Materiał promocyjny

Jakie są najczęstsze objawy owrzodzeń jamy ustnej?

Błona śluzowa jamy ustnej jest narażona na podrażnienia i występowanie miejscowych zmian zapalnych. Należą do nich m.in. bolesne owrzodzenia. Jakie są ich najczęstsze przyczyny? Czym się objawiają? Sprawdź.

Grafika Adobe Stock
Grafika Adobe Stock

Czym są owrzodzenia jamy ustnej?

Owrzodzenie to otwarta rana błony śluzowej. Uszkodzenie jest głębsze niż powierzchowna nadżerka, obejmuje obszar poniżej warstwy podstawnej nabłonka aż do błony śluzowej właściwej. Do owrzodzenia dochodzi wtedy, gdy ulegnie rozpadowi wykwit pierwotny, czyli krostka, guzek, afta itp. Wówczas następuje stopniowa dezintegracja patologicznie zmienionej tkanki. Masy martwicze oddzielają się i powstaje kraterowaty ubytek w tkance. Zazwyczaj po zagojeniu owrzodzenia pozostają blizny [1].

Co powoduje owrzodzenia w buzi?

Przyczyny owrzodzeń mogą być różne. Do najczęstszych zaliczane są m.in. [1, 2]
•    infekcje wirusowe, bakteryjne lub grzybicze;
•    choroba Addisona-Biermera związana z niedoborem kwasu foliowego i witaminy B12;
•    niedobór żelaza;
•    gruźlica, kiła, odra, AIDS, ospa wietrzna i półpasiec;
•    choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego u dzieci (owsiki);
•    choroba trzewna (celiakia);
•    choroby endokrynologiczne (cukrzyca);
•    reakcje polekowe (po antybiotykoterapii, niesteroidowych lekach przeciwzapalnych, po leczeniu immunosupresyjnym i cytostatykach);
•    liszaj płaski Wilsona (postać nadżerkowo-wrzodziejącą);
•    choroby nowotworowe;
•    aftowe zapalenie jamy ustnej (afty Mikulicza, afty Suttona).

Bardzo często przyczyną zmian na błonie śluzowej w jamie ustnej są urazy mechaniczne. Mogą powstać na skutek nieostrożnej higieny, w czasie zabiegów stomatologicznych, podczas noszenia protezy lub aparatu ortodontycznego. Owrzodzenie może pojawić się również po przygryzieniu błony albo po spożyciu twardych pokarmów [2]. Przyczyną mogą być także oparzenia termiczne, chemiczne, popromienne lub elektryczne [1].

Jakie są najczęstsze objawy owrzodzeń w obrębie jamy ustnej?

Zmiany chorobowe jamy ustnej w postaci owrzodzeń są bolesne. Utrudniają gryzienie, połykanie i mówienie. Towarzyszy im ogólne rozbicie, złe samopoczucie oraz może występować stan podgorączkowy. W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy infekcji wirusowej, gorączka może być wysoka, pojawiają się bóle mięśniowe oraz powiększeniu ulegają węzły chłonne [2].

W zależności od dolegliwości, z którą współwystępują, owrzodzenia jamy ustnej (https://sachol.com.pl/akademia-zdrowej-jamy-ustnej/baza-wiedzy/nadzerki-i-owrzodzenia-jamy-ustnej-przyczyny-i-metody-leczenia/) można poznać również po kilku charakterystycznych cechach wyglądu [1]:


•    kształt owalny (np. afty Suttona) lub nieregularny (np. zmiany polekowe);
•    małe zmiany (np. gruźlica popierwotna), duże zmiany powyżej 10 mm (np. afty Suttona);
•    równe i gładkie brzegi (np. kiła I-rzędowa), nierówne i poszarpane (np. gruźlica popierwotna);
•    wyciek ropnej wydzieliny i zmiany zapalne w obrębie wykwitu (np. wrzodziejące zapalenie jamy ustnej);
•    twarda podstawa zmiany (np. afty Suttona lub zmiany nowotworowe).

Czym są owrzodzenia aftowe?

Najczęstszą przyczyną nawracających owrzodzeń w obrębie błony śluzowej jamy ustnej są afty. To zmiany, które można podzielić na trzy grupy [3].


•    Afty małe (afty Mikulicza) - najczęstsze owrzodzenia aftowe. Są niewielkie, mają od 2 do 10 mm wielkości. Występują zazwyczaj pojedynczo i nie sprawiają bardzo dotkliwych dolegliwości bólowych. Znikają w ciągu 7-14 dni, nie pozostawiają po sobie blizn.


•    Afty duże (afty Suttona) - rzadki rodzaj owrzodzeń aftowych. Zmiany są duże, o średnicy ponad 1 cm. Są bardzo bolesne, goją się długo, nawet przez kilka lub kilkanaście tygodni, i pozostawiają blizny.


•    Afty opryszczkowate to również rzadko spotykany rodzaj owrzodzeń w jamie ustnej. Tworzą liczne zmiany o średnicy od 1 do 3 mm. Zazwyczaj dotykają osób dorosłych. Goją się w ciągu 4 tygodni, bez bliznowacenia.

Jak leczyć owrzodzenia jamy ustnej?

Podstawą zwalczania bolesnych owrzodzeń w jamie ustnej jest leczenie ich przyczyn oraz zadbanie o prawidłową higienę i dietę bogatą w najważniejsze składniki odżywcze. Zalecane jest płukanie jamy ustnej preparatami o działaniu przeciwbakteryjnym [3]. Miejscowo można stosować preparat na afty i owrzodzenia, którego składniki działają znieczulająco, przeciwbólowo, ściągająco i przeciwzapalnie.

W przypadku dużych aft i poważnych stanów zapalnych konieczna jest wizyta u lekarza, który przepisze silniejsze środki miejscowe lub leki ogólnoustrojowe.

Artykuł powstał przy współpracy z Bausch + Lomb.

Bibliografia:

[1] Waśniewska-Okupniak E., Szyfter W., Diagnostyka zapaleń jamy ustnej z nadżerkami i owrzodzeniami błony śluzowej, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, Tom 4, Nr 1 (2015), s. 15-19.

[2] Nowak M., Nadżerki i owrzodzenia występujące w jamie ustnej - rozpoznanie, leczenie, profilaktyka onkologiczna, 2020 (witryna internetowa: https://www.praktycznastomatologia.pl/artykul/nadzerki-i-owrzodzenia-wystepujace-w-jamie-ustnej-rozpoznanie-leczenie-profilaktyka-onkologiczna (dostęp: 12.02.2024)).

[3] Przegląd Pediatryczny, Owrzodzenia aftowe (witryna internetowa: https://przegladpediatryczny.pl/a1353/Owrzodzenia-aftowe.html (dostęp: 12.02.2024)).

Więcej na: sachol.com.pl

Źródło informacji: Bausch Health Poland Sp z o.o.

ZOBACZ PODOBNE

  • Werewka/PAP

    Historia. Brudne ręce chirurgów zamiast leczyć uśmiercały 

    Jeszcze na początku XIX w. chirurdzy kroili pacjentów brudnymi rękami. Nie myli ich nawet po sekcji zwłok, gdy udawali się tuż po tym przyjmować porody. Nosili czarne fartuchy, by łatwiej było na nich ukryć ślady krwi. Lekarz, który wpadł na prostą zależność – brudne ręce – zakażenie – popadł w obłęd, bo środowisko nie dało mu wiary. Dlaczego tyle wieków musiało minąć od stworzenia mydła do jego powszechnego stosowania, również w medycynie? I komu udało się w końcu odkazić sale operacyjne?

  • Adobe Stock

    Cukier = próchnica

    Dentyści apelują do rodziców o powstrzymanie się przed dodawaniem cukru, w tym syropów owocowych i miodu, do posiłków i przekąsek w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Potem lepiej też go ograniczać. Zobacz, co jeszcze pomoże ci uniknąć próchnicy. 

  • Adobe Stock

    Cukrzyca typu 1 z perspektywy korytarza szkolnego

    Patronat Serwisu Zdrowie

    Ania, Iwona, Justyna…to tylko trzy z setek matek spędzające całe dnie w przedszkolach, szkołach. Dlaczego? Ich dzieci mają cukrzycę typu 1 (CT1), a placówki nie chcą brać odpowiedzialności za opiekę. Powinna być ona sprawowana przez pielęgniarki. Tych jednak brakuje, a pozostali pracownicy nie wyrażają najczęściej zgody na podawanie leków. Obowiązek ten spada zatem na rodziców.

  • Adobe Stock

    Cichy zawał nie boli

    Przebiega prawie niezauważalnie. Daje objawy przypominające grypę lub zwykłe przeziębienie. W podobny sposób objawia się choćby niedobór witamin, minerałów i rozmaite nerwice. Trudno go rozpoznać, łatwo go „przechodzić”, dlatego bywa nazywany cichym zabójcą.

NAJNOWSZE

  • Werewka/PAP

    Historia. Brudne ręce chirurgów zamiast leczyć uśmiercały 

    Jeszcze na początku XIX w. chirurdzy kroili pacjentów brudnymi rękami. Nie myli ich nawet po sekcji zwłok, gdy udawali się tuż po tym przyjmować porody. Nosili czarne fartuchy, by łatwiej było na nich ukryć ślady krwi. Lekarz, który wpadł na prostą zależność – brudne ręce – zakażenie – popadł w obłęd, bo środowisko nie dało mu wiary. Dlaczego tyle wieków musiało minąć od stworzenia mydła do jego powszechnego stosowania, również w medycynie? I komu udało się w końcu odkazić sale operacyjne?

  • Generator Innowacyjności - od pomysłu do więzi międzypokoleniowych

  • Budynki podświetlone na czerwono na znak sprzeciwu wobec krzywdzenia dzieci

  • Jak się lepiej uczyć? Jest kilka trików

  • Cukier = próchnica

  • Adobe Stock

    Rany trudno gojące się pod kontrolą

    W Polsce aż milion pacjentów zmaga się z ranami trudno gojącymi się albo inaczej przewlekłymi, takimi jak odleżyny oraz owrzodzenia – cukrzycowe, żylne, niedokrwienne czy nowotworowe. Ten typ ran odpowiada za ogromne cierpienia fizyczne i psychiczne chorych oraz stanowi poważne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia.

  • Mikroplastik można znaleźć nawet w mózgu czy sercu – wskazują wstępne badania

  • Nie do kosza ani do WC, czyli jak utylizować leki