Choroby autoimmunologiczne a depresja okołoporodowa
Szwedzcy naukowcy opublikowali wyniki badania, z którego wynika, że kobiety z chorobą autoimmunologiczną są bardziej narażone na depresję okołoporodową (PND). Co więcej, działa to także w drugą stronę: kobiety z PND są obarczone większym ryzykiem rozwoju choroby autoimmunologicznej.
Z grupy ok. 815 tys. kobiet (dane pobrane z Medycznego Rejestru Urodzeń z lat 2001–2013) u nieco ponad 55 tys. kobiet zdiagnozowano depresję w trakcie porodu, ciąży lub w ciągu roku po porodzie. W badaniu przyjrzano się 1 mln 300 tys. ciąż.
Naukowcy porównali częstość występowania 41 chorób autoimmunologicznych u kobiet, które miały depresję, jak również u tych, które nie cierpiały na nią. Kontrolowali takie czynniki, jak ich uwarunkowania genetyczne oraz środowisko, w którym wychowywały się.
Wyniki wykazały, że ryzyko wystąpienia depresji okołoporodowej u kobiet z chorobą autoimmunologiczną było o 30 proc. większe. I odwrotnie - u kobiet z depresją (PND) prawdopodobieństwo wystąpienia choroby autoimmunologicznej było o 30 proc. większe niż u kobiet bez niej.
Poważną depresję poza okresem okołoporodowym powiązano zarówno z zaburzeniami endokrynno-metabolicznymi i dysfunkcjami układu odpornościowego. Wykazano, że ciąża wpływa na objawy AD, do czego może przyczyniać się wrażliwość na zmiany hormonalne, fizjologiczne i psychologiczne w okresie okołoporodowym. "Podczas ciąży choroby związane z komórkami pomocniczymi T typu 1, takie jak stwardnienie rozsiane (SM) i reumatoidalne zapalenie stawów, są często łagodzone, podczas gdy choroby związane z komórkami pomocniczymi T typu 2, takie jak toczeń rumieniowaty układowy ( SLE), często się pogarszają" - tłumaczą autorzy badania na łamach Molecular Psychiatry".
Zdaniem badaczy związek ten nie zależał od współistniejących chorób psychicznych, co sugeruje, że mogą istnieć wspólne mechanizmy biologiczne.
Wyniki badania wskazują, że potrzebne jest poradnictwo dla kobiet na kilku etapach kontaktów z opieką zdrowotną – przed i po poczęciu i porodzie, a także podczas wizyt reumatologicznych aby poinformować kobiety cierpiące na choroby autoimmunologiczne, które rozważają macierzyństwo, o ryzyku rozwoju PND. Wyniki wykazują również na istotność monitorowania kobiet w tych grupach pod kątem depresji lub chorób autoimmunologicznych.
Zdaniem lekarzy powiązania te mogą wynikać ze wspólnych genetycznych i środowiskowych czynników ryzyka, w tym stresu, zmian hormonalnych, przyjmowanych leków i stanów prozapalnych.
W artykule opublikowanym online 9 stycznia 2024 r. w czasopiśmie Molecular Psychiatry wykazano też istotną, zależność między autoimmunologiczną chorobą tarczycy, łuszczycą, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i celiakią oraz dwukrotnie większe ryzyko między PND a stwardnieniem rozsianym (może to wynikać z większej liczby wspólnych czynników ryzyka genetycznego i środowiskowego) .
Monika Grzegorowska, zdrowie.pap.pl
