Dolegliwości somatyczne mogą wskazywać na kryzys psychiczny

Kryzys psychiczny może pojawić się u każdego: w rezultacie utraty kogoś bliskiego, trudności w pracy, choroby, wypadku. Objawy mogą być różnorodne i nie zawsze kojarzyć się laikowi z problemami zdrowia psychicznego. W wielu zaburzeniach są one maskowane typowo somatycznymi dolegliwościami. Sprawdź, jak różnymi.

Fot. PAP/P. Werewka
Fot. PAP/P. Werewka

Podczas konferencji podsumowującej dotychczasowe doświadczenia zebrane w pilotażu centrów zdrowia psychicznego dyrektor Instytutu Psychiatrii i Neurologii prof. Janusz Heitzman podkreślił, że zmienia się epidemiologia zaburzeń.

- Kiedyś w psychiatrii dominowały schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa, ciężka depresja z epizodami psychotycznymi - mówił.

Dowiedz się, jak może przebiegać depresja

Jego zdaniem znakiem naszych czasów są zaburzenia nastroju, lękowe, niemożność radzenia sobie z codziennym stresem, trudności w relacjach i nadużywanie substancji.

Objawy kryzysu psychicznego

  • Kłopoty ze snem (np. niemożność zaśnięcia, wybudzanie się po krótkim czasie, uporczywe, dręczące koszmary senne, nadmierna senność, przesypianie większości doby)
  • Zaburzenia odżywiania (objadanie się bądź głodzenie się, stosowanie drastycznych diet eliminacyjnych bez wskazań lekarskich, wymioty czy nudności po posiłkach, biegunki)
  • Skoki nastroju
  • Drażliwość, kłótliwość
  • Problemy z koncentracją, z pamięcią
  • Ataki paniki (często dominujące objawy to przyśpieszony oddech, pocenie się, kołatanie serca, ból brzucha)
  • Częste infekcje, wypryski i inne problemy ze skórą
  • Kompulsywne powtarzanie jakichś czynności
  • Apatia, niechęć do podtrzymywania relacji, izolowanie się
  • Utrata apetytu, chudnięcie
  • Przewlekłe lub ostre bóle głowy, stawów, w klatce piersiowej
  • Zaburzenia równowagi, problemy z poruszaniem się
  • Biegunki, których podłożem nie jest zatrucie czy infekcja wirusowa.
Fot. PAP/ Zdjęcie ilustracyjne

Bunt u nastolatka – to może być depresja

Myślisz, że Twój nastolatek jest po prostu niegrzeczny i głupio się buntuje? Uważaj, nieprzestrzeganie norm, złe wyniki w nauce, drażliwość, wybuchowość, pobudzenie, godziny przed komputerem - mogą być objawami depresji.

Oczywiście, należy wykluczyć inne przyczyny tych dolegliwości. Zdarza się jednak, że zaburzenia psychiczne są maskowane przez dolegliwości przypominające różne somatyczne choroby – na przykład układu krążenia, pokarmowego czy ruchu. Jak?

W podręczniku psychiatrii Agaty Szulc i Piotra Gałeckiego opisany jest na przykład przypadek 23-letniej pacjentki, którą do psychiatry skierował neurolog. Przez kilka miesięcy pogłębiały się u niej problemy z poruszaniem się (utykanie, potem konieczne były kule, w końcu musiała korzystać z wózka inwalidzkiego). Dogłębna diagnostyka ortopedyczna i neurologiczna nie wykazała u niej somatycznego podłoża zaburzeń ruchu. Kobieta cierpiała na jeden z rodzajów zaburzeń nerwicowych powstałych m.in. pod wpływem trudnej dla niej sytuacji życiowej.

W Polsce trwa pilotaż centrów zdrowia psychicznego, które świadczą nieodpłatną pomoc dla osób borykających się z trudnościami zaburzeń psychicznych. Obecnie utworzone są w 27 miejscach w Polsce (pełną listę można znaleźć na stronie www.czp.org.pl). Pilotaż ma sprawdzić w praktyce działanie tej nowej formy pomocy. W centrach nie oczekuje się tygodniami na konsultację ze specjalistą (psychiatrą, psychologiem, psychoterapeutą czy pedagogiem). Pacjent bez zapisu zgłasza się do punktu zgłoszeniowo-koordynacyjnego, w którym wstępną kwalifikację prowadzi psycholog lub inna osoba o podobnym wykształceniu. Jeśli pomoc wymagana jest natychmiast (przypadek nagły, np. epizod psychotyczny), jest udzielana od razu. W sytuacjach pilnych leczenie wdrażane jest w czasie nie dłuższym niż 72 godziny, w tzw. stabilnych sytuacjach nie czeka się na pomoc dłużej niż dwa tygodnie.

Katarzyna Stankiewicz z Wolskiego Centrum Zdrowia Psychicznego poinformowała, że miesięcznie zgłasza się 40 – 80 pacjentów. Zaledwie 1-2 proc. jest przyjmowanych w stanie nagłym, około 10 proc. – pilnym.

Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

Źródła: Materiały z konferencji Centrum Zdrowia Psychicznego na warszawskiej Woli

A.      Szulc, P. Gałecki „Psychiatria”, Wydawnictwo Edra, 2018

Autorka

Justyna Wojteczek

Justyna Wojteczek - Pracę dziennikarską rozpoczęła w Polskiej Agencji Prasowej w latach 90-tych. Związana z redakcją społeczną i zagraniczną. Zajmowała się szeroko rozumianą tematyką społeczną m.in. zdrowiem, a także polityką międzynarodową, również w Brukseli. Była też m.in. redaktor naczelną Medical Tribune, a później także redaktor prowadzącą Serwis Zdrowie. Obecnie pełni funkcję zastępczyni redaktora naczelnego PAP. Jest autorką książki o znanym hematologu prof. Wiesławie Jędrzejczaku.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • AdobeStock

    Szybka reakcja może uratować życie

    Choć większość osób wie, że anoreksja jest trudna w leczeniu, to już nie wszyscy zdają sobie sprawę, że jest to choroba, która może skończyć się przedwczesną śmiercią. Tymczasem zdaniem specjalistów szybka reakcja na pierwsze sygnały psychiczne - zanim jeszcze pojawią się widoczne objawy fizyczne - może zwiększyć szanse na skuteczne leczenie aż o 50 proc.

  • Fundacja Adamed

    Certyfikaty „Wspierająca Szkoła” wręczone – zakończono I edycję programu wspierającego zdrowie psychiczne uczniów

    Materiał promocyjny

    13 czerwca br. w Warszawie odbyła się uroczysta gala podsumowująca I edycję programu Wspierająca Szkoła, prowadzonego pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej przez Fundację Adamed i serwis Życie Warte Jest Rozmowy. W ciągu 7 miesięcy program dotarł do niemal 740 pracowników szkół oraz 1200 rodziców i opiekunów. Uczestnicy przeznaczyli łącznie 520 godzin dydaktycznych na pogłębianie wiedzy z zakresu postępowania w przypadku wystąpienia kryzysu psychicznego u młodych osób.

  • Gedeon Richter

    „Anatomia relacji. O związkach twarzą w twarz.” Oto portret Polaków, na jaki czekaliśmy od dawna

    Materiał promocyjny

    Jak wyglądają współczesne relacje w Polsce? Czy nadal wierzymy w miłość na całe życie, potrafimy ze sobą rozmawiać i wspierać się w trudnych chwilach? Po sukcesie raportów „Seksualna mapa Polki” i „Zrozumieć męskość”, firma Gedeon Richter Polska postanowiła przyjrzeć się związkom. Tak powstał najnowszy raport „Anatomia relacji. O związkach twarzą w twarz”. To najbardziej kompleksowe spojrzenie na związki Polek i Polaków w 2025 roku.

  • Adobe Stock

    Przemoc relacyjna u dziewcząt to uderzenie w splot słoneczny

    Przemoc relacyjna jest zjawiskiem powszechnym wśród dziewcząt. Zaczyna się coraz wcześniej. Jest jak uderzenie w splot słoneczny. Jak wspierać i budować poczucie wartości młodych kobiet – dyskutowały uczestniczki spotkania poświęconego premierze książki Katie Hurley pt. „Wredne dziewczyny i twoja córka”.

NAJNOWSZE

  • AdobeStock

    Szybka reakcja może uratować życie

    Choć większość osób wie, że anoreksja jest trudna w leczeniu, to już nie wszyscy zdają sobie sprawę, że jest to choroba, która może skończyć się przedwczesną śmiercią. Tymczasem zdaniem specjalistów szybka reakcja na pierwsze sygnały psychiczne - zanim jeszcze pojawią się widoczne objawy fizyczne - może zwiększyć szanse na skuteczne leczenie aż o 50 proc.

  • Triada w chorobach zakaźnych

  • Dziecięca otyłość szkodzi na całe życie

  • Choroba Zalewu Wiślanego – tajemniczy rozpad mięśni

  • Polski lekarz wśród 100 najlepszych na świecie

  • Adobe Stock

    Zwiastuny choroby nowotworowej – pewna złota zasada

    Jeśli określone objawy utrzymują się powyżej 2-3 tygodni i nie mijają, mimo leczenia objawowego, należy pogłębić diagnostykę w kierunku chorób onkologicznych. To złota zasada – przypomina dr n. med. Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii. Dodaje, że 70 proc. Polaków pojawia się u lekarza już w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej.

  • Anafilaksja – gdy życie zależy od adrenaliny

  • Taniec jest dobry dla mózgu

Serwisy ogólnodostępne PAP