Nie lekceważ chrypki i kaszlu
Monika miała chrypkę. Dwa miesiące minęły, zanim poszła do lekarza. 39-letnia kobieta nie przypuszczała, że to pierwszy objaw raka płuc. Ta choroba rzeczywiście najczęściej dotyka byłych lub obecnych palaczy. Ale nie tylko.
Rak płuca najczęściej dotyka (obecnych i byłych) palaczy, podobnie jak i rak krtani. Niemniej jednak w grupie cierpiących z powodu tych chorób są także tacy, którzy nigdy nie palili.
Co roku w Polsce rak płuca jest diagnozowany u 22 tysięcy osób. Niestety, dla znacznej części z nich rokowania są niepomyślne. To dlatego, że u 70 proc. choroba jest rozpoznawana w stadium zaawansowanym, kiedy najskuteczniejsze leczenie operacyjne często nie jest już możliwe.
Ok. 25 proc. przypadków raka płuca przebiega bezobjawowo, a wykrycie guza we wczesnym etapie daje nadzieję na lepsze leczenie. Wtedy też jest szansa, że choroba nie rozprzestrzeni się na inne narządy. Są jednak objawy, które dają powód do niepokoju i wskazują na szybką wizytę lekarską.
Warto znać 10 symptomów, których nie można lekceważyć, bo mogą świadczyć o raku płuc. Oto one:
1. Kaszel
Jest najczęstszym objawem raka płuc. Jeśli ktoś ma kaszel, który trwa dłużej niż 2-3 tygodnie, dobrze, by zgłosił się do lekarza.
2. Duszność
Duszność to uczucie braku oddechu, „ciężki” oddech”, uczucie obezwładniającego zmęczenia. Powstaje wskutek zwężenia dróg oddechowych. Pojawia się u dwóch trzecich palaczy jako skutek przewlekłego zapalenia oskrzeli i rozedmy. Jeśli duszność się nasila, zwłaszcza u palaczy, powinni o tym porozmawiać z lekarzem.
Jeśli ktoś pali papierosy, warto, by rzucił je jak najszybciej. U palaczy ryzyko zachorowania na raka płuca zwiększa się o 15-30 razy!
Aż 1/3 wszystkich zgonów mężczyzn z powodu chorób nowotworowych wiąże się z rakiem płuca. Aż 85 proc. przypadków raka płuca jest związanych z paleniem tytoniu.
3. Odkrztuszanie krwi lub wydzieliny z krwią
Poprzez krwioplucie należy rozumieć nie tylko odkrztuszanie krwi, ale również odkaszliwanie brunatnej wydzieliny lub krwiście podbarwionego śluzu. Jeśli w plwocinie jest krew lub ktoś odkrztusza krew, powinien jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Krwioplucie może być wywołane infekcją, ale jest to także główny symptom raka płuc występujący u 19 do 29 proc. chorych na ten nowotwór.
Jak wcześnie wykryć raka płuca
Jesteś w przedziale wiekowym 55–74 lata i przez około 30 lat wypalałeś paczkę papierosów dziennie? Nawet jeśli nic Ci nie dolega, możesz rozważyć wykonanie niskodawkowej tomografii komputerowej klatki piersiowej, która pomaga sprawdzić, czy w Twoich płucach nie rozgościł się rak. Są jednak minusy takiego badania.
4. Długotrwała chrypka
Jeśli drapie cię w gardle, masz trudności z wydawaniem głosu, to być może jesteś przeziębiony lub masz infekcję górnych dróg oddechowych. Jednak jeśli chrypa nie mija po kilkunastu dniach, idź do specjalisty.
Zwłaszcza u palaczy, jeśli chrypka nie mija po 2-3 tygodniach, powinna być zdiagnozowana przez lekarza rodzinnego. Długo utrzymująca się chrypka może być objawem nie tylko raka płuc, ale także raka krtani.
5. Niekontrolowana utrata wagi
Spadek masy ciała i nadmierne zmęczenie czasami bywają pierwszymi sygnałami choroby nowotworowej, także raka płuca. Jeśli nie stosujemy jakiejś specjalnej diety, a w ciągu sześciu miesięcy nasza waga spadła o ponad 10 proc. lub o ponad 5 proc. przez miesiąc, to są niepokojące objawy, które należy zdiagnozować.
6. Kłopoty ze wzrokiem
Zespół Hornera to charakterystyczna grupa objawów, która stosunkowo często towarzyszy zaawansowanemu rakowi płuca. Dochodzi do opadania powieki górnej, zapadnięcia gałki ocznej i zwężenia źrenicy. Przyczyną zespołu Hornera jest uszkodzenie przez rosnący guz płuca niektórych włókien nerwowych.
7. Ból w klatce piersiowej
U połowy pacjentów występują niejasne dolegliwości bólowe lub ból zlokalizowany w klatce piersiowej. Szerzenie się nowotworu może być przyczyną bólu opłucnowego lub duszności z powodu gromadzenia się płynu w jamie opłucnej.
8. Ból barku
Gdy guz rozwija się w górnej części płuca (nazywanej przez lekarzy „szczytem” płuca), po lewej lub prawej stronie szybko może zająć ścianę klatki piersiowej, obojczyk oraz przebiegające w jego sąsiedztwie naczynia krwionośne doprowadzające i odprowadzające krew z kończyny górnej. To tzw. guz Pancoasta. Bardzo często nacieka również elementy splotu barkowego (włókna nerwowe wychodzące z szyjnego odcinka kręgosłupa, z których powstają nerwy odpowiedzialne za ruchy kończyny górnej oraz czucie w tej części ciała).
9. Zanik mięśni ręki
Guzy szczytu płuca mogą szerzyć się też na splot ramienny, opłucną lub żebra, powodując także osłabienie lub zanik mięśni ręki.
10. Bóle głowy i uderzenia krwi do głowy
Uciśnięcie lub nacieczenie żyły głównej górnej (zespół SVC) może powodować ból głowy lub uczucie pełności głowy, obrzęk twarzy lub kończyny górnej oraz brak tchu i uderzenia krwi do głowy po ułożeniu się na plecach.
Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska (www.zdrowie.pap.pl)
Źródła:
„Rak płuca”, Medycyna Praktyczna-onkologia
„The Merck Manual. Podręcznik Diagnostyki i Terapii”, wydanie trzecie, polskie, 2006
