Samo oddawanie krwi trwa zaledwie kilka minut. Zanim jednak do tego dojdzie, najpierw trzeba zastosować się do kilku ważnych zaleceń. Sprawdź jakich. Dowiedz się też kto nie może oddawać krwi - okresowo lub wcale.

• POLEĆ
• TWEETNIJ
• UDOSTĘPNIJ
• Pobierz

Choć generalnie krwiodawcą może zostać tylko zdrowy człowiek, to jednak warto wiedzieć, że w praktyce nie wszystkie schorzenia muszą nas zdyskwalifikować. 

Na przykład osoby z nadciśnieniem tętniczym mogą oddawać krew w okresie ustabilizowanego ciśnienia, ale decyzja w tej sprawie należy do lekarza. Nadciśnienie nie pozwala jednak na oddawanie krwi, jeśli wartości ciśnienia przekraczają u kogoś poziom 180/100 mm Hg.

Z kolei chorzy na cukrzycę czy też osoby, które kiedykolwiek chorowały na żółtaczkę zakaźną (czyli wirusowe zapalenie wątroby dowolnego typu) nie mogą w ogóle być dawcami krwi. 

Słyszałeś o tzw. badaniu żywej kropli krwi? Nie daj się nabrać! 

Co czasowo dyskwalifikuje z oddawania krwi

Bardzo wiele jest różnego rodzaju okoliczności, które dyskwalifikują potencjalnych dawców krwi jedynie na jakiś czas. Należą do nich m.in.:

• miesiączka (nie można oddawać krwi w jej trakcie i przez 3 dni od jej zakończenia)
• opryszczka (do oddania krwi można zgłosić się po 2 tygodniach od ustąpienia objawów)
• leczenie stomatologiczne (jeśli podczas zabiegu zakładane były szwy nie można oddawać krwi aż przez pół roku)
• ugryzienie przez kleszcza (przez 2 miesiące od ukłucia nie można oddawać krwi)
• przeziębienie lub biegunka (można oddawać krew 2 tygodnie od ustąpienia objawów)
• ryzykowny (przygodny) kontakt seksualny (należy odczekać 6 miesięcy)
• pobyt w kraju tropikalnym (trzeba odczekać od 6 do 12 miesięcy, w zależności od miejsca pobytu)
• przyjmowanie leków (duża część leków dyskwalifikuje z oddawania krwi, ale nie wszystkie – trzeba pytać lekarza). 

Pełną listę okoliczności dyskwalifikujących potencjalnych krwiodawców można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Centrum Krwi.

Jak się przygotować do oddania krwi 

W trosce o jak najlepszą jakość oddawanej krwi, a także zdrowie i dobre samopoczucie krwiodawców, lekarze wymagają od nich odpowiedniego przygotowania się do zabiegu (czyli tzw. donacji). Oto najważniejsze związane z tym zalecenia: 

• w ciągu doby poprzedzającej oddanie krwi wypij około 2 l płynów (najlepsze będą woda mineralna oraz soki)
• przed oddaniem krwi zjedz lekki posiłek (np. pieczywo, chuda wędlina, ser biały, dżem, owoce) - unikaj tłustych produktów pochodzenia zwierzęcego (m.in. masła, kiełbasy, pasztetu, śmietany, jajek), a także dań smażonych 
• na dwie doby przed oddaniem krwi nie pij alkoholu
• pół godziny przed oddaniem krwi nie pal papierosów
• na zabieg przyjdź wyspany i wypoczęty. 

 

Co warto wiedzieć o krwi

W krwioobiegu dorosłego człowieka krąży około 5-6 litrów krwi. Jest to płynna tkanka, składająca się z krwinek czerwonych, krwinek białych, płytek krwi oraz osocza. Jak wiadomo krew pełni w organizmie człowieka bardzo ważne funkcje, m.in.: transportuje tlen, wodę i substancje odżywcze do wszystkich komórek, broni nas przed infekcjami, a także odprowadza produkty przemiany materii do wątroby, nerek czy płuc. 

Dieta oczyszczająca z toksyn - czy istnieje? 

Na krew oddawaną przez honorowych krwiodawców czekają przede wszystkim osoby chore (np. na hemofilię), pacjenci przechodzący poważne zabiegi chirurgiczne (np. przeszczepy organów), ale także poszkodowani w nieszczęśliwych wypadkach. W praktyce, potrzeba transfuzji krwi może więc pojawić się w toku życia u każdego z nas.  

Jak często można oddawać krew

Częstotliwość, rodzaj i objętość donacji ustala lekarz, kierując się ogólnym stanem zdrowia dawcy. Generalnie przyjmuje się jednak, że krew może być oddawana przez mężczyzn nie częściej niż 6 razy w roku, a w przypadku kobiet nie częściej niż 4 razy w roku. Przerwa pomiędzy pobraniami nie powinna być krótsza niż 8 tygodni. 

Standardowo, za jednym razem oddaje się 450 ml krwi. Trwa to średnio 8 minut, ale łączny pobyt w miejscu pobierania krwi od zarejestrowania do zakończenia donacji trwa około 1 godziny.

W związku z często pojawiającymi się pytaniami, wątpliwościami i obawami dotyczącymi krwiodawstwa, eksperci podkreślają, że oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne, a wszystkie składniki krwi w organizmie dawców stale się odnawiają. Przy okazji warto też przypomnieć, że krwiodawcy mogą liczyć w Polsce na różne przywileje. 

Generalnie, krew może oddawać każda zdrowa osoba w wieku 18-65 lat, o wadze ciała powyżej 50 kg. Musi ona jednak najpierw przejść potwierdzające dobry stan zdrowia badania laboratoryjne i lekarskie. W ramach kwalifikacji krew potencjalnego dawcy jest badana m.in. pod kątem tego, czy nie jest zakażony kiłą, HIV albo wirusem żółtaczki zakaźnej typu B lub C.

Jak szybko wrócić do formy po oddaniu krwi

Na koniec warto jeszcze wspomnieć o zaleceniach lekarskich dla krwiodawców odnośnie postępowania bezpośrednio po oddaniu krwi: 

• pij więcej niż zazwyczaj, najlepiej wodę i soki owocowe
• unikaj nadmiernego fizycznego wysiłku 
• nie pal tytoniu
• osoby pracujące w takich zawodach jak: pilot, maszynista, kierowca, operator dźwigu, a także osoby pracujące na wysokości, mogą wrócić do pracy po 12 godzinach od oddania krwi. 

Wszystkie informacje zawarte w powyższym artykule odnoszą się do oddawania tzw. krwi pełnej, ale warto wiedzieć, że można też oddawać samo osocze albo płytki krwi. 

Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl

Źródła: 

Strony internetowe regionalnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa w Warszawie, Lublinie i Wrocławiu. 

Strona internetowa poświęcona honorowemu krwiodawstwu: krwiodawcy.org