Dźwigać trzeba umieć. Dowiedz się, jak to robić

Noszenie, podnoszenie - zakupów, przedmiotów, dzieci itp. może skończyć się urazem. Na nasze tkanki podczas tych czynności wywierana jest bowiem duża siła nacisku. Nieumiejętnie dźwiganie ciężarów to ryzyko zarówno kontuzji, jak i schorzeń mięśniowo-szkieletowych, a to boli. Kilka zasad znacznie redukuje ryzyko problemów.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki
Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

W pracy zarobkowej obowiązują przepisy BHP, które jasno określają normy dotyczące dźwigania ciężarów w pracy. Nie zawsze są one jednak przestrzegane. To dlatego Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy podjął się koordynacji kampanii społecznej „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Dźwigaj z głową”. 

Przepisy stanowią, że maksymalna masa ciężaru podnoszonego i dźwiganego w pracy wynosi:

  • dla kobiet – do 12 kg przy pracy stałej oraz 20 kg przy pracy dorywczej;
  • dla mężczyzn – do 30 kg przy pracy stałej oraz 50 kg przy pracy dorywczej.

Odrębne przepisy regulują fizyczny wysiłek kobiet w ciąży, karmiących oraz pracowników młodocianych.

Specjaliści ostrzegają, że długotrwałe przeciążenia związane z tego rodzaju pracą prowadzą do chorób, skumulowanych mikrourazów lub też zespołów urazów, które powstają na skutek chronicznego przeciążenia. 

Przy czym na początku, nawet przez kilka lat, objawy są skromne lub ich nie ma i często są bagatelizowane. Ale im więcej mikrouszkodzeń, tym bliżej do ograniczeń w ruchomości i bólu.

Fot. Jacek Pióro/ Zdjęcie ilustracyjne

Medycyna pracy ratuje życie

Lekarz medycyny pracy może pomóc wykryć zbyt wysoki poziom cholesterolu. Pacjent uzbrojony w wiedzę o problemie, który jeszcze nie daje objawów, ma szansę rozpocząć leczenie. Obligatoryjne badania okresowe mają sens!

– Pacjenci narażeni na notoryczne przeciążenia często narzekają na ból pleców i szyi. Diagnostyka potwierdza również schorzenia stawów spowodowane mikrourazami mechanicznymi. Powtarzające się energiczne ruchy, długotrwały wysiłek fizyczny połączone z wymuszoną, niewygodną postawą prowadzą do upośledzenia układu mięśniowo-szkieletowego, w tym do wyjątkowo dotkliwej choroby zwanej dyskopatią. Może ona dotyczyć każdego odcinka kręgosłupa i dawać objawy bólu promieniującego do kończyn, miednicy, barków, klatki piersiowej czy głowy. Często pojawiają się problemy kardiologiczne, a także zaburzenia innych narządów wewnętrznych – wymienia Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia.

Skutki przeciążenia dźwiganiem

Lista problemów zdrowotnych w wyniku przeciążenia dźwiganiem jest długa. Łączą je m.in. uporczywe dolegliwości bólowe:

  • Przewlekłe zapalenie okołostawowe barku – pacjent odczuwa ból lub dyskomfort szczególnie podczas wykonywania odwodzenia w bok ręki oraz ma trudność w wykonaniu ruchu w pełnym zakresie. 
  • Zapalenie nadkłykcia kości ramiennej - stan zapalny może występować w wyniku przeciążenia przyczepów mięśni prostowników lub zginaczy nadgarstka - tam też występuje ból.
  • Zmęczeniowe złamanie kości – dotyczy głównie kończyn dolnych i występuję w trzonach II i III kości śródstopia oraz kości piętowej i piszczelowej. Do złamania dochodzi w wyniku powtarzających się nadmiernych obciążeń układu ruchu. Towarzyszy mu ból i obrzęk połączony z ograniczeniem ruchomości stopy w miejscu złamania.
  • Zespoły bólowe kręgosłupa – jako konstrukcja podpierająca ciało kręgosłup, przez cały czas dźwiga cały ciężar i utrzymuje we właściwej pozycji. Gdy dźwigamy ciężkie przedmioty obciążamy go jeszcze bardziej. Jeśli do tego robimy to nieumiejętnie - może dojść do uszkodzenia. Najczęściej ma to miejsce w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, gdzie zbyt duże obciążenie, prowadzi do uszkodzenia więzadeł i mięśni. Ból pojawia się nie tylko w uszkodzonej okolicy, ale może promieniować do kończyn.


Pamiętaj!

Nigdy nie unoś ciężaru na wyprostowanych nogach ani w pozycji schylonej, kiedy kręgosłup jest zgięty. To przeciąża odcinek lędźwiowy oraz krążki międzykręgowe i może doprowadzić nawet do wypadnięcia dysku.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Plecak na kółkach lepszy niż zwykły

Dziecko ma ciężki tornister? Plecak na kółkach jest lepszym wyborem - pomoże mu uniknąć nadmiernego wysiłku oraz bólu pleców. To nie tylko intuicyjne przekonanie, a wiedza!

Jak dźwigać i nosić bezpiecznie

  • zanim coś podniesiesz, stań w lekkim rozkroku na szerokość bioder 
  • ugnij kolana przy zachowaniu wyprostowanych pleców
  • podnoś ciężar stopniowo, obiema rękami
  • ciężar nieś przed sobą z lekko pochylonym tułowiem w biodrach do przodu
  • gdy masz do czynienia z dużą masą, wspomóż się pasem, którym obwiąż talię, pokrywając okolicę lędźwiową
  • trzymaj ciężki przedmiot blisko ciała – zminimalizuje to moment siły zginający tułów ku przodowi, zmniejszając jednocześnie ryzyko wystąpienia urazów kręgosłupa, dolegliwości szyi i ramion. 
  • pamiętaj, że bezpieczniej jest pchać ciężkie przedmioty niż je ciągnąć
  • umieszczając przedmiot wysoko, przysuń się do półki, trzymaj łokcie blisko ciała i nie prostuj całkowicie rąk, kiedy już stawiasz przedmiot na półce. Ważne jest symetryczne i równomierne obciążenie kręgosłupa.
  • łącz ciężką pracę z zadaniami lżejszymi fizycznie dzięki temu mniej się zmęczysz i zminimalizujesz ryzyko urazów kręgosłupa
  • nie noś ciężkich toreb na jednym ramieniu, zakupy rozkładaj równomiernie, do dwóch siatek o podobnej wadze i noś w obu rękach. Warto rozpatrzyć korzystanie z torby na kółkach.
  • NIGDY NIE PODNOŚ CZEGOŚ, CO WYDAJE CI SIĘ ZBYT CIĘŻKIE I ZAPRZESTAJ PODNOSZENIA, GDY ODCZUWASZ BÓL.
  • ćwicz mięśnie brzucha i pleców - mocne mięśnie brzucha oraz pleców zapewniają dobrą stabilizację kręgosłupowi.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl
 
Źródło:
Komunikat Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia
Informacje ze strony Novum Ortopedia
Poradnik BHP z portalu medycyny pracy
 

Autorka

Monika Grzegorowska

Monika Grzegorowska - O dziennikarstwie marzyła od dziecka i się spełniło. Od zawsze to było dziennikarstwo medyczne – najciekawsze i nie do znudzenia. Wstępem była obrona pracy magisterskiej o błędach medycznych na Wydziale Resocjalizacji. Niemal całe swoje zawodowe życie związała z branżowym Pulsem Medycyny. Od kilku lat swoją wiedzę przekłada na bardziej przystępny język w Serwisie Zdrowie PAP, co doceniono przyznając jej Kryształowe Pióro. Nie uznaje poranków bez kawy, uwielbia wieczory przy ogromnym stole z puzzlami. Życiowe baterie ładuje na koncertach i posiadówkach z rodziną i przyjaciółmi.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • Werewka/PAP

    Historia. Brudne ręce chirurgów zamiast leczyć uśmiercały 

    Jeszcze na początku XIX w. chirurdzy kroili pacjentów brudnymi rękami. Nie myli ich nawet po sekcji zwłok, gdy udawali się tuż po tym przyjmować porody. Nosili czarne fartuchy, by łatwiej było na nich ukryć ślady krwi. Lekarz, który wpadł na prostą zależność – brudne ręce – zakażenie – popadł w obłęd, bo środowisko nie dało mu wiary. Dlaczego tyle wieków musiało minąć od stworzenia mydła do jego powszechnego stosowania, również w medycynie? I komu udało się w końcu odkazić sale operacyjne?

  • P. Werewka

    Aromaterapia na pewno przyjemna

    Inhalacje z olejków eterycznych znane są od wieków, a i we współczesnych czasach mają wielu zwolenników. Na temat aromaterapii prowadzi się badania naukowe, ale często są one bardzo słabej jakości metodologicznej, a zatem nie można z nich wyciągać kategorycznego wniosku, że „działa” lub „nie działa”. Pewne jest zaś to, że o ile nie mamy alergii na jakiś olejek, aromaterapia nam nie zaszkodzi, a mamy duże szanse, że poprawi nam samopoczucie. To już coś.

  • Fot. PAP/P. Werewka

    Poezja ma większą moc niż myślisz

    Platon nie widział miejsca dla poetów i poezji w idealnym państwie, ale jego postulat tylko przyczynia się do tym większego uznania jej siły oddziaływania na jednostki i społeczeństwo. We współczesności poezja wciąż jest czytana i tworzona, choć tomiki raczej nie są często kupowane w księgarniach - wiersze przeniosły się do internetu. Poezja może wpływać na zdrowie - koi samotność, może wspierać w trudnym leczeniu. Jej czytanie, zwłaszcza głośne, reguluje oddech i synchronizuje pracę serca. Jesienne ponure wieczory to doskonały moment na wiersze.

  • Fot.autor: ChemiQ/Adobe Stock

    Chcesz mieć dzieci? Zadbaj o powietrze

    To fakt – zanieczyszczenie powietrza obniża płodność. Jak wskazują badania, może ono zaburzyć pracę hormonów czy też na różne sposoby uszkadzać komórki płciowe. Negatywne działanie zanieczyszczeń dotyczy także zapłodnienia pozaustrojowego.

NAJNOWSZE

  • AdobeStock

    Dyniowy zawrót głowy - na zdrowie!

    Dynia, w dzieciństwie kojarzona z karocą Kopciuszka, a dziś częściej z tradycyjną dekoracją na Halloween, jest przede wszystkim zdrowym warzywem bogatym w witaminy i minerały m.in. w magnez, selen, potas i cynk, a także kwas foliowy i niacyny oraz witaminy antyoksydacyjne: A, C i E. Warto jesienią po nią sięgać nie tylko dla ozdoby ogródka. Jest pełna przeciwutleniaczy, które są świetne dla naszej skóry i pomagają zwalczać efekty starzenia.

  • Sprawdź, czy twoja krew krzepnie prawidłowo – zmierz poziom vWF

  • Nigdy nie będziemy gotowi na śmierć. Jak o niej rozmawiać?

  • Mikroplastik można znaleźć nawet w mózgu czy sercu – wskazują wstępne badania

  • Nie do kosza ani do WC, czyli jak utylizować leki 

  • AdobeStock

    Dbamy o życia, które pozostają

    Zawsze zakładamy, że nasz bliski wróci - z misji, z pracy, z akcji, z dyżuru. Inaczej to nie miałoby sensu. Jednak niektórzy nie wracają. O tym jak rozmawiać z dziećmi o śmierci rodzica i jak pocieszać kogoś, kto stracił ukochaną osobę rozmawiamy z Karoliną Suską, doradcą edukacyjnym z Fundacji Dorastaj z Nami.

  • Od śmierci do życia, czyli o transplantacji narządów

  • Rany trudno gojące się pod kontrolą