Chcesz mieć lepsze samopoczucie? Odstaw alkohol!

Alkohol nie zapobiega jakimkolwiek chorobom, choć niektóre jego rodzaje, w małych ilościach, mogą mieć dobry wpływ na pewne aspekty zdrowia. Ogólny bilans jest jednak niekorzystny, a okazuje się, że nawet niewielkie ilości alkoholu pogarszają samopoczucie w dłuższej perspektywie. Zwłaszcza kobietom.

Fot. PAP/P. Werewka
Fot. PAP/P. Werewka

Na łamach Canadian Medical Association Journal (CMAJ) ukazała się właśnie praca naukowców z University of Hong Kong, w której przedstawiono rezultaty pięcioletniej obserwacji około 10 tysięcy osób badanych w ramach projektu „FAMILY Cohort in Hong Kong”. Okazało się, że ludzie, którzy nigdy nie pili oraz tacy, którzy zrezygnowali z picia alkoholu cieszą się lepszym zdrowiem psychicznym i związaną z tym jakością życia, niż ci, którzy wypijają nawet niewielkie ilości alkoholu. Ta zależność widoczna jest zwłaszcza u kobiet.

Dowiedz się, jak zerwać z alkoholem

Badacze sięgnęli w swojej publikacji także po rezultaty uzyskane przez ich kolegów po fachu w Stanach Zjednoczonych w ramach National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions, w którym brało udział ponad 31 tys. osób. Także tu okazało się, że lepiej jest zrezygnować z promili.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Za dużo i źle pijemy alkohol

Aż 40 proc. respondentów z Polski upiło się przynajmniej raz w ciągu roku  – wynika z  raportu z pierwszego Europejskiego Badania Ankietowego nad Alkoholem, który przeprowadzono w 19 krajach Europy. Pod względem picia napojów wyskokowych jesteśmy w czołówce Europy.

W projekcie z Hong Kongu część badanych piła w umiarkowanym stopniu (do 14 drinków tygodniowo w przypadku mężczyzn i do 7 - w przypadku kobiet), a część była abstynentami. Średni wiek uczestników wynosił 49 lat i nieco ponad połowę z nich stanowiły kobiety.

Okazało się, że mężczyźni i kobiety, którzy nigdy nie pili, cieszyli się najlepszym zdrowiem psychicznym. Korzystne skutki w tym względzie przynosiła także rezygnacja z alkoholu. Szczególnie dotyczyło to kobiet.

Wyniki utrzymywały się również po uwzględnieniu statusu społeczno-ekonomicznego badanych, a także wskaźnika masy ciała, kwestii palenia tytoniu i innych, mogących mieć znaczenie czynników. Było to badanie obserwacyjne, zatem ma również swoje ograniczenia. Przyczyny sięgania po alkohol są bowiem bardzo skomplikowane i jest ich wiele, w związku z tym nie da się całkowicie wykluczyć, że osoby, którym promile nie są w ogóle potrzebne do szczęścia, cieszą się po prostu lepszym zdrowiem psychicznym.

Dlaczego pijemy alkohol

Wiele osób daje się zwieść podstępnemu działaniu alkoholu na samym początku – to odczuwanie ulgi, odprężenie, łatwość zaśnięcia. Jednak warto wiedzieć, że alkohol działa niekorzystnie na ośrodkowy układ nerwowy (może na przykład pogłębić depresję), a początkowe wrażenie zmniejszenia napięcia jest tylko przejściowe. Sen, choć łatwiej przychodzi, jest gorszej jakości i o dobrym wyspaniu się nie ma mowy. 

Fot. PAP/Jacek Turczyk

Uważaj na triki browarów – piwo to też alkohol!

Polacy coraz częściej sięgają po piwo. Browary się cieszą, bo rosną im zyski i wskazują, że piwem trudniej się upić. Nie daj się zwieść – to także alkohol, który w nadmiarze prowadzi do rozbicia życia.

W efekcie, mimo tych początkowych „korzyści” można wpaść w pułapkę – ponieważ napięcie powraca, a pamiętając rozluźnienie po wypiciu drinka, łatwiej jest wtedy sięgnąć po niego ponownie. Przy czym są pewne cechy osobowości, które zwiększają ryzyko uzależnienia (ogólnie od substancji psychoaktywnych).

To:

  • Niska odporność na frustrację
  • Nadmierna zależność emocjonalna od innej osoby
  • Trudność w wyrażaniu uczuć
  • Niska samoocena
  • Niepokój w relacjach międzyludzkich
  • Impulsywność
  • Towarzyskość
  • Perfekcjonizm
  • Skłonność do podejmowania ryzykownych zachowań.

Piotr Gałecki i Agata Szulc w podręczniku „Psychiatria” podają dwa typy alkoholizmu wg Cloningera:

  1. Uwarunkowany środowiskowo, który częściej stwierdzany jest u kobiet. Cechy osobowości, które mu sprzyjają, to introwersja, podatność na lęk, zależność od innych, tendencja do unikania trudności.
  2. Uwarunkowany genetycznie (często dziedziczony w linii męskiej). Problemy z nadużywaniem zaczynają się już w wieku dojrzewania, a cechy osobowości, które mu sprzyjają to ekstrawertyczność i cechy osobowości antyspołecznej.
Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Dlaczego alkoholu nie zaleca się w profilaktyce chorób?

Alkohol wykazuje działanie prozdrowotne - badania obserwacyjne i eksperymentalne wykazały jego dobroczynny wpływ na zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia. A jednak  nie został uznany za środek profilaktyczny. Wiesz, dlaczego?

Uzależnienie od alkoholu może być w pewnym stopniu uwarunkowane genetycznie (szacuje się, że czynniki genetyczne wyjaśniają ryzyko uzależnienia od alkoholu w około 60 proc., zaś resztę stanowią czynniki środowiskowe: psychologiczne, socjokulturowe i biologiczne).

Alkoholizm: sygnały ostrzegawcze

Specjalista ds. uzależnień, psychiatra i seksuolog Bogdan Woronowicz podkreśla, że w alkoholizm rozwija się stopniowo. Znane są też sygnały ostrzegawcze, dzięki którym świadomy człowiek jest w stanie zatrzymać ryzykowne picie. To: 

  • „odkrycie”, że alkohol wpływa korzystnie na samopoczucie tzn. odpręża i daje ulgę, redukuje napięcie, pozwala „zresetować się”, osłabia poczucie winy, poprawia samoocenę, ośmiela, ułatwia zaśnięcie itp.;
  • coraz częstsze picie alkoholu w celu poprawy samopoczucia;
  • poszukiwanie okazji do wypicia oraz picie z chciwością, wyprzedzanie kolejek, powtarzające się przypadki upicia;
  • picie alkoholu pomimo zaleceń lekarskich sugerujących konieczność powstrzymywania się od picia, na przykład w okresie przyjmowania leków;
  • możliwość wypicia większej niż uprzednio ilości alkoholu; tzw. mocna głowa świadczy o niebezpiecznym wzroście tolerancji na alkohol;
  • trudności z odtworzeniem wydarzeń, które miały miejsce podczas picia (tzw. palimpsesty alkoholowe, “urwane filmy”, “przerwy w życiorysie”);
  • sygnały dotyczące potrzeby ograniczenia picia alkoholu ze strony osób bliskich lub przyjaciół;
  • unikanie rozmów na temat swojego picia, a później reagowanie gniewem bądź agresją na sygnały sugerujące potrzebę ograniczenia picia;
  • rozdrażnienie w sytuacjach utrudniających dostęp do alkoholu.
  • picie alkoholu w samotności przez osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich, a później – świadome ukrywanie swojego picia;
  • powtarzające się przypadki prowadzenie samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu;
  • podejmowanie “cichych” prób ograniczania picia.

Nawet jeśli wciąż wypełniasz sumiennie swoje zawodowe obowiązki, masz przyjaciół i życie rodzinne, ale zauważasz u siebie tego rodzaju zachowania, rozważ konsultację u specjalisty: psychologa, psychiatry, lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub w placówce leczenia uzależnień. Ich listę znajdziesz na stronie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Warto pamiętać, że najwięcej osób w Polsce leczy się psychiatrycznie z powodu nadużywania alkoholu.

Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

Źródła:

Informacja prasowa na temat badania o pozytywnym wpływie abstynencji alkoholowej na zdrowie psychiczne

P. Gałecki, A. Szulc: Psychiatria, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wrocław 2018

Informacja o sygnałach ostrzegawczych w całości pochodzi ze strony internetowej Centrum Konsultacyjnego Akmed założonego przez Bogdana Woronowicza
 

Autorka

Justyna Wojteczek

Justyna Wojteczek - Pracę dziennikarską rozpoczęła w Polskiej Agencji Prasowej w latach 90-tych. Związana z redakcją społeczną i zagraniczną. Zajmowała się szeroko rozumianą tematyką społeczną m.in. zdrowiem, a także polityką międzynarodową, również w Brukseli. Była też m.in. redaktor naczelną Medical Tribune, a później także redaktor prowadzącą Serwis Zdrowie. Obecnie pełni funkcję zastępczyni redaktora naczelnego PAP. Jest autorką książki o znanym hematologu prof. Wiesławie Jędrzejczaku.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • Adobe

    Przeszczep mikrobioty w chorobie alkoholowej

    Trwają zaawansowane badania nad leczeniem choroby alkoholowej za pomocą przeszczepów mikrobioty od nieuzależnionych dawców. Wyniki są tak obiecujące, że zdaniem badaczy przyczyn alkoholizmu można szukać w jelitach. 

  • zdj. AdobeStock

    Etykiety alkoholu powinny ostrzegać o ryzyku raka

    Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w swoim najnowszym raporcie zaleca wprowadzenie obowiązkowych etykiet ostrzegawczych na opakowaniach napojów alkoholowych. Ma to podnieść świadomość na temat rakotwórczego działania etanolu i umożliwić konsumentom dokonywanie świadomych wyborów.

  • AdobeStock, Natalia

    Woreczki nikotynowe groźne dla jamy ustnej

    Choć nie ma jeszcze naukowych dowodów na szkodliwość saszetek z nikotyną, zdaniem specjalistów to tylko kwestia czasu. Przewidują, że wieloletnie stosowanie woreczków z nikotyną w dużych dawkach osłabi zdolności obronne i regeneracyjne tkanek, a więc nałogowcom grożą stany zapalne dziąseł czy zaburzenie równowagi flory bakteryjnej jamy ustnej.

  • anasttrofimova20/Adobe

    Cukier szkodzi, a nie krzepi

    Zrozumienie, że cukier szkodzi, przychodzi ludziom z oporami. Może dlatego, że nadmiar słodkości kojarzony jest przede wszystkim z otyłością i próchnicą, a rzadziej się mówi o poważnych schorzeniach, którym sprzyja: stłuszczeniu wątroby, chorobach trzustki, trwałych zmianach w metabolizmie, a nawet demencji.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock

    Opieka paliatywna – by uśmierzyć ból

    Pacjent objęty opieką paliatywną nie musi być wcale osobą w ostatnich chwilach życia. W tej specjalizacji chodzi o to, by uśmierzyć ból i nam się to w tej chwili z sukcesem udaje, bo mamy praktycznie refundowane wszystkie nowoczesne leki, ale też kilka absurdów, które można by rozwiązać jednym podpisem ministry zdrowia – zaznacza dr hab. n. med. Tomasz Dzierżanowski, kierownik Kliniki Medycyny Paliatywnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

  • Senior Café – filiżanka kawy zmieniająca opiekę długoterminową

    Materiał partnerski
  • Sąd uznał „metodę pulsacyjną” w leczeniu boreliozy za nieskuteczną

  • Przełom w leczeniu cytomegalii wrodzonej

  • Nadwaga, otyłość i szkoła

  • Adobe

    Przeszczep mikrobioty w chorobie alkoholowej

    Trwają zaawansowane badania nad leczeniem choroby alkoholowej za pomocą przeszczepów mikrobioty od nieuzależnionych dawców. Wyniki są tak obiecujące, że zdaniem badaczy przyczyn alkoholizmu można szukać w jelitach. 

  • Niedoceniane badania laboratoryjne

  • Komórki macierzyste – nadzieja w leczeniu cukrzycy