Wirtualna rzeczywistość pomaga koić ból

Ponieważ ból o różnym nasileniu towarzyszy wielu chorobom i różnorodnym medycznym procedurom, nieustannie poszukuje się nowych metod jego bezpiecznego zmniejszania. Obok farmaceutyków, które nierzadko wykazują działania niepożądane, bada się także bardziej niekonwencjonalne sposoby. Jednym z nich jest wykorzystanie coraz doskonalszej wirtualnej rzeczywistości (VR). Jak się okazuje, metoda ta może mieć niemało do zaoferowania.

Fot. Adobe Stock; ImageFlow
Fot. Adobe Stock; ImageFlow

Już 10-minutowa sesja oparta na wirtualnej rzeczywistości może wyraźnie zmniejszać ból odczuwany przez osoby leczone z powodu nowotworów – wykazało badanie opublikowane niedawno na łamach magazynu „Cancer”. 

Naukowcy z Georgetown University School of Medicine podzielili 128 pacjentów z nowotworem na dwie grupy, z których jedna korzystała z mającej koić ból interwencji opartej na VR, a druga, z trwającej również 10 minut pomocy z wykorzystaniem specjalnie dobranych obrazów wyświetlanych na zwykłym ekranie. Badacze ocenili potem zmiany w natężeniu bólu 24 godziny po zabiegu. 

Obie interwencje pomogły, ale VR okazała się dużo skuteczniejsza. W 10-punktowej skali okazała się ona zmniejszać ból o 1,4 punktu, a oglądanie kojących obrazów na ekranie – o 0,7 punktu. 

Naukowcy sprawdzili także uciążliwość bólu, czyli stopień, w jakim przeszkadzał chorym niezależnie od jego nasilenia. W tym względzie wirtualna rzeczywistość także okazała się skuteczna – spowodowała poprawę o 1,7 punktu, podczas gdy obrazy na ekranie – tylko o 0,3 punktu. 

Fot. PAP

Długo coś cię boli. Sam się nie lecz!

36 proc. Polaków nie pamięta, jak wygląda życie bez bólu. Tymczasem ból można i należy skutecznie leczyć, m.in. po to, by uniknąć powikłań choroby.

„Wyniki tego badania sugerują, że immersyjna VR może stanowić przydatną, niefarmakologiczną strategię zmniejszania bólu u osób z nowotworami” – stwierdził dr Hunter Groninger, autor badania. „Zostało ono przeprowadzone wśród pacjentów hospitalizowanych, natomiast przyszłe prace powinny sprawdzić działanie opartych na wirtualnej rzeczywistości terapii bólu prowadzonych w przychodniach oraz przetestować wpływ różnych treści VR na różne populacje pacjentów. Być może pewnego dnia osoby chore na nowotwory będą mogły otrzymać skierowanie na terapię VR, z której będą korzystać w domu, obok typowych metod zmniejszania bólu, takich jak leki” – zasugerował naukowiec.

Zabiegi medyczne mniej dokuczliwe z VR

Wiele osób boi się też innego rodzaju bólu. Choć nie jest on tak poważny, jak towarzyszący nowotworom, to pojawia się relatywnie często. Chodzi o ból towarzyszący różnym medycznym procedurom. W tym obszarze wirtualna rzeczywistość również może mieć sporo do zaoferowania. Donieśli o tym niedawno specjaliści z Imperial College London, autorzy analizy badań poświęconych zastosowaniom wirtualnej rzeczywistości w terapii bólu pojawiającego w trakcie porodów, a także nakłuć żył, zmian opatrunków u osób poparzonych i innych zabiegów. 

Analiza objęła 92 badania, w których łącznie wzięło udział ponad 7 tys. uczestników. Jak odnotowali autorzy przeglądu, we wszystkich, ponad 80 uwzględnionych w poszczególnych opracowaniach procedurach, interwencje z wykorzystaniem VR przyniosły większy lub mniejszy skutek. 

„Technologia wirtualnej rzeczywistości oferuje skuteczną kontrolę bólu podczas różnych procedur medycznych, pomimo heterogeniczności statystycznej. Potrzebne są dalsze badania, aby zapewnić bezpieczne zastosowanie tej technologii w różnych dziedzinach medycyny” – stwierdzili naukowcy w pracy na łamach magazynu „BMC Medicine”.

Szeroka analiza potwierdza: VR pomocne przy różnych rodzajach bólu

Na Uniwersytecie Nazarbajewa w Kazachstanie przeprowadzono natomiast tzw. przegląd parasolowy (przegląd przeglądów) badań nad wykorzystaniem wirtualnej rzeczywistości w terapii bólu. Naukowcy uwzględnili łącznie 21 przeglądów obejmujących w sumie 274 badania z udziałem prawie 18 tys. ochotników. 

Jak podają eksperci, metody oparte na wirtualnej rzeczywistości mogą być skuteczne w zmniejszaniu bólu w różnych sytuacjach, w tym w okresie po operacjach i innych procedurach medycznych czy przy chronicznych dolegliwościach bólowych. Zdaniem naukowców, metody te mogą być pomocne zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. 

Fot. PAP

Ból głowy czasem groźniejszy niż myślisz

Chyba nie ma człowieka, który nie cierpiał kiedyś z powodu bólu głowy. Najczęściej są przejściowe i nie świadczą o niczym groźnym. Bywają jednak takie, w reakcji na które trzeba wezwać pomoc.

„VR wykazała swoją skuteczność w ograniczaniu różnych stanów bólowych, w tym ostrego bólu podczas zabiegów i bólu związanego z operacjami, a także różnych przewlekłych dolegliwości bólowych, w tym pojawiających się przy fibromialgii, zespole kończyny fantomowej, jak również w zmniejszaniu przewlekłego bólu dolnej części pleców i szyi czy bólu związanego z nowotworami. VR może być również zalecana do redukcji bólu i lęku u pacjentów pediatrycznych poddawanych różnym bolesnym zabiegom” – stwierdzają badacze w swojej pracy opublikowanej na łamach periodyku „Frontiers in Medicine”. 

Autor: Marek Matacz
mat/ mk/

Źródła:
A. Kapson, 2024, Virtual reality sessions lessen cancer pain in clinical trial, https://www.eurekalert.org/news-releases/1039845

H. Groninger, D. Violanti i M. Mete, 2024. Virtual reality for pain management in hospitalized patients with cancer: a randomized controlled trial, “CANCER”, https://doi.org/10.1002/cncr.35282

J.J. Teh i in., 2024, Efficacy of virtual reality for pain relief in medical procedures: a systematic review and meta-analysis, BMC Medicine, https://doi.org/10.1186/s12916-024-03266-6

D. Viderman i in., 2023, Virtual reality for pain management: an umbrella review, “Frontiers in Medicine”, https://doi.org/10.3389/fmed.2023.1203670
 

Autor

Marek Matacz

Marek Matacz - Od ponad 15 lat pisze o medycynie, nauce i nowych technologiach. Jego publikacje znalazły się w znanych miesięcznikach, tygodnikach i serwisach internetowych. Od ponad pięciu lat współpracuje serwisem "Zdrowie" oraz serwisem naukowym Polskiej Agencji Prasowej. Absolwent Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

ZOBACZ TEKSTY AUTORA

ZOBACZ PODOBNE

  • Werewka/PAP

    Historia. Brudne ręce chirurgów zamiast leczyć uśmiercały 

    Jeszcze na początku XIX w. chirurdzy kroili pacjentów brudnymi rękami. Nie myli ich nawet po sekcji zwłok, gdy udawali się tuż po tym przyjmować porody. Nosili czarne fartuchy, by łatwiej było na nich ukryć ślady krwi. Lekarz, który wpadł na prostą zależność – brudne ręce – zakażenie – popadł w obłęd, bo środowisko nie dało mu wiary. Dlaczego tyle wieków musiało minąć od stworzenia mydła do jego powszechnego stosowania, również w medycynie? I komu udało się w końcu odkazić sale operacyjne?

  • Adobe Stock

    Cukier = próchnica

    Dentyści apelują do rodziców o powstrzymanie się przed dodawaniem cukru, w tym syropów owocowych i miodu, do posiłków i przekąsek w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Potem lepiej też go ograniczać. Zobacz, co jeszcze pomoże ci uniknąć próchnicy. 

  • Adobe Stock

    Cukrzyca typu 1 z perspektywy korytarza szkolnego

    Patronat Serwisu Zdrowie

    Ania, Iwona, Justyna…to tylko trzy z setek matek spędzające całe dnie w przedszkolach, szkołach. Dlaczego? Ich dzieci mają cukrzycę typu 1 (CT1), a placówki nie chcą brać odpowiedzialności za opiekę. Powinna być ona sprawowana przez pielęgniarki. Tych jednak brakuje, a pozostali pracownicy nie wyrażają najczęściej zgody na podawanie leków. Obowiązek ten spada zatem na rodziców.

  • Adobe Stock

    Cichy zawał nie boli

    Przebiega prawie niezauważalnie. Daje objawy przypominające grypę lub zwykłe przeziębienie. W podobny sposób objawia się choćby niedobór witamin, minerałów i rozmaite nerwice. Trudno go rozpoznać, łatwo go „przechodzić”, dlatego bywa nazywany cichym zabójcą.

NAJNOWSZE

  • Werewka/PAP

    Historia. Brudne ręce chirurgów zamiast leczyć uśmiercały 

    Jeszcze na początku XIX w. chirurdzy kroili pacjentów brudnymi rękami. Nie myli ich nawet po sekcji zwłok, gdy udawali się tuż po tym przyjmować porody. Nosili czarne fartuchy, by łatwiej było na nich ukryć ślady krwi. Lekarz, który wpadł na prostą zależność – brudne ręce – zakażenie – popadł w obłęd, bo środowisko nie dało mu wiary. Dlaczego tyle wieków musiało minąć od stworzenia mydła do jego powszechnego stosowania, również w medycynie? I komu udało się w końcu odkazić sale operacyjne?

  • Generator Innowacyjności - od pomysłu do więzi międzypokoleniowych

  • Budynki podświetlone na czerwono na znak sprzeciwu wobec krzywdzenia dzieci

  • Jak się lepiej uczyć? Jest kilka trików

  • Cukier = próchnica

  • Adobe Stock

    Rany trudno gojące się pod kontrolą

    W Polsce aż milion pacjentów zmaga się z ranami trudno gojącymi się albo inaczej przewlekłymi, takimi jak odleżyny oraz owrzodzenia – cukrzycowe, żylne, niedokrwienne czy nowotworowe. Ten typ ran odpowiada za ogromne cierpienia fizyczne i psychiczne chorych oraz stanowi poważne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia.

  • Mikroplastik można znaleźć nawet w mózgu czy sercu – wskazują wstępne badania

  • Nie do kosza ani do WC, czyli jak utylizować leki