Jest kolejny powód, by żyć zdrowo

Lekarze często mówią, że rokowanie w danej chorobie w dużej mierze zależy od tego, w jakim stanie jest pacjent w momencie podejmowania terapii. I zwykle im lepszym, tym lepsze rokowanie. A – jak donoszą naukowcy - jakość życia przed leczeniem onkologicznym wpływa też na tolerancję chemioterapii. Nie zapominajmy też, że takie elementy życia, o których decydujemy, jak dieta oraz ruch, obniżają ryzyko samej choroby.

Fot. PAP/M. Kmieciński
Fot. PAP/M. Kmieciński

Na przykład, jak podkreślają naukowcy z National Cancer Institute istnieją mocne dowody na to, że wyższy poziom aktywności fizycznej wiąże się z niższym ryzykiem zachorowania aż na kilka rodzajów raka. Dlaczego? Oto kilka mechanizmów uruchamiających się dzięki ruchowi, które utrudniają nowotworzenie:

  • zapobieganie wysokiemu poziomowi insuliny we krwi,
  • zmniejszanie stanu zapalnego,
  • poprawa funkcji układu odpornościowego
  • zapobieganie otyłości, która jest czynnikiem ryzyka wielu nowotworów.

Do tego stan ogólny chorych przed rozpoczęciem chemioterapii z powodu zaawansowanego nowotworu jest często związany z wynikami leczenia oraz lepszym radzeniem sobie z leczeniem ( w tym zmniejsza powikłania po operacji) i rekonwalescencji po nim.

W czasopiśmie Cancer opublikowano badanie, w którym sprawdzono, czy kondycja fizyczna oraz osłabienie wśród chorych na wczesnego raka piersi wpływa na tolerancję chemioterapii. Analizie poddano ponad sporą grupę - trzy tysiące chorych na raka piersi z francuskiej bazy danych. Spośród nich 33 proc. otrzymało przedoperacyjną, a 67 proc. - pooperacyjną chemioterapię.

Zauważono, że kobiety z wyjściowo gorszą kondycją fizyczną 1,5 raza częściej wymagały zmniejszenia dawek chemioterapii oraz o 50 proc. częściej występowała u nich tzw. polekowa toksyczność.

Aktywność fizyczna w czasie chemioterapii? Tak!

Sama chemioterapia nie jest zazwyczaj niczym przyjemnym. Pacjent może być osłabiony, odczuwać dolegliwości bólowe, mieć problemy z jedzeniem itd. Niewątpliwie obniża też sprawność fizyczną. Dzieje się tak m.in. z tego powodu, że zmniejszają się możliwości układu krążeniowo-oddechowego. Zespół naukowców z Tajwanu postanowił zbadać, czy interwencja ruchowa może poprawić wydolność wysiłkową i zmniejszyć ogólnoustrojowy stres oksydacyjny u pacjentów z rakiem głowy i szyi otrzymujących chemioterapię.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Jak możesz pomóc sobie w trakcie radioterapii?

Z ich badań jasno wynika, że tak. Wykazali, że chemioterapia powoduje osłabienie mięśni i zanik mięśni, co zmniejsza transport tlenu w mięśniach szkieletowych, a tym samym powoduje zmniejszenie wydolności krążeniowo-oddechowej. Kolejną ważną przyczyną obniżonej wydolności krążeniowo-oddechowej jest pogorszenie działania serca - chemioterapia może wywołać znaczną dysfunkcję lewej komory, prowadząc ostatecznie do zmniejszenia kurczliwości serca. Ale też dostarczyli dowodów na to, że ćwiczenia fizyczne tych pacjentów poprawiają reakcje wysiłkowe i zwiększają wydolność wysiłkową poprzez obniżanie tętna spoczynkowego.

Nie chodzi o bieganie maratonów. Należy dobrać do siebie odpowiednią metodę ćwiczeń. Kiedy znany onkolog prof. Jacek Jassem poddawał się leczeniu onkologicznemu, codziennie udawał się na spacery, podczas których "robił" 10 tysięcy kroków. pacjenci, którzy nie opuszczają łóżka, mogą ćwiczyć w nim. Zawsze warto porozmawiać ze swoim lekarzem na temat tego, w jaki sposób w trakcie leczenia ćwiczyć.

Ćwiczenia mogą poprawić wyniki leczenia

Zwłaszcza, że badania wskazują, że aktywni chorzy częściej uzyskują większe korzyści z leczenia. Brytyjscy naukowcy, którzy porównali aktywnych fizycznie i nieaktywnych pacjentów z rakiem wykazali, że terapie mające na celu zmniejszenie guza są znacznie bardziej skuteczne wśród osób, które ćwiczą. Uczestnicy badania, którzy wykonywali 150 minut ćwiczeń aerobowych oraz dwie sesje treningu siłowego tygodniowo przez średnio pięć miesięcy (ponieważ przeszli cztery rundy chemioterapii), odnotowali większe zmniejszenie guza niż ci, którzy nie ćwiczyli. Wzrosty zmniejszyły się w przypadku 75 procent grupy ćwiczącej, w porównaniu z 37 procentami osób niećwiczących. Osoby ćwiczące miały również silniejszą odpowiedź immunologiczną i niższy poziom zapalnych substancji chemicznych we krwi.

Brytyjski NHS zaleca intensywne ćwiczenia także pacjentom z nowo zdiagnozowanym rakiem. 

„Jest to ruch mający na celu szybkie zwiększenie poziomu sprawności i przygotowanie organizmu do lepszego radzenia sobie z upośledzonym układem odpornościowym, który pochodzi z wyczerpujących terapii przeciwnowotworowych” – czytamy na stronie National Health Service.

Ale to nie wszystkie korzyści, jakie wynikają z aktywnego życia. Badania pokazują, że aktywność fizyczna może pomóc w radzeniu sobie ze stresem i lękiem, mieć więcej energii i lepiej spać na początku leczenia.

Fot. PAP/ M.Kmieciński

Radioterapia: często stosowana, coraz bezpieczniejsza

Oczywiście posiadanie siły fizycznej potrzebnej do przejścia przez chemioterapię nie jest jedynym powodem, dla którego należy zadbać o formę. Regularne ćwiczenia wzmacniają dobre samopoczucie psychiczne, co ma kluczowe znaczenie dla ciężko chorych, pomagają w utrzymaniu prawidłowej wagi, co jest ważne, bo nadwaga lub otyłość łączona jest ze zwiększonym ryzykiem raka – szczególnie raka endometrium, przełyku, wątroby, trzustki i piersi. 

Specjaliści tłumaczą, że chemioterapia nie tylko atakuje tkanki nowotworowe, ale także wpływa na zdrowe tkanki, powodując uszkodzenia ogólnoustrojowe, a trening fizyczny poprawia reakcje na wysiłek i zwiększa wydolność wysiłkową u pacjentów z rakiem otrzymujących chemioterapię, co można przypisać zmniejszonemu systemowemu stresowi oksydacyjnemu.

Zapomnij zatem o leniuchowaniu. Ćwiczenia fizyczne coraz częściej zaleca się na receptę na wszelkiego rodzaju choroby. A jeśli chodzi o raka, zestaw codziennych ćwiczeń może wkrótce stać się obowiązkowym dodatkiem do leczenia.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34961754/
https://bjsm.bmj.com/content/56/7/402

Autorka

Monika Grzegorowska

Monika Grzegorowska - O dziennikarstwie marzyła od dziecka i się spełniło. Od zawsze to było dziennikarstwo medyczne – najciekawsze i nie do znudzenia. Wstępem była obrona pracy magisterskiej o błędach medycznych na Wydziale Resocjalizacji. Niemal całe swoje zawodowe życie związała z branżowym Pulsem Medycyny. Od kilku lat swoją wiedzę przekłada na bardziej przystępny język w Serwisie Zdrowie PAP, co doceniono przyznając jej Kryształowe Pióro. Nie uznaje poranków bez kawy, uwielbia wieczory przy ogromnym stole z puzzlami. Życiowe baterie ładuje na koncertach i posiadówkach z rodziną i przyjaciółmi.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • M.Kmieciński/PAP

    Sprawdź, czy nie tracisz wzroku – prosty test

    Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) to jedna z najważniejszych chorób, z którymi boryka się okulistyka i najczęstsza przyczyną utraty wzroku w krajach rozwiniętych. Dla lekarzy to wyzwanie, bo pacjenci często zgłaszają się zbyt późno, a wystarczy wykonać prosty test – podkreśla prof. dr hab. n. med. Sławomir Teper, okulista, chirurg witreoretinalny ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

  • Fot. PAP/P. Werewka

    "Niepełnosprawny" czy "osoba z niepełnosprawnością"?

    Język jest materią żywą. Słowo potrafi z jednej strony krzywdzić i ranić, z drugiej uskrzydlać i wspierać. Niektóre zwroty czy pojedyncze słowa odchodzą do lamusa, nabierają innego znaczenia lub są zastępowane innymi, bo wydają nam się stygmatyzujące. Czy dlatego coraz częściej słyszymy wyrażenie: „osoba z niepełnosprawnością” zamiast: „osoba niepełnosprawna”?

  • Fot. PetitNuage/Adobe Stock

    Nikt nie odda wzroku skradzionego przez jaskrę

    Jaskry nie można wyleczyć. Kradnie nam wzrok i wcale nie jest przypisana starości. Nowe okulary na nosie, po badaniu jedynie ostrości widzenia, nie świadczą o tym, że na dnie oka nie czai się ta podstępna choroba, którą ma około milion Polaków, a połowa z nich o tym nie wie. O diagnostyce i leczeniu jaskry opowiada prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.

  • AdobeStock

    Jąkanie – gdy mowa nie nadąża za myślami

    Nawet aktorzy czy politycy się jąkają, ale przypadłość ta potrafi mocno utrudniać życie. Pojawia się zwykle w dzieciństwie. Szczęśliwie w większości przypadków ustępuje samoczynnie. Czasami potrzebna jest jednak pomoc specjalistów, więc trzeba być czujnym.

NAJNOWSZE

  • PAP/P. Werewka

    Uzależnienia u dzieci i młodzieży – na co należy zwrócić uwagę?

    Za występowanie uzależnień wśród dzieci i młodzieży w dużej mierze odpowiadają czynniki środowiskowe, czyli to, co dzieje się w najbliższym otoczeniu tych dzieci. Nastolatki przyznają, że sięgają po substancje psychoaktywne albo z ciekawości albo dlatego, że nie radzą sobie ze stresem, z wyzwaniami, że czują się samotni, przeciążeni presją wywieraną przez osoby dorosłe. O tym jakie są objawy uzależnienia u dziecka czy nastolatka - wyjaśnia dr n. med. Aleksandra Lewandowska, ordynator oddziału psychiatrycznego dla dzieci w Specjalistycznym Psychiatrycznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Łodzi, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

  • Sprawdź, czy nie tracisz wzroku – prosty test

  • Kiedy zacząć myć zęby dziecku?

  • Niejadki. Kiedy trudności w jedzeniu mają podłoże sensoryczne

  • HIV: kiedyś drżeliśmy, dziś ignorujemy

  • Adobe Stock

    CRM – zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny. Nowe spojrzenie na szereg schorzeń

    Na każdego pacjenta z problemami sercowo-naczyniowymi należy spojrzeć szeroko i badać go także pod kątem cukrzycy i choroby nerek – przestrzegają specjaliści. Jak tłumaczą, mechanizmy leżące u podstaw tych chorób są ze sobą powiązane i wzajemnie się napędzają. W efekcie jedna choroba przyczynia się do rozwoju kolejnej.

  • Kobiety żyją dłużej – zwłaszcza w Hiszpanii

  • Badania: pozytywne nastawienie do starości wiąże się z lepszym zdrowiem w późnym wieku