Wirtualna rzeczywistość pomaga koić ból
Ponieważ ból o różnym nasileniu towarzyszy wielu chorobom i różnorodnym medycznym procedurom, nieustannie poszukuje się nowych metod jego bezpiecznego zmniejszania. Obok farmaceutyków, które nierzadko wykazują działania niepożądane, bada się także bardziej niekonwencjonalne sposoby. Jednym z nich jest wykorzystanie coraz doskonalszej wirtualnej rzeczywistości (VR). Jak się okazuje, metoda ta może mieć niemało do zaoferowania.
Fot. Adobe Stock; ImageFlow
Już 10-minutowa sesja oparta na wirtualnej rzeczywistości może wyraźnie zmniejszać ból odczuwany przez osoby leczone z powodu nowotworów – wykazało badanie opublikowane niedawno na łamach magazynu „Cancer”.
Naukowcy z Georgetown University School of Medicine podzielili 128 pacjentów z nowotworem na dwie grupy, z których jedna korzystała z mającej koić ból interwencji opartej na VR, a druga, z trwającej również 10 minut pomocy z wykorzystaniem specjalnie dobranych obrazów wyświetlanych na zwykłym ekranie. Badacze ocenili potem zmiany w natężeniu bólu 24 godziny po zabiegu.
Obie interwencje pomogły, ale VR okazała się dużo skuteczniejsza. W 10-punktowej skali okazała się ona zmniejszać ból o 1,4 punktu, a oglądanie kojących obrazów na ekranie – o 0,7 punktu.
Naukowcy sprawdzili także uciążliwość bólu, czyli stopień, w jakim przeszkadzał chorym niezależnie od jego nasilenia. W tym względzie wirtualna rzeczywistość także okazała się skuteczna – spowodowała poprawę o 1,7 punktu, podczas gdy obrazy na ekranie – tylko o 0,3 punktu.
„Wyniki tego badania sugerują, że immersyjna VR może stanowić przydatną, niefarmakologiczną strategię zmniejszania bólu u osób z nowotworami” – stwierdził dr Hunter Groninger, autor badania. „Zostało ono przeprowadzone wśród pacjentów hospitalizowanych, natomiast przyszłe prace powinny sprawdzić działanie opartych na wirtualnej rzeczywistości terapii bólu prowadzonych w przychodniach oraz przetestować wpływ różnych treści VR na różne populacje pacjentów. Być może pewnego dnia osoby chore na nowotwory będą mogły otrzymać skierowanie na terapię VR, z której będą korzystać w domu, obok typowych metod zmniejszania bólu, takich jak leki” – zasugerował naukowiec.
Zabiegi medyczne mniej dokuczliwe z VR
Wiele osób boi się też innego rodzaju bólu. Choć nie jest on tak poważny, jak towarzyszący nowotworom, to pojawia się relatywnie często. Chodzi o ból towarzyszący różnym medycznym procedurom. W tym obszarze wirtualna rzeczywistość również może mieć sporo do zaoferowania. Donieśli o tym niedawno specjaliści z Imperial College London, autorzy analizy badań poświęconych zastosowaniom wirtualnej rzeczywistości w terapii bólu pojawiającego w trakcie porodów, a także nakłuć żył, zmian opatrunków u osób poparzonych i innych zabiegów.
Analiza objęła 92 badania, w których łącznie wzięło udział ponad 7 tys. uczestników. Jak odnotowali autorzy przeglądu, we wszystkich, ponad 80 uwzględnionych w poszczególnych opracowaniach procedurach, interwencje z wykorzystaniem VR przyniosły większy lub mniejszy skutek.
„Technologia wirtualnej rzeczywistości oferuje skuteczną kontrolę bólu podczas różnych procedur medycznych, pomimo heterogeniczności statystycznej. Potrzebne są dalsze badania, aby zapewnić bezpieczne zastosowanie tej technologii w różnych dziedzinach medycyny” – stwierdzili naukowcy w pracy na łamach magazynu „BMC Medicine”.
Szeroka analiza potwierdza: VR pomocne przy różnych rodzajach bólu
Na Uniwersytecie Nazarbajewa w Kazachstanie przeprowadzono natomiast tzw. przegląd parasolowy (przegląd przeglądów) badań nad wykorzystaniem wirtualnej rzeczywistości w terapii bólu. Naukowcy uwzględnili łącznie 21 przeglądów obejmujących w sumie 274 badania z udziałem prawie 18 tys. ochotników.
Jak podają eksperci, metody oparte na wirtualnej rzeczywistości mogą być skuteczne w zmniejszaniu bólu w różnych sytuacjach, w tym w okresie po operacjach i innych procedurach medycznych czy przy chronicznych dolegliwościach bólowych. Zdaniem naukowców, metody te mogą być pomocne zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.
„VR wykazała swoją skuteczność w ograniczaniu różnych stanów bólowych, w tym ostrego bólu podczas zabiegów i bólu związanego z operacjami, a także różnych przewlekłych dolegliwości bólowych, w tym pojawiających się przy fibromialgii, zespole kończyny fantomowej, jak również w zmniejszaniu przewlekłego bólu dolnej części pleców i szyi czy bólu związanego z nowotworami. VR może być również zalecana do redukcji bólu i lęku u pacjentów pediatrycznych poddawanych różnym bolesnym zabiegom” – stwierdzają badacze w swojej pracy opublikowanej na łamach periodyku „Frontiers in Medicine”.
Autor: Marek Matacz
mat/ mk/
Źródła:
A. Kapson, 2024, Virtual reality sessions lessen cancer pain in clinical trial, https://www.eurekalert.org/news-releases/1039845
H. Groninger, D. Violanti i M. Mete, 2024. Virtual reality for pain management in hospitalized patients with cancer: a randomized controlled trial, “CANCER”, https://doi.org/10.1002/cncr.35282
J.J. Teh i in., 2024, Efficacy of virtual reality for pain relief in medical procedures: a systematic review and meta-analysis, BMC Medicine, https://doi.org/10.1186/s12916-024-03266-6
D. Viderman i in., 2023, Virtual reality for pain management: an umbrella review, “Frontiers in Medicine”, https://doi.org/10.3389/fmed.2023.1203670
