy i ich opiekunowie znajdują wsparcie, wytchnienie. Senior Café pochyla się nad ich problemami – zaznaczyła prof. Agnieszka Neumann-Podczaska, dyrektorka Instytutu Senioralnego Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie.
Inicjatywa Senior Café w Polsce najpierw była rozwijana przez Polskie Towarzystwo Gerontologiczne i Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, następnie trafiła do Warszawy.
– Chyba śmiało mogę powiedzieć, że Warszawa jest liderem w poszukiwaniu rozwiązań, ale też inwestowaniu w opiekę długoterminową. Zresztą to miejsce jest tego najlepszym dowodem – zaznaczyła wiceprezydentka Warszawy Renata Kaznowska, odwołując się do działalności Stołecznego Centrum Opiekuńczo-Leczniczego.
W Warszawie powstają też kolejne podobne punkty – przy ul. Szubińskiej i w budynku dawnego Szpitala na Solcu. Ale to głównie zespół placówek na Białołęce wypełnia opiekę senioralną w Warszawie.
– Mamy, mówiąc językiem branżowym, zakontraktowanych około 1200 łóżek dla seniorów w zakładach opieki długoterminowej, z czego 800 należy do Stołecznego Centrum Opiekuńczo-Leczniczego (…). Z punktu zabezpieczenia świadczeń to kluczowy realizator – wyjaśniła Katarzyna Słodka, dyrektorka Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.
Wyzwania opieki długoterminowej
Jak zaznaczyła wiceprezydentka Warszawy zmiany demograficzne są nieubłagane. Społeczeństwo starzeje się w bardzo szybkim tempie, dlatego inwestycji będzie przybywać. Jednocześnie demografia stawia wyzwanie dla rynku pracy. Potrzebujemy coraz więcej specjalistów, którzy będą zajmować się starszymi osobami. To ludzie tworzą opiekę długoterminową.
– To są ci, którzy tworzą te miejsca. Wypełniają budynki swoim duchem, pracą, zaangażowaniem. Opiekują się i pomagają w tym trudnym okresie życia – zaznaczył radny Jarosław Jóźwiak, przewodniczący Komisji Zdrowia Rady m.st. Warszawy.
To zespół interdyscyplinarny, który powinni tworzyć lekarze, pielęgniarki, fizjoterapeuci, farmaceuci, psychologowie, dietetycy, diagności laboratoryjni, ratownicy medyczni, terapeuci zajęciowi. Jednak nie każdy senior ma szansę na tak profesjonalną opiekę.
– Pomyślmy o ludziach, którzy są zamknięci w czterech ścianach swojego domu, nie mają dostępu do tej opieki. Musimy do nich dotrzeć – zaznaczyła Mariola Łodzińska, prezeska Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.
Jej zdaniem pielęgniarek jest wciąż za mało, by zabezpieczyć wszystkie potrzeby w podmiotach leczniczych, także w opiece długoterminowej, pomimo rosnącego zainteresowania tym zawodem.
Dodatkowe wyzwanie to opieka medyczna sprawowana nad starszym pacjentem.
– Trzy czwarte moich pacjentów przekraczających gabinet lekarski jest już w podeszłym wieku. Czyli de facto my, lekarze, musimy wszyscy być geriatriami. Wszyscy z tych wymienionych zawodów muszą być zaangażowani w opiekę nad osobą starszą – zaznaczył kardiolog, prof. Krzysztof Filipiak, przewodniczący Zespołu ds. Polityki Lekowej
i Farmakoterapii Naczelnej Rady Lekarskiej.
A jak sprawdzić, czy opieka długoterminowa spełnia swoje zadanie?
– Czesi wymyślili test placówek opieki długoterminowej, który określają jako „test babci” (…). To pytanie, czy jest to miejsce, gdzie chciałabym, żeby resztę życia spędziła moja babcia, mój dziadek (…). Mam nadzieję, że możemy opiekę długoterminową stworzyć tak, żebyśmy się jej sami nie bali – stwierdziła prof. Katarzyna Wieczorowska-Tobis, prezeska Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego. Wyraziła też nadzieję, że Senior Café będzie dobrą praktyką, która zostanie powielona w wielu miejscach w Polsce.
Pierwszy krok, by to urzeczywistnić, to rekomendacje, które będą opracowane do końca tego roku przez zespół ds. polityki senioralnej przy wojewodzie mazowieckim. Staną się wyjściem do dalszych międzyresortowych prac, koordynowanych przez ministrę ds. polityki senioralnej Marzenę Okłą-Drewnowicz.
– Jest takie powiedzenie, że na swoich mocnych korzeniach zdrowe drzewo się wspiera. Gdybyśmy spojrzeli na korzenie, czyli wszystkich, którzy się zaangażowali, to można powiedzieć, że teraz czekamy na wspólne owoce – podsumowała wydarzenie dr Beata Stepanow, wiceprezeska zarządu Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”.
Opieka długoterminowa w Polsce realizowana nie tylko w instytucjach, czyli domach pomocy społecznej, ośrodkach pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładach opiekuńczo-leczniczych, ale także w domach. I to ta ostatnia forma, jak podkreślają eksperci, jest dla starszego człowieka najodpowiedniejsza, choć nie zawsze możliwa. Dlatego w wielu przypadkach instytucje przejmują opiekę. Żeby jednak zapewnić ją na jak najwyższym poziomie, potrzebna jest współpraca wszystkich zaangażowanych stron.
– Mówiąc najprościej: musimy dogadać się, zakumplować. Czasem schować własne aspiracje i ambicje, żeby z przodu była osoba potrzebująca wsparcia. Niech ona będzie w centrum naszego wszechświata – zaapelował Jarosław Gnioska, dyrektor Centrum Alzheimera w Warszawie.
