Priorytety zdrowotne polskiej prezydencji w Radzie UE
30 stycznia w Warszawie odbyła się całodniowa konferencja poświęcona priorytetom zdrowotnym polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, rozpoczynającej się 1 stycznia 2025 r. Wydarzenie, zorganizowane przez Instytut Rozwoju Spraw Społecznych zgromadziło ponad 60 ekspertów z różnych dziedzin życia publicznego w tym: ochrony zdrowia, praw kobiet, cyfryzacji i demografii. Debata poświęcona była wspólnej analizie wyzwań społecznych i zdrowotnych, a jej efektem będzie wypracowanie rekomendacji dotyczących priorytetowych zagadnień polskiej prezydencji w Radzie UE w obszarze zdrowia.
Roundatble pt. PUNKT WYJŚCIA — BAGAŻ DOŚWIADCZEŃ, PARTNERZY I WYZWANIA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UE 2025
Przemówienie honorowe wygłosił J.E. Rik Van Droogenbroeck, ambasador Królestwa Belgii w Polsce. Konferencję otworzyła min. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, odpowiedzialna w rządzie za pion europejski i przygotowanie naszej prezydencji. Wskazywała ona na to, że ze względu na kalendarz wyborczy oraz fakt, że przed Polską prezydencję sprawować będą Węgry – szczegółowe plany polskiej prezydencji mogą być modyfikowane do ostatniej chwili – należy więc intensywnie się przygotowywać, ale też pozostać elastycznym i otwartym.
Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny zauważył z kolei, że obszar zdrowia będzie ważną częścią celów polskiej prezydencji w Radzie UE. Wspominał także o wspólnych działaniach w ramach UE. – Pandemia pokazała, że myślenie, iż jeden kraj zorganizuje swoją opiekę zdrowotną bez współpracy międzynarodowej, jest myśleniem błędnym – stwierdził min. Konieczny. Zaznaczył także , że plany na polską prezydencję w obszarze ochrony zdrowia są znane.
„Jesteśmy w przededniu ich końcowego dookreślenia. Niewątpliwie wszystkie te wyzwania, o których mówimy, są aktualne — czy to sprawy profilaktyki, czy to sprawy cyfryzacji, telemedycyny czy e-zdrowia, jak i zagadnienia wyzwań demograficznych, wyzwań związanych z zagrożeniami z tego tytułu płynącymi zarówno dla społeczeństwa, jak i systemu opieki zdrowotnej” — mówił Konieczny.
„Polska prezydencja w Radzie UE, którą będziemy sprawować w 2025 r., to bez wątpienia szansa na kształtowanie przyszłej Europy w duchu solidarności i współpracy. Na każdym etapie potrzebujemy kompromisu” – powiedział Krzysztof Pater, wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
UE: czy da się lepiej zarządzać kryzysami zdrowotnymi?
Trwająca wciąż pandemia obnażyła wiele słabości nie tylko poszczególnych, krajowych systemów ochrony zdrowia, lecz także i całej Unii Europejskiej. Wnioski zostały wyciągnięte. HERA, czyli uruchamiana właśnie nowa struktura Komisji Europejskiej – jak mówił w rozmowie z Serwisem Zdrowie dr Andrzej Ryś z Dyrekcji Generalnej Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności w Komisji Europejskiej – ma pomóc krajom UE lepiej radzić sobie w sytuacji ponownego kryzysu zdrowotnego.
Część 1. Quo vadis, Trio?
Sesja otwierająca wydarzenie z udziałem prof. dr. hab. n. med. Bolesława Samolińskiego z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; dr. Adama Jarubasa, posła do Parlamentu Europejskiego i przewodniczącego stałej Podkomisji Zdrowia Publicznego (SANT); prof. dr. hab. n. med. Piotra Czauderny, przewodniczącego Rady ds. Ochrony Zdrowia przy Prezydencie RP; Wojciecha Koniecznego, sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia; Magdaleny Sobkowiak-Czarneckiej, podsekretarza stanu w KPRM, pion ds. Unii Europejskiej; Krzysztofa Patera, wiceprzewodniczącego Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego; dr. Andrzeja Rysia, Principal Scientific Advisor w Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE) Komisji Europejskiej; Lecha Pilawskiego, członka Europejskiego Komitetu Społecznego i Doradcy Zarządu Konfederacji Lewiatan; Marcina Rynkowskiego, Przewodniczącego Grupy EU Pharma Strategy INFARMA, b. Dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Zdrowia.
Dyskusja w ramach panelu skupiła się na znaczeniu współpracy międzynarodowej i regionalnej w ochronie zdrowia. Uczestnicy omawiali strategie na rzecz wzmacniania solidarności między krajami UE w odniesieniu do zagadnień zdrowotnych.
„W 2011 r. mieliśmy bardzo dobrze przygotowane priorytety, przedyskutowane w Komisji Europejskiej i w ramach tria prezydenckiego, które tak jak i tym razem stanowią Polska, Dania i Cypr. W tych ramach omawialiśmy priorytety i zagadnienia, jakie będą w programie prezydencji. Dzisiaj znajdujemy się w zupełnie innej sytuacji. Polska jest wyraźnie obecna w Unii Europejskiej, ma znakomite kadry, dobrze osadzone w strukturach unijnych. Z tego wynikają olbrzymie doświadczenia i wiedza, którą musimy dobrze wykorzystać” – relacjonował prof. Bolesław Samoliński
„Jako Komisja Europejska przedstawiliśmy wiele legislacyjnych pakietów i w pewnym sensie ten cały pakiet wdrożeniowy nowego prawa farmaceutycznego trafi pod prezydencję częściowo węgierską, a w dużej części pod polską prezydencję” – powiedział dr Andrzej Ryś reprezentujący Komisję.
„Najprawdopodobniej nasza prezydencja przypadnie na moment, w którym również Komisja Europejska będzie przedstawiać swoje założenia i przez to będziemy mogli współuczestniczyć w kształtowaniu priorytetów Komisji, która decyduje i inicjuje procesy legislacyjne instytucji europejskich” — podsumował europoseł dr Adam Jarubas.
Część 2. Zmiany w unijnym prawie zdrowotnym — jakie wyzwania legislacyjne będą przedmiotem prac polskiej prezydencji?
Panel z udziałem dr. Igora Radziewicza-Winnickiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia w latach 2012-2015; Grzegorza Rychwalskiego, wiceprezesa Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego — Krajowi Producenci Leków, b. Attaché ds. leków i wyrobów medycznych w Stałym Przedstawicielstwie RP przy Unii Europejskiej; Wojciecha Nowaka, Chair of the Healthcare Biotechnology Council stowarzyszenia EuropaBio; Ireny Rej, Prezes Izby Gospodarczej „Farmacja Polska”; dr Małgorzaty Gałązki-Sobotki, Dziekan Centrum Kształcenia Podyplomowe goi Dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego; Justina Gandy’ego, Dyrektora Zarządzającego MSD Polska; Michała Byliniaka, Dyrektora Generalnego Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA oraz Arkadiusza Grądkowskiego, Prezesa Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Wyrobów Medycznych POLMED.
„Polska jako producent leków w rankingu państw europejskich rzeczywiście mamy wiodącą pozycję w Europie Środkowej i na pewno mamy olbrzymi potencjał konkurencyjny. To jest wielkie wyzwanie dla polskiej prezydencji by skorzystać z tej możliwości i w największym stopniu uzyskać korzyści pod postacią wzrostu produkcji API i siły polskiego przemysłu farmaceutycznego” – zaznaczył dr Igor Radziewicz-Winnicki, wiceminister zdrowia w latach 2012-2015.
„Europa musi postawić sobie kluczowe pytanie strategiczne: kim chce być? Czy Europa aspiruje do roli światowego centrum innowacyjności, czy też ma zadowolić się pozycją podążającą za innymi, importując innowacje i nie generując własnych, ryzykując utratę innowacyjnego potencjału na swoim terytorium?” – pytał Wojciech Nowak ze stowarzyszenia EuropaBio.
„Bez substancji czynnych i podstawowych leków nie można osiągnąć postępu. Unia Europejska wyznaczyła jasne priorytety w tym obszarze. Jeśli chodzi o przewidywany pakiet farmaceutyczny i negocjacje trójstronne to niemożliwa jest realizacja tych działań wyłącznie z Warszawy, trzeba działać tam na miejscu” — wskazał Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego.
Jak nie dopuścić do braków leków w aptekach? KE ma pomysł
Zeszłej zimy na rynku europejskim mierzyliśmy się z problemem niedoboru niektórych leków, chociażby antybiotyków. A pandemia i konflikt na Ukrainie uzmysłowiły, jak bardzo ważne jest bezpieczeństwo lekowe, które - zdaniem ekspertów - można postawić na równi z bezpieczeństwem militarnym. Dlatego też Komisja Europejska pracuje nad pierwszą unijną listą leków krytycznych i rozwiązaniami, by unijny przemysł farmaceutyczny uniezależnił się od dostaw np. substancji czynnych z zewnątrz.
Roundtable pt. CYFRYZACJA W OCHRONIE ZDROWIA: CZY POLSKA ZE SWOIMI ROZWIĄZANIAMI MOŻE STAĆ SIĘ TRENDSETTEREM W UE?
Sesja moderowana przez red. Karolinę Wasielewską, szefową newsroomu Radia Kolor, koncentrowała się na potencjale technologii cyfrowych w transformacji opieki zdrowotnej. Dyskutowano o sposobach, w jakie cyfryzacja może poprawić dostęp do usług zdrowotnych, zwiększyć efektywność diagnostyki i leczenia, a także umożliwić lepszą koordynację opieki nad pacjentem. Udział w sesji wzięli: dr Maria Libura, ekspertka Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego ds. Zdrowia oraz kierowniczka Zakładu Dydaktyki i Symulacji Medycznej CM UWM w Olsztynie; dr Ligia Kornowska, liderka AI W ZDROWIU; dr Jarek Oleszczuk, ekspert systemu ochrony zdrowia; dr Anna Gawrońska, ekspertka ds. zarządzania w ochronie zdrowia; dr Marlena Kondrat, członek zarządu Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej; Maia Mazurkiewicz, co-founder & head of StratComm, Alliance4Europe; Aleksandra Sienkiewicz, dyrektor Forum Zdrowia ZPP i Jakub Zaczyk, przewodniczący Rady Gospodarczej Wyrobów Medycznych POLMED.
Zdaniem dr Marii Libury, choć cyfryzacja stanowi potężne narzędzie, nie jest ona rozwiązaniem samym w sobie, a więc konieczne jest skuteczne uregulowanie i pełne zrozumienie tego, co służy interesowi społecznemu. Podkreśla, że cyfryzacja jest nieuchronna, ale aby była sprawiedliwa i przyniosła oczekiwane efekty, musi kierować się przesłankami sprawiedliwości społecznej.
Dr Marlena Kondrat z Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej mówiła o miejscu seniorów w procesie cyfryzacji oraz ich potrzebach korzystania z rozwiązań umożliwiających kontakt ze specjalistami medycznymi. Podkreślała ważność zapewnienia sprawiedliwego dostępu do technologii cyfrowych oraz edukacji w obszarze zdrowia.
„Polska, patrząc na priorytety prezydencji może czerpać inspirację z działań krajów takich jak Finlandia czy Szwecja, które dobrze radzą sobie z wyzwaniami cyfrowymi. UE powinna zwiększyć swoje zaangażowanie w rozwój nowych technologii, aby nie pozostawać w tyle za innymi krajami, zwłaszcza w kontekście konkurencji z platformami spoza UE” – dodała Maia Mazurkiewicz.
Dr Ligia Kornowska podkreślała, że Polska powinna podejść do cyfryzacji w zdrowiu bez kompleksów i być gotowa do pełnienia roli testerki w niektórych obszarach. Wskazywała na udane przykłady wdrożenia innowacji cyfrowych w polskim systemie zdrowia, takie jak elektroniczna recepta, czy rozwój liczby startupów medycznych, w tym tych skupiających się na sztucznej inteligencji w zdrowiu.
Roundtable pt. PROFILAKTYKA I OPIEKA ZDROWOTNA W KONTEKŚCIE „ONE HEALTH” APPROACH
Sesja moderowana przez dr. Jakuba Gierczyńskiego odbyła się z udziałem m.in. prof. Małgorzaty Janas-Kozik, pełnomocniczki Ministra Zdrowia ds. reformy psychiatrii dzieci i młodzieży; prof. Mieczysława Walczaka, konsultanta krajowego w dziedzinie Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej; prof. Brygidy Kwiatkowskiej, konsultant krajowej w dziedzinie reumatologii; prof. Macieja Banacha, przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2010–2012; prof. Roberta Gila, prezesa Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego; prof. Roberta Flisiaka, prezesa Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, przewodniczącego Zespołu ds. monitorowania i oceny sytuacji dotyczącej zagrożeń związanych z chorobami zakaźnymi; prof. Konrada Rejdaka, prezesa Polskiego Towarzystwa Neurologicznego; prof. Andrzeja Fala, prezesa Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego; prof. Teresy Jackowskiej, prezeski Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, prof. Małgorzaty Myśliwiec, konsultant wojewódzkiej w dziedzinie endokrynologii i diabetologii dziecięcej, członkini Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia; prof. Marcina Czecha, prezesa Polskiego Towarzystwa Farmakoekonomicznego, kierownika Zakładu Farmakoekonomiki w Instytucie Matki i Dziecka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia w latach 2017–2019; prof. Tadeusza Pieńkowskiego, kierownika Kliniki Onkologii Radomskiego Centrum Onkologii, prezesa Polskiego Towarzystwa Badań nad Rakiem Piersi; prof. Marcina Wojnara, kierownika Katedry i Kliniki Psychiatrycznej WUM; a także dr Aleksandry Lewandowskiej, konsultant krajowej w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży oraz Stanisława Maćkowiaka, prezesa Federacji Pacjentów Polskich i Krajowego Forum na rzecz terapii chorób rzadkich ORPHAN.
W trakcie tej sesji eksperci dyskutowali o znaczeniu profilaktyki i promocji zdrowia publicznego, zwracając uwagę na potrzebę innowacyjnych rozwiązań w walce z chorobami przewlekłymi i zakaźnymi. Podkreślono przy tym potrzebę inwestycji w edukację zdrowotną społeczeństwa oraz rozwój systemów monitorowania zdrowia publicznego.
Prof. dr hab n. med. Maciej Banach mówił o tym, że konieczne jest holistyczne spojrzenie na pacjenta i współpracę między poszczególnymi specjalnościami. Zdaniem Prezesa Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego przyjęcie takiego podejścia powinno podstawą profilaktyki, a obecnie bardzo tego brakuje. Choroby sercowo-naczyniowe są bowiem głównym zabójcą na świecie potwierdzają to dane WHO z 2019 r., zgodnie z którymi choroby sercowo naczyniowe odpowiadały za 19 mln wszystkich zgonów na świecie. Odpowiadają one ponadto za więcej niż trzy kolejne czynniki ryzyka, jeśli chodzi o przyczyny zgonów — nowotwory, choroby płuc czy cukrzycę. Na ten niekorzystny obraz nałożyła się pandemia, której nikt na świecie nie był przygotowany.
Choroby cywilizacyjne zabijają coraz więcej Polaków
Niezdrowy styl życia jest jednym z głównych czynników, przyczyniających się do rozwoju chorób cywilizacyjnych. Obniżają one jakość życia i skracają jego długość, będąc głównym powodem przedwczesnych zgonów. O tym, jak im zapobiegać dyskutowali uczestnicy 7. edycji wydarzenia z cyklu „Healthcare Policy Summit”.
Natomiast zdaniem prof. Mieczysława Walczaka chorobom tym trzeba zapobiegać przede wszystkim u dzieci. Im wcześniej, tym lepiej.
„W tym obszarze trzeba podjąć bardzo szerokie działania, żeby tę sytuację poprawić: jeżeli chodzi o zapobieganie, leczenie i poprawę sprawności fizycznej dzieci i młodzieży, również jeżeli chodzi o cukrzycę” – dodał prof. Walczak.
Prof. Robert Flisiak wskazywał na problemy związane z rakiem wątroby.
„Nie ma na niego skutecznej terapii. Jedyną metodą leczenia jest przeszczepienie wątroby, które może być wykonane u nielicznych pacjentów i możemy temu zapobiec testując masowo w kierunku zakażeń HCV. I nie robimy tego, a podejmowane dotąd działania były pozorowane” – mocno podkreślił prof. Flisiak.
„Ponad 50% naszego zdrowia w końcowym rozrachunku to jest nasz styl bycia i czynniki behawioralne – oceniał prof. Andrzej Fal. – I na to paradoksalnie są najmniejsze nakłady. Dlaczego? Bo okres zwrotu jest dosyć długi. (...) A chciałem przypomnieć chociażby raporty kolejnych lat WHO, Banku Światowego i naszego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, pokazujące, że między 92% a 94% przedwczesnych śmierci w Polsce jest wywołanych chorobami w większości dominowanymi przez czynniki behawioralne. Są one odpowiedzialne za ponad 70% kosztów pośrednich tych wszystkich chorób” – podsumował prof. Fal.
Aleksandra Lewandowska podkreślała, że jeżeli chodzi o psychiatrię dzieci, młodzieży, z uwagi na zaburzenia psychiczne w populacji wieku rozwojowego, od kilku lat liczba pacjentów dziecięcych i młodzieżowych niestety gwałtownie rośnie.
„W odniesieniu do tych zaburzeń bardzo duże znaczenie odgrywają czynniki środowiskowe, czyli te, na które my (jako dorośli, poprzez różne oddziaływania prewencyjne) mamy wpływ i mamy możliwości w odniesieniu do czynników ryzyka” – dodała dr Lewandowska.
„Profilaktyka uniwersalna to z jednej strony wiedza, ale my też mamy doświadczenie świadczące o tym, że sama wiedza jest niewystarczająca. To powinny być programy i normalne zajęcia, może nawet w przedszkolu, mówiące o higienie życia, o higienie snu, o higienie diety” – podsumowała prof. Małgorzata Janas-Kozik.
Z kolei według prof. Marcina Czecha w Polsce na pewno zaszło dużo pozytywnych zmian jeśli chodzi o dostęp do profilaktyki pierwotnej.
„W chorobach zakaźnych mamy dużo więcej szczepień ochronnych, które są dostępne i finansowane ze źródeł publicznych. Jesteśmy jednym z krajów, które w Europie mają najobszerniejszy screening. 30 chorób jest poddanych screeningowi i Polska, obok Włoch, jest tutaj w czołówce. Screening wybranych chorób jest czymś, czym możemy się dzielić, w tym choćby znakomite rozwiązania w przypadku SMA. Jest więc to bardzo dobra oś i bardzo dobry case study, żeby w Europie się tym podzielić” – zauważył prof. Czech.
Roundtable pt. EUROPEJSKI SYSTEM OCHRONY ZDROWIA W OBLICZU ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH
Część 1. Kobiety w Centrum: zdrowie kobiet jako fundament European Health Union
W dyskusji moderowanej przez red. Karolinę Hytrek-Prosiecką wzięli udział: ministra ds. równości Katarzyna Kotula; prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta, kierowniczka Katedry Zdrowia Kobiety oraz Zakładu Zdrowia Reprodukcyjnego i Seksuologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach; Neil Datta, Dyrektor Wykonawczy European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights; Peggy Maguire, Dyrektor Generalna European Institute of Women’s Health; Wanda Nowicka, posłanka na Sejm RP, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet; Thomas Hofmarcher, Research Director, Swedish Institute of Health Economics (IHE); adw. Katarzyna Bondaryk z Kancelarii Bondaryk.
W trakcie tej części konferencji eksperci podkreślali wpływ zmian demograficznych na systemy opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia kobiet. Mówiono także o potrzebie uwzględnienia specyfiki zdrowia kobiet w planowaniu usług zdrowotnych – zarówno w zakresie profilaktyki, jak i leczenia.
Katarzyna Kotula, ministra ds. równości zwróciła uwagę uczestników na to, że zbliżająca się polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej będzie już drugą pod rządami premiera Donalda Tuska, ale pierwszą, podczas której w skład Rady Ministrów wchodzi konstytucyjna ministra ds. równości. Zapewniała, że podczas sześciu miesięcy polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej kwestie praw reprodukcyjnych Polek, a szerzej całej tematyki równości płci, trafią na pewno do głównego nurtu polityki.
„Stawiam sobie za cel, by do końca 2027 roku Polska stała się krajem w pełni regulującym prawa reprodukcyjne kobiet i zapewniającym szeroki dostęp do świadczeń medycznych. Jedną z moich pierwszych decyzji jako ministry ds. równości była zmiana stanowiska Polski w zakresie dyrektywy unijnej dotyczącej przeciwdziałania przemocy. Zawierała ona słynny artykuł piąty, zmieniający definicję gwałtu. Prezydencja belgijska nie zdecydowała się go zachować. Niezależnie od tego zmieniliśmy stanowisko z negatywnego na pozytywne, więc stawiamy te małe, ale konsekwentne kroki naprzód” – podkreśliła Katarzyna Kotula.
W ocenie prof. Violetty Skrzypulec-Plinty kolejnymi ważnymi obszarami w dbałości o zdrowie kobiet są edukacja, szczepienia, a także cytologia.
„Mamy spadek dzietności i wzrosty niepłodności. Pamiętajmy, że jesteśmy starzejącym się społeczeństwem. W związku z tym dbałość o życie w menopauzie jest bardzo ważna. Od kardioprotekcji płuc po wszystkie profilaktyki. (...) Kobiety żyją 8-9 lat dłużej niż ich statystyczny partner. To, że żyjemy dłużej, i że mamy nowe potrzeby, wymaga odpowiedzi na poziomie całej Europy” – podkreśliła prof. Skrzypulec-Plinta.
Przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet Wanda Nowicka wskazywała, że kiedy mówimy o zdrowiu kobiet, musimy pamiętać o kwestiach natury ekonomicznej, finansowej, brakach w służbie zdrowia, niewystarczającej profilaktyce i tak dalej. To są niewątpliwie te bariery, które ograniczają dostęp do dobrej ochrony zdrowia i rzeczywiście mają negatywny wpływ na sytuację zdrowotną kobiet.
„Dbajmy o to, by równość była nie tylko hasłem, ale rzeczywistą zmianą sytuacji kobiet także w ochronie zdrowia” – argumentowala Nowicka.
Część 2. Polityka senioralna wobec starzenia się społeczeństw w UE
Sesja moderowana przez Jakuba Gołąba z udziałem prof. dr. hab. n. med. Bolesława Samolińskiego z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; Krystyny Lewkowicz, prezeski Ogólnopolskiego Porozumienia Uniwersytetów Trzeciego Wieku; Marzeny Rudnickiej, Prezeski Zarządu Fundacji Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej; dr. Janusza Medera, prezesa Polskiej Unii Onkologii; Małgorzaty Bogusz, prezeski Instytutu Rozwoju Spraw Społecznych i członkini Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Macieja Boguckiego, d iyrektora Europejskiego Centrum Strategii i Polityk w Ochronie Zdrowia.
Podczas ostatniej w tym dniu dyskusji eksperci podkreślali wpływ zmian demograficznych na systemy opieki zdrowotnej. Dyskutowali ponadto na temat wyzwań, związanych z rosnącą liczbą osób starszych, przed jakimi stoi Polska i Europa. Zastanawiali się nad tym co można zrobić, by jak najlepiej na te wyzwania odpowiedzieć.
Profesor Bolesław Samoliński omawiał kluczowe kwestie związane z polityką senioralną oraz sposobami poprawy jakości życia osób starszych. Zwrócił uwagę na konieczność opracowania strategii wielopokoleniowego zaangażowania w problematykę seniorów.
„Ogromna jest tu rola organizacji pozarządowych, potrzebujemy wielopokoleniowego zaangażowania oraz konieczności racjonalnego planowania polityki zdrowotnej i społecznej” – podkreślił Prof. Samoliński.
Marzena Rudnicka wskazywała na istotną rolę inicjatyw związanych z aktywnym i zdrowym starzeniem się społeczeństw, włączając tematykę edukacyjną, komunikacyjną i społeczną. Mówiła o potrzebie zmiany myślenia o dojrzewaniu, koncentrując się na procesie starzenia jako kontinuum oraz budowaniu zasobów w trzech obszarach: zdrowia, finansów i obecności społecznej. Niezbędne jest też wczesne planowanie i przygotowywanie się do starości, a ponadto także wspólne podejmowanie decyzji w rodzinach.
Krystyna Lewkowicz podkreśliła znaczenie przygotowania się na zmiany demograficzne i technologiczne, które stanowią wyzwanie dla społeczeństwa. Opisywała ona koncepcję starzenia się społeczeństwa jako procesu rozpoczynającego się w dzieciństwie. Zachęcała do zmiany sposobu myślenia o starzeniu się i przygotowania się do stałych zmian demograficznych.
Jakby dostali nowe życie
Starsza pani idzie korytarzem i radośnie podśpiewuje, pan pcha swój balkonik i pyta figlarnie: chcesz, to cię podwiozę? Są wśród swoich, radośni, szczęśliwi, mają ok. 80 lat, niektórzy mniej, inni więcej. Wcześniej ćwiczyli jedynie kciuk, przerzucając samotnie kanały w TV. Wsparcie domów opieki medycznej powinno być standardem w każdej gminie. Liczba mnoga uzasadniona. Bo od demografii nie uciekniemy - coraz więcej seniorów wokół nas.
Dr Janusz Meder zwracał także uwagę na potrzebę efektywnego zarządzania zdrowiem i skupiania się na aktywnym i zdrowym starzeniu się społeczeństw. Jego wypowiedzi akcentowały konieczność współpracy międzypokoleniowej oraz wykorzystanie nowoczesnych narzędzi, takich jak sztuczna inteligencja i cyfryzacja, w doskonaleniu opieki zdrowotnej dla osób starszych.
Maciej Bogucki zauważył, że propozycje priorytetów wymagają doprecyzowania i powinny być bardziej konkretne i wykonalne. Następnie podkreślił potrzebę ich koordynacji z innymi krajami, takimi jak Belgia, Węgry, Dania i Cypr, zamiast ustalania ich w izolacji. Bogucki mówił ponadto o potrzebie zmiany paradygmatu, aby lepiej zadbać o seniorów i wykorzystać ich jako zasób społeczny, zamiast postrzegać jako ciężar dla systemu.
Małgorzata Bogusz kierująca Instytutem Rozwoju Spraw Społecznych poruszyła natomiast temat wyzwań demograficznych w Europie – zwłaszcza tych, związanych z rosnącą populacją osób starszych i koniecznością odpowiedniego przygotowania systemów ochrony zdrowia oraz opieki społecznej do obsługi tego trendu. Wyraziła również poparcie dla roli organizacji pozarządowych w kształtowaniu polityki senioralnej oraz potrzebę strategicznego planowania i wymiany dobrych praktyk w tej dziedzinie.
Profesor Bolesław Samoliński podkreślił również konieczność opracowania strategii wielopokoleniowego zaangażowania w problematykę seniorów oraz potrzebę planowania polityki senioralnej w sposób racjonalny i przyszłościowy.
„Istnieją duże wyzwania demograficzne, zarówno związane z rosnącą populacją osób starszych, jak i zmniejszającą się populacją w wieku produkcyjnym” – wskazał prof. Samoliński.
Podsumowanie
Konferencja „Droga do prezydencji” stanowiła forum wymiany wiedzy i eksperckich doświadczeń, ale też ważny krok w kierunku ostatecznego zdefiniowania priorytetów zdrowotnych Polski na czas prezydencji w Radzie UE. Podczas spotkania zaznaczono również potrzebę kontynuacji dialogu międzysektorowego i międzynarodowego, aby wspólnie stawić czoła wyzwaniom zdrowotnym. Instytut Rozwoju Spraw Społecznych zobowiązuje się do dalszego promowania współpracy i innowacji w sektorze zdrowia, co jest niezbędne dla budowania zrównoważonych i odpornych systemów opieki zdrowotnej w całej Unii Europejskiej, w tym również w Polsce.
Zebrane wnioski i rekomendacje z debaty zostaną wykorzystane do opracowania Białej Księgi — kompleksowego dokumentu, który ma stanowić drogowskaz dla rządzących w kontekście przyszłych działań w dziedzinie zdrowia zarówno unijnego, jak i krajowego.
W trakcie konferencji podkreślono znaczenie polskiej prezydencji w kształtowaniu przyszłości polityki zdrowotnej w UE, ale jednocześnie przebieg dyskusji zademonstrował determinację i gotowość Polski do pełnienia roli lidera w tej dziedzinie.
Konferencja „Droga do prezydencji" odbyła się pod patronatem Parlamentu Europejskiego oraz Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Ponadto patronat nad wydarzeniem objęły: Fundacja Instytut Lecha Wałęsy, Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego Teraz Polska, Fundacja Instytut Studiów Wschodnich, Ośrodek THINKTANK, Konfederacja Lewiatan, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców. Natomiast redakcje „Polityka Zdrowotna" oraz „Co w Zdrowiu" objęły wydarzenie patronatem medialnym.
Link do agendy konferencji:
https://pathtopresidency.eu/
Link do relacji fotograficznej:
https://pathtopresidency.eu/droga-do-prezydencji-30-stycznia-2024-r/
KONTAKT:
Joanna Nalazek
e-mail: j.nalazek@irss.org.pl
tel.: +48 604 442 900
Źródło informacji: Instytut Spraw Społecznych
