Osiem zasad na zdrowsze i dłuższe życie
Przestrzeganie prostego zestawu zaleceń opracowanych przez American Heart Association dobroczynne jest nie tylko dla serca. Ich przestrzeganie znacząco zwiększa szanse na życie i dłuższe, i zdrowsze. Zaleceń jest osiem, a redakcja Serwisu Zdrowie życzy z okazji świąt pomyślnego ich wprowadzenia i utrzymania.
Określono je frazą „Life’s Essential 8”. To grupa podstawowych zaleceń odnośnie zdrowego stylu życia opracowanych przez American Heart Association, które średnio wydłużają życie o sześć lat – jedni zatem będą mieli szansę przedłużyć życie o więcej, inni o mniej lat.
Rzecz w tym, że system ma działać na tyle dobrze, że statystycznie opóźnia śmierć. Jak wskazuje jego nazwa, składa się z 8 prostych zaleceń, a dotyczą one:
- dobrego odżywiania,
- abstynencji tytoniowej,
- odpowiedniego wysypiania się,
- utrzymywania odpowiedniej wagi,
- korzystania z ruchu,
- kontrolowania poziomu cholesterolu,
- kontrolowania stężenia glukozy we krwi,
- utrzymywania prawidłowego ciśnienia tętniczego.
Szczegóły znajdziesz na stronie https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-lifestyle/lifes-essential-8).
Chodzi nie tylko o przedłużenie życia.
Nierówności w zdrowiu, czyli o nieoczywistych korzyściach dobrej edukacji
Nierówności w zdrowiu to temat gorący zarówno wśród ekspertów ochrony zdrowia, jak i polityków. Na całym świecie obserwuje się bowiem duże różnice w stanie zdrowia mieszkańców nie tylko tego samego kraju, ale i miejscowości. Co ciekawe, wyższe wykształcenie to lepszy stan zdrowia i dłuższe życie.
Autorzy nowego badania przeanalizowali medyczne dane na temat 6,5 tys. osób w wieku, średnio 47 lat, porównując poziom przestrzegania systemu Essential 8 z prędkością biologicznego starzenia.
- Lepsze przestrzeganie wszystkich zaleceń Life’s Essential 8 oraz poprawa zdrowia sercowo-naczyniowego mogą spowolnić proces starzenia się organizmu i przynieść w przyszłości wiele korzyści – mówi autorka, prof. Nour Makarem z Columbia University Irving Medical Center.
Spowolnienie biologicznego starzenia się zaś nie tylko wiąże się z dłuższym życiem i mniejszym ryzykiem śmierci, ale i niższym ryzykiem chorób przewlekłych. To zaś powoduje, że życie jest po prostu przyjemniejsze, także wtedy, gdy mówimy o podeszłym wieku.
Naukowcy z Tulane University, na podstawie informacji odnośnie aż 140 tys. dorosłych, początkowo zdrowych Brytyjczyków określili związek między przestrzeganiem Life’s Essential 8 i długością życia wolnego od poważnych, chorób przewlekłych, w tym sercowo-naczyniowych, cukrzycy, raka i demencji. Przy przestrzeganiu zaleceń na najwyższym poziomie w wieku 50 lat, oczekiwana długość życia w zdrowiu stanowiła 76 proc. całkowitej oczekiwanej długości życia mężczyzn i 83 proc. – kobiet, natomiast przy życiu niezgodnie z zaleceniami, odsetki te wynosiły, odpowiednio 64,9 i 69,4.
To nie wszystko. Skrupulatne przestrzeganie zaleceń Essential 8 oznaczało, ogólnie dłuższe życie – o 5,2 lata dla mężczyzn i 6,3 lata dla kobiet, w porównaniu do osób, które systemu przestrzegały słabo. Badacze podkreślają jeszcze jedną istotną obserwację.
- Ponadto stwierdziliśmy, że nierówności w oczekiwanej długości życia bez chorób, związane z niskim statusem społeczno-ekonomicznym mogą być u wszystkich dorosłych znacząco zrównoważone poprzez dbanie o zdrowie sercowo-naczyniowe – informuje dr Xuan Wang, autor badania. - Nasze wyniki mogą pobudzić ludzi do oceny i poprawy własnego zdrowia sercowo-naczyniowego. Mogą też pomóc w poprawie zdrowia populacyjnego poprzez promowanie przestrzegania zasad idealnego zdrowia sercowo-naczyniowego. Może to również zmniejszyć nierówności zdrowotne związane ze statusem społeczno-ekonomicznym – dodaje.
Warto tu przypomnieć, że jednym z najistotniejszych czynników ryzyka rozwoju rozmaitych chorób jest… status społeczno-ekonomiczny.
30 lat obserwacji
Równie dobrze wartość tego systemu pokazało niedawne badanie fińskie. Naukowcy z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii sprawdzili styl życia ponad 1,6 tys. mężczyzn pod kątem Life Essential 8 i podzielili ich na cztery kwartyle, zależnie od liczby punktów wskazujących, jak dobrze uczestnicy przestrzegali zaleceń – do 420 pkt., od 420 do 485, od 485 do 550 i powyżej 550 punktów.
Najmniejsza liczba punktów wyniosła przy tym 185, a największa – 750. Mężczyźni byli obserwowani średnio aż przez 30 lat. W tym czasie zmarło ich niecały tysiąc, z czego 402 - z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Po uwzględnieniu czynników dodatkowych, takich jak konsumpcja alkoholu, czy status społeczno-ekonomiczny, każde dodatkowe 50 punktów oznaczało 14 proc. spadek ogólnego ryzyka zgonu i 17 proc. – z powodu schorzeń krążeniowych. Mężczyźni z górnego kwartyla byli aż o 60 proc. mniej zagrożeni śmiercią z przyczyn sercowo-naczyniowych, niż uczestnicy z kwartyla dolnego.
„Przestrzeganie zaleceń Life’s Essential 8 było silnie i odwrotnie związane z ryzykiem zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych oraz ogólną śmiertelnością wśród starzejących się mężczyzn. W ogólnej populacji zalecane są działania promujące optymalne wyniki Life’s Essential 8” – piszą naukowcy.
Radę fińskich badaczy warto jest potraktować poważnie. Jak pokazali eksperci z Uniwersytetu w Saragossie, jeśli chodzi o życie ludzi według Life’s Essential 8, to sporo można poprawić. Przeprowadzili oni analizę badań opublikowanych od 2000 do 2019 roku, które objęły w sumie ponad 2,5 mln osób ze 104 krajów. Według wyników, ponad 26 proc. ludzi za mało się rusza, złą dietę ma 34 proc., papierosy pali ponad 15 proc., 38, 5 proc. źle się wysypia, ponad 17 proc. jest otyłych, ponad 34 proc. ma nieprawidłowe stężenie lipidów we krwi, 12 proc. cierpi na cukrzycę, a ponad 29 proc. na nadciśnienie.
„Wyniki te uzasadniają wprowadzenie strategii zapobiegawczych mających na celu poprawę jakości snu oraz przestrzegania zdrowej diety, ponieważ, jak wskazuje badanie, to główne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego na świecie. Częste występowanie nadciśnienia tętniczego wśród dzieci i dorosłych również budzi niepokój i także powinno być odpowiednio adresowane z pomocą polityki zdrowotnej” – piszą autorzy analizy.
Tyle statystyk… Z pewnością warto sprawdzić, które z nich dotyczą każdego z nas i w miarę możliwości popracować nad kluczowymi parametrami zdrowego stylu życia, czyli Essential 8. Według badań, można się spodziewać dłuższego i zdrowego życia.
I raz jeszcze: z okazji świąt redakcja Serwisu Zdrowie składa życzenia pomyślnego wprowadzania i utrzymywania zasad zdrowego życia. To wcale nie musi być bardzo trudne.
Marek Matacz dla zdrowie.pap.pl, Justyna Wojteczek
Źródła:
Witryna American Heart Association na temat Life’s Essential 8
https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-lifestyle/lifes-essential-8
Doniesienie na temat Life’s Essential 8 i wolniejszym starzeniu
https://www.eurekalert.org/news-releases/1006513
Doniesienie na temat Life’s Essential 8 i długości życia w zdrowiu
https://www.eurekalert.org/news-releases/980638
Praca naukowa na temat na temat Life’s Essential 8 i śmiertelności z różnych przyczyn
https://academic.oup.com/eurjpc/article/30/8/658/7031587
Metaanaliza badań na temat globalnego przestrzegania zasad Life’s Essential 8
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38033266/
