Badaj cholesterol. Zmiany miażdżycowe mają już noworodki

- Dzięki zmianie sposobu odżywiania możemy obniżyć cholesterol nawet o 20 proc. – podkreśla prof. Marek Naruszewicz, Honorowy Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą. - To często wystarczy, by znacząco obniżyć ryzyko zawału i udaru.

Rys. Rosa
Rys. Rosa

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, ale w nadmiarze nam szkodzi powodując miażdżycę, czyli gromadzenie się złogów tłuszczowych w tętnicach i może powodować ich zwężanie. Nie każdy cholesterol jest jednak zły.

Cholesterol produkowany jest przez wątrobę, ale także dostarczamy sobie go z pożywieniem. Potrzebny jest nam m.in.: do produkcji hormonów, bierze udział w wytwarzaniu witaminy D i syntezie kwasów żółciowych. Groźny jest jego nadmiar - dlatego powinniśmy kontrolować jego stężenie.

- Podwyższony cholesterol nie boli – mówi prof. Marek Naruszewicz. – Jednak, gdy jego wysokie stężenie mamy przez 20, 30 lat, może to doprowadzić do zawału lub udaru mózgu. Można temu zapobiec, kontrolując poziom cholesterolu we krwi.

Sprawdź swój profil lipidowy

Szacuje się, że 60 proc. dorosłych Polaków ma podwyższone stężenie cholesterolu. Problem ten coraz częściej dotyczy także dzieci.

Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne

Siedem grzechów prowadzących do zawału i udaru

Eksperci ostrzegają, że w najbliższych latach przybędzie ludzi cierpiących na choroby układu krążenia. Poznaj siedem czynników im sprzyjających, a zatem zyskaj wiedzę, jak chronić się przed zawałem i udarem.

- Miażdżyca może się zaczynać już w okresie płodowym – mówi prof. Naruszewicz. – Badania pokazały, że jeśli kobieta ciężarna ma podwyższony poziom cholesterolu, cukrzycę i wysokie ciśnienie, rodzi się dziecko, które ma zmiany miażdżycowe. To dlatego w Finlandii poziom cholesterolu sprawdza się wszystkim niemowlętom z grup ryzyka, czyli z rodzin, w których ktoś zmarł na udar lub zawał przedwcześnie, czyli przed 55 rokiem życia.

Prof. Naruszewicz dodaje, że w Wielkiej Brytanii dzięki programom edukacyjnym związanym ze stylem życia i żywieniem prowadzonym wśród dzieci i dorosłych, w ciągu 10 lat udało się o 30 proc. obniżyć poziom cholesterolu w populacji.

Kto powinien sprawdzić poziom cholesterolu?

Najlepiej każdy, bo to cenna wiedza. Warto poznać swój profil lipidowy. To badanie krwi oznaczające stężenie cholesterolu, jego frakcji: LDL i HDL oraz trójglicerydów (do laboratorium trzeba się zgłosić na czczo).

W zależności od sposobu transportu cholesterolu w organizmie, można go podzielić na LDL („zły”), który powinno się utrzymywać na niskim poziomie, ponieważ ma negatywny wpływ na nasze zdrowie, oraz HDL („dobry”), który pomaga utrzymać serce w dobrej kondycji. Gdy zrobimy profil lipidowy, oznaczone zostaną także trójglicerydy TG oraz TC – cholesterol całkowity.

-  Jeśli u kogoś w rodzinnie ktoś zmarł przedwcześnie na udar lub zawał, wtedy takie badania profilaktycznie powinni zrobić wszyscy członkowie rodziny, włącznie z dziećmi, które ukończyły 10 lat – mówi prof. Naruszewicz. - Jeśli nie mamy obciążeń rodzinnych, wtedy stężenie cholesterolu powinniśmy badać raz na pięć lat. 

Norma stężeń we krwi, dla osób zdrowych, niepalących:

cholesterol całkowity (TC): poniżej 190 mg/dl

trójglicerydy (TG): poniżej 150 mg/dl

frakcja LDL („zły”): poniżej 115 mg/dl

frakcja HDL („dobry”):  dla mężczyzn - ponad 40 mg/dl , dla kobiet - ponad 45 mg/dl

Jeśli okaże się, że przekraczamy normy, a lekarz oceni, że mamy podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego i tego "złego" LDL, konieczne są zmiany w diecie.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

HDL - "dobry" cholesterol, ale nie zawsze pomaga

Zawał serca może zdarzyć się również u ludzi, którzy mają we krwi duże stężenie tzw. dobrego cholesterolu. Dowiedz się, dlaczego HDL nie zawsze skutecznie chroni nas przed miażdżycą i jakie tajemnice wciąż przed nami skrywa.

Niezależnie od modyfikacji diety zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej do pięciu razy w tygodniu po 30 min. Uwaga! Osoby, u których w rodzinie ktoś miał choroby układu krążenia, powinny poddać się badaniu serca tj. USG, EKG wysiłkowe, przed podjęciem intensywnych, regularnych ćwiczeń.

Po trzech miesiącach od wprowadzenia zmian w żywieniu, należy ponownie zbadać profil lipidowy. W przypadku poprawy, tj. wyrównania poziomu tych parametrów do zalecanych wartości, należy utrzymać dietę.

Jeśli nie ma poprawy, konieczne jest zasięgnięcie porady dietetyka, a jeśli to nie przyniesie zmian, wprowadzić leczenie.

Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska

Źródła:

„Narodowy Alert cholesterolowy”, ukazał się w kwartalniku Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą, „Czynniki Ryzyka”, nr 3/12.

ZOBACZ PODOBNE

  • Fot. PAP/P. Werewka

    Kiedy wybrać się po raz pierwszy z córką do ginekologa?

    Pierwsza wizyta dziewczynki u ginekologa to duże przeżycie, ale lepiej jej nie odkładać. Jeśli nic niepokojącego się nie dzieje, to można pojawić się w gabinecie po roku od pierwszego krwawienia, nie później jednak niż do ukończenia przez młodą pacjentkę 15 lat. Przed wizytą warto porozmawiać o tym, co czeka ją w gabinecie – radzi dr n. med. Ewa Kuś, konsultant ds. ginekologii i położnictwa Grupy Luxmed.

  • Fot. PAP/P. Werewka

    Sól jodowana: jak ustrzegliśmy się poważnej choroby

    Niedobór jodu może wywołać chorobę charakteryzującą się głębokim ubytkiem możliwości intelektualnych. To właśnie on odpowiadał w dawnych czasach za występowanie na terenie Szwajcarii tzw. kretynizmu endemicznego. Polska ustrzegła się tego losu, bo w 1935 roku wprowadzono skuteczną profilaktykę - do soli kuchennej dodawany był jodek potasu.

  • fot. tanantornanutra/Adobe Stock

    Jak wygląda świat, gdy traci się wzrok?

    Pewnego dnia obudziłem się i już nic nie widziałem. Całe dzieciństwo przygotowywano mnie na ten moment, ale czy można być na to naprawdę gotowym? Największą szkołę życia dało mi morze. Ono buja każdego tak samo – opowiada Bartosz Radomski, fizjoterapeuta i przewodnik po warszawskiej Niewidzialnej Wystawie.

  • P. Werewka/PAP

    Milowy krok – przeszczep gałki ocznej

    W okulistyce mamy za sobą kolejny krok milowy – przeszczep gałki ocznej. Na razie jednak to operacja kosmetyczna, bo nie umiemy jeszcze połączyć nerwów wzrokowych, a więc przywrócić widzenia. Wszystko jednak przed nami – wyraził nadzieję prof. Edward Wylęgała, kierownik Katedry i Oddziału Klinicznego Okulistyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock

    Droga mleka kobiecego od dawczyń

    Nie zawsze kobieta po urodzeniu dziecka może zapewnić dziecku swój pokarm. Dlatego stworzono Regionalny Bank Mleka Kobiecego. To bezpieczny sposób na pozyskanie tak kluczowego dla rozwoju noworodka składnika, zapewnia dr hab. n. med. i n. o zdr. Aleksandra Wesołowska, kierująca Uniwersytecką Pracownią Badań nad Mlekiem Kobiecym i Laktacją przy Regionalnym Banku Mleka Kobiecego w warszawskim Szpitalu Specjalistycznym im. Świętej Rodziny.

  • Limit na żywienie

  • Medycyna uczy się na swoich błędach

  • Późniejsze przejście menopauzy wiąże się ze zdrowszymi naczyniami krwionośnymi

  • Żelazo – toksyczne, ale niezbędne

  • Adobe

    Nie zapomnij o zielonym do zupy

    Troska o zdrowie i zbilansowaną dietę to przede wszystkim codzienne drobne wybory i nawyki – na przykład decyzja, by dorzucić garść zielonych listków do zupy lub innej potrawy. Niepozorna zielenina kryje w sobie bogactwo witamin, minerałów i innych cennych składników.

  • Nauka kontra łysienie – mecz wciąż trwa

  • Jaki sport i jak długo uprawiać w trosce o psyche