Upadki u seniorów - jak im zapobiegać?

Co roku w Polsce upada ponad milion seniorów. To jedna z najczęstszych przyczyn hospitalizacji, a u osób powyżej 65 lat najczęstsza przyczyna śmiertelności. Wielokrotnie częstsza niż wypadki komunikacyjne – ostrzega Narodowy Instytut Geriatrii, Rehabilitacji i Reumatologii.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki
Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Po 65. roku życia upadek statystycznie przydarza się co dziesiątej osobie, natomiast po ukończeniu 90 lat, ryzyko upadku wynosi już blisko 35 proc.

- Konsekwencją upadku są różnego rodzaju urazy, które kończą się hospitalizacją. Najniebezpieczniejsze są złamania szyjki kości udowej, które bardzo często kończą się zgonem pacjenta – podkreśla dr Przemysław Rzodkiewicz, kierownik Zakładu Gerontologii, Zdrowia Publicznego i Dydaktyki Narodowego Instytutu Geriatrii, Rehabilitacji i Reumatologii (NIGRiR).

Konsekwencje upadków to m.in.: stłuczenia, złamania, urazowe uszkodzenia mózgu i strach przed kolejnym upadkiem.

 

Po złamaniu kości udowej:

  • 10 proc. pacjentów umiera 2 miesiące po urazie
  • Od 14 do 36 proc. umiera w ciągu roku po wypadku.

- Upadki związane są z czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Czynniki wewnętrzne to wszelkiego rodzaju choroby, problemy zdrowotne pacjenta. Czynniki zewnętrzne to różne przedmioty, które mogą spowodować zachwianie równowagi, utratę równowagi i w konsekwencji upadek - mówi dr Teresa Sadura-Sieklucka, fizjoterapeutka z NIGRiR.

Rys.Krzysztof "Rosa" Rosiecki

W jaki sposób mogą ćwiczyć chorzy na raka?

Jak zapobiegać upadkom?

- Pięć razy w tygodniu powinien pacjent wykonywać różnego rodzaju ćwiczenia, schodząc z jakiegoś wyższego przedmiotu na niższy. Na przykład może być to materac. Senior może także sięgać po różne przedmioty, w ten sposób ćwiczy równowagę – mówi dr Sadura-Sieklucka. 

Zalecane są także codzienne, półgodzinne spacery i marsze z kijami nordic walking.

Oczywiście, ważne jest też odpowiednie obuwie z antypoślizgową wkładka i miękką podeszwą.

Jak urządzić mieszkanie, by było bezpieczne dla seniora?

Warto usunąć dywaniki z łazienki i kuchni, gdyż seniorzy często potykają się o nie i przewracają.

- Ważne jest też, żeby kable były schowane, najlepiej w listwach przypodłogowych, żeby nie przeszkadzały, nie zagrażały pacjentowi – mówi dr Sadura-Sieklucka. - Niezmiernie istotne jest również oświetlenie. Musi być ono dużo mocniejsze niż dla osoby w wieku do 65. roku życia.

Seniorzy, Infografika PAP

Tai chi dla seniora

Proces starzenia obejmuje zmiany w obrębie narządu ruchu, które mogą przyczynić się do upadków. Można im zapobiegać stosując odpowiednie ćwiczenia.

Przyjmuje się, że seniorzy potrzebują czterokrotnie silniejsze światło, by komfort widzenia był taki sam.

Jeśli chodzi o łazienkę, to najlepiej byłoby, żeby był w niej prysznic z uchwytem, bez progu.

- U 12 do 40 proc. pacjentów, którzy raz upadli dochodzi do rozwoju zespołu poupadkowego – mówi prof. Tomasz Targowski, kierownik Kliniki Geriatrii w NIGRiR. - Jest to obawa przed następnym upadkiem. Niestety zespół poupadkowy i lęk związany z nim powoduje, że seniorzy mają tendencje do samoistnego ograniczania swojej aktywności fizycznej, co rozpoczyna mechanizm błędnego koła. Osoba mniej się rusza, a więc słabną jej mięśnie.

Prof. Targowski podkreśla, że w takim przypadku potrzebna jest praca geriatry lub psychologa i bliskich, aby taką osobę po upadku na nowo zaktywizować, żeby nie bała się podejmowania tej aktywności fizycznej w zakresie dostosowanym do jej możliwości.

Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska (zdrowie.pap.pl)

ZOBACZ WIĘCEJ

  • AdobeStock/Wioletta

    Dzieci potrzebują zabawy na dworze

    Szkoła to nie wszystko. Równie ważny jest czas spędzany na podwórku – na zwykłej, spontanicznej zabawie. Badania pokazują, że dzięki temu na różnorodne sposoby zyskuje zdrowie dzieci i ich rozwój. Zła pogoda czy brak czasu to nie wymówka – twierdzą eksperci.

  • Adobe

    Ruszaj się, ale zdrowo i bezpiecznie

    Początek jesieni to czas, gdy wiele osób postanawia „wziąć się za siebie”. Lato minęło, dni stają się krótsze, a chłodniejsze powietrze zachęca do spacerów, biegania czy wizyt na siłowni. To świetny moment, by zacząć regularnie się ruszać – wysiłek fizyczny poprawia kondycję, wzmacnia odporność i działa korzystnie na nastrój, szczególnie w okresie jesiennego spadku energii. Trzeba jednak pamiętać, że każdy ruch niesie ze sobą także pewne zagrożenia. Warto wiedzieć, jak się do niego przygotować, by korzyści nie przysłoniły kontuzje czy nagłe problemy zdrowotne.

  • AdobeStock

    Te ćwiczenia są najskuteczniejsze w walce z bezsennością

    To, że aktywność fizyczna w ciągu dnia pomaga zasnąć wieczorem, to żadna nowość. Teraz wiemy już jednak, jaki konkretnie wysiłek powinniśmy podjąć, by lepiej spać.

  • Adobe Stock

    Chodzenie daje zdrowie

    Wakacje się kończą i wiele typowych dla lata aktywności będzie coraz trudniej realizować. Istnieje jednak forma ruchu, którą można wykonywać niemal wszędzie i w każdych warunkach. Mowa o marszu. O tym, że chodzenie mocno wspomaga zdrowie, wiadomo już od długiego czasu. O dobrodziejstwach chodzenia przekonują również najnowsze badania.

NAJNOWSZE

  • fot. Fabian Kosiński

    XXI Kongres Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii

    Patronat Serwisu Zdrowie

    Od 11 do 13 września 2025 roku w warszawskim Hotelu Hilton odbył się XXI Kongres Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii – jedno z najważniejszych wydarzeń naukowych w tej dziedzinie w Polsce. W kongresie uczestniczyło ponad 1300 osób, w tym 150 wykładowców z kraju i zagranicy oraz 70 partnerów instytucjonalnych i biznesowych.

  • Przeszczepienie szpiku – ratunek nie tylko w nowotworze krwi

  • Dzieci potrzebują zabawy na dworze

  • Infekcje pokarmowe a podróże

    Patronat Serwisu Zdrowie
  • Paradontoza - zabójca zębów

  • Adobe

    Wyzwania medycyny: poprzeczne zapalenie rdzenia

    Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego to rzadka, nagła choroba rdzenia, która bywa pierwszym objawem chorób zapalnych ośrodkowego układu nerwowego, w tym stwardnienia rozsianego. Dla pacjenta oznacza to, że wstępne rozpoznanie „zapalenie rdzenia” wymaga szybkich i dokładnych badań — nie tylko po to, by zahamować ostry proces, lecz także by sprawdzić, czy nie chodzi o chorobę przewlekłą, która będzie związana z długotrwałym leczeniem i monitoringiem. 

  • Kremy nie wystarczą - AZS wymaga kompleksowego podejścia

  • Muchomor sromotnikowy - najbardziej trujący grzyb w Polsce

Serwisy ogólnodostępne PAP