Kraje UE w różnym zakresie wdrażają regulacje wspierające środowisko wolne od dymu

O średnio 14 lat krócej żyje około połowa palaczy w porównaniu z niepalącymi. Nic dziwnego, że europejskie państwa stosują szereg działań, które mają na celu ograniczenie nikotynizmu w ich społeczeństwach. Wciąż jednak w Unii Europejskiej pali około 26 proc. dorosłych. Sprawdź, co robi Unia Europejska, by ten odsetek był mniejszy.

© European Union,2019

Z powodu chorób wywołanych paleniem tytoniu co roku umiera niemal 700 tys. osób. Komisja Europejska alarmuje, że choroby nowotworowe (których jedną z głównych przyczyn jest palenie) wkrótce mogą stać się wiodącą przyczyną zgonów w UE.

By zaradzić tej sytuacji Unia Europejska i rządy krajowe na różne sposoby - w formie przepisów prawnych, zaleceń i kampanii informacyjnych oraz edukacyjnych - próbują przekonać obywateli do rozstania się z nałogiem palenia tytoniu lub ostrzegają przed jego podjęciem.

Głównymi filarami tych działań jest unijne prawodawstwo w zakresie wyrobów tytoniowych i ich reklamy.  Komisja Europejska jest odpowiedzialna za nadzorowanie nowych przepisów i przygotowywanie projektów zmian. Zapobieganie podejmowaniu palenia, wspieranie zaprzestawania palenia i promocja środowiska wolnego od dymu to odpowiedzialność poszczególnych państw członkowskich.

Unijne wytyczne 

Poznaj 10 trików na rzucenie palenia

Nielicznym osobom udaje się rzucić palenie za pierwszym razem. Średnio potrzebnych jest siedem-osiem prób, by pozbyć się nałogu. Nie zrażaj się niepowodzeniami, tylko przygotuj się do zmiany.

Eksperci unijni przygotowali dla państw członkowskich wytyczne postępowania, m.in. zalecenie w sprawie zapobiegania paleniu (2003), które m.in. zachęcają państwa członkowskie do kontrolowania wszelkich form promocji i sprzedaży wyrobów tytoniowych nieletnim, a także do podnoszenia świadomości i edukacji zdrowotnej (od 1989 r. obowiązuje zakaz telewizyjnej reklamy wyrobów tytoniowych i sponsorowania wydarzeń pokazywanych w telewizji, zabroniono też sponsorowania imprez międzynarodowych).

W 2009 powstały wytyczne w sprawie środowiska wolnego od dymu. Dzięki nim wszystkie kraje UE wprowadziły konkretne środki mające chronić obywateli UE przed dymem papierosowym w miejscach publicznych - to właśnie tym regulacjom zawdzięczamy restauracje czy środki transportu z zakazem palenia. Jednak poszczególne prawodawstwa krajowe różnią się pod względem stopnia i zakresu ograniczeń.

20 maja 2016 r. zaczęła natomiast obowiązywać dyrektywa w sprawie wyrobów tytoniowych, która reguluje kwestie dotyczące produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów, takich jak produkty tytoniowe bezdymne, papierosy elektroniczne i wyroby ziołowe do palenia.

Tym dokumentem wprowadzony został obowiązek umieszczania ostrzeżeń zdrowotnych na opakowaniach wyrobów tytoniowych. Ponadto, co bardzo istotne, producenci muszą zgłaszać państwom UE, jakie substancje stosują w wyrobach tytoniowych, zezwala państwom UE na wprowadzenie zakazu internetowej sprzedaży wyrobów tytoniowych, wprowadza w odniesieniu do papierosów elektronicznych wymogi w zakresie bezpieczeństwa, jakości i zgłaszania informacji. Zgodnie z tą dyrektywą producenci mają także obowiązek zgłaszania państwom UE nowatorskich wyrobów tytoniowych przed wprowadzeniem ich na unijny rynek.

Co by było, gdyby papierosy miały mniej nikotyny?

To nikotyna powoduje uzależnienie od papierosów. Czy jeśli w papierosach będzie jej mniej, będzie też mniej uzależnionych? Eksperci twierdzą, że na pewno zmniejszy się liczba palaczy i wypalanych papierosów.

Ważną częścią działań, które mają zniechęcać do palenia są podatki - czyli akcyza obowiązkowo nakładana na wyroby tytoniowe.

Różnice między krajami UE

Najostrzejsze zakazy palenia obowiązują w Irlandii, Wielkiej Brytanii, Grecji, Bułgarii, na Malcie, w Hiszpanii i na Węgrzech. Obowiązujący tam całkowity zakaz palenia obejmuje zamknięte przestrzenie publiczne, bary i restauracje, środki transportu publicznego oraz miejsca pracy i dopuszcza tylko nieliczne wyjątki.

Włochy, Szwecja, Malta, Łotwa, Finlandia, Słowenia, Francja, Niderlandy, Cypr i Polska także wprowadziły przepisy antynikotynowe promujące środowisko wolne od tytoniu, ale przewidują pewne wyjątki dla niektórych miejsc publicznych, takich jak bary i restauracje (można palić w specjalnych miejscach dla palących skutecznie odgraniczonych od niepalących).

Skutki?

W lutym 2013 r. Komisja opublikowała sprawozdanie zawierające podsumowanie stanu wdrożenia zalecenia Rady w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego z 2009 r. Wynika z niego, że od 2009 do 2012 roku ograniczono narażenie obywateli Unii na dym papierosowy, np. w przypadku osób w barach i pubach z 46 do 28 proc. a w przypadku osób stołujących się w restauracjach - 31 do 14 proc. Rzeczywiste narażenie na dym tytoniowy osób odwiedzających lokale gastronomiczne lub lokale, gdzie spożywa się alkohol, oceniono w badaniu Eurobarometru. Najnowsze dane (z 2017 r.) wskazują, że ekspozycja spada w dalszym ciągu – do 20 proc. w przypadku barów i pubów oraz do 9 proc. w przypadku restauracji.

Zdaniem ekspertów wpływ przepisów antynikotynowych na stan zdrowia jest natychmiastowy – odsetek zawałów serca i chorób układu oddechowego wyraźnie spada zaś skutki ekonomiczne przepisów antynikotynowych są pozytywne lub w ogóle nieodczuwalne.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

Źródła: strony KE

http://ec.europa.eu/health/tobacco/law/free_environments/index_en.htm
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/MEMO_11_349
https://ec.europa.eu/health/tobacco/overview_pl