Zaburzenia snu a kondycja psychiczna

Nie dziw się, że kiedy masz za sobą nieprzespaną noc, bo opiekowałeś się płaczącym dzieckiem albo przygotowywałeś prezentację do pracy, następnego dnia wszystko cię irytuje. Brak snu wiąże się bowiem z większą reaktywnością emocjonalną, dlatego możesz być bardziej drażliwy, depresyjny, a nawet nieprzyjaźnie nastawiona do innych.

źródło: terovesalainen, AdobeStock
źródło: terovesalainen, AdobeStock

Ludzie spędzają niemal jedną trzecią swojego życia śpiąc. Sen jest nam potrzebny do prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Pozbawienie snu, w miarę wydłużania okresu czuwania, prowadzi do zaburzeń nastroju, problemów z koncentracją, spowolnienia reakcji zapamiętywania. Długotrwały brak snu skutkuje śmiercią..

Chrapanie może zniszczyć związek

Skupmy się jednak na sytuacjach, kiedy niedosypiamy, bo nie możemy oderwać się od ulubionego serialualbo… nasz partner chrapie. 
Problem ten dotyczy niemal 65 proc. Polaków – tylu twierdzi, że chrapanie oddziałuje na ich relacje z pozostałymi domownikami, a niemal 30 proc. zauważa jego wpływ na życie seksualne. Tak wynika z piątej edycji raportu „Czy Polacy chrapią?”. Wnioski z badania przeprowadzonego przez Centrum Medyczne MML we współpracy z Medicover i Centrum Zdrowia Psychicznego MindHealth zostały ogłoszone w przededniu Światowego Dnia Snu. 

Chrapanie lub bezdech senny to domena mężczyzn

„Dzieje się tak, ponieważ mężczyźni mają większą przestrzeń w tylnej części gardła i mają zwykle większe drogi oddechowe. Kiedy się relaksujemy, nasz język cofa się i wypełnia tę przestrzeń, ale im większa jest przerwa, tym większe jest prawdopodobieństwo, że będziesz chrapać. Co więcej, mężczyźni mają zwykle większy odsetek tłuszczu w okolicy szyi, podniebienia miękkiego i górnej części języka, podczas gdy kobiety mają tendencję do większego odkładania się tłuszczu w dolnej części dróg oddechowych. Prawdopodobnie jest to podyktowane poziomem testosteronu. Badania wykazały, że kobiety z nadprodukcją męskich hormonów czterokrotnie częściej chrapią. Estrogen i progesteron zapewniają także ochronę przed chrapaniem i bezdechem sennym. Męskie hormony nie za bardzo” – tłumaczy na łamach The Guardian dr Pavol Surda, laryngolog w szpitalu London Bridge.

Jednym problemem jest samo chrapanie, a drugim podejście partnera do tego.

Fot. PAP, zdjęcie ilustracyjne

Nie bagatelizuj chrapania

Chrapiesz? Jeśli tak, możesz mieć też przerwy w oddychaniu, czyli tzw. bezdech senny. Pal licho, że przeszkadzasz spać bliskim, gorzej, że z powodu niewyspania możesz zasnąć przed kierownicą.

– Przychodzi do mnie para, gdzie pan ma dużą nadwagę i chrapie. Jednak nie widzi problemu, natomiast jego żona owszem. Śpią po dwóch różnych stronach domu. On jest programistą, ma siedzący tryb życia, często pracuje w nocy, bo to międzynarodowa korporacja. To wszystko ma ogromny wpływ na ich związek, pani jest bliska depresji. On o tym wszystkim wie, ale nic z tym nie robi. Kiedy więc ktoś mówi, że chrapanie rujnuje związek, to wcale nie musi być przesada – przyznaje  Joanna Śmigielska, psychoterapeutka z Centrum Zdrowia Psychicznego MindHealth.
Bardzo często problemy zaczynają się, gdy w związku pojawia się dziecko. Po pierwsze to ono jest przyczyną niedosypiania, gdyż wymaga opieki także w nocy. Ale laryngolog dr Michał Michalik z Centrum Medycznego MML zwraca uwagę na coś jeszcze.

– Zaczyna tu działać instynkt. Matka ma wyczulony słuch, a co za tym idzie zwiększa się jej wrażliwość na dźwięki, co może powodować, że chrapanie partnera, które dotychczas tolerowała, teraz jest nie do zniesienia – wyjaśnia lekarz.

Zły humor po nieprzespanej nocy

Z raportu wynika, że wielu Polaków ma problemy ze snem. Na wieczorne trudności z zaśnięciem skarżyło się 36 proc. ankietowanych. Ten problem częściej dokuczał mężczyznom (39 proc.) niż kobietom (33 proc.). Podobny odsetek badanych twierdził, że budzi się nad ranem i potem nie może zasnąć (37 proc.). Z takimi trudnościami również częściej borykają się mężczyźni (40 proc.) niż kobiety (32 proc.). 

Tymczasem badania sugerują, że brak snu ma negatywny wpływ na nastrój. Dzieje się tak za sprawą zwiększonej aktywności ciała migdałowatego – struktury mózgu kluczowej w doświadczaniu negatywnych emocji, takich jak złość i wściekłość – oraz nieprawidłowych połączeń między nim a resztą mózgu. Innymi słowy: brak snu prowadzi do nasilenia negatywnego nastroju i zmniejszenia zdolności do regulowania gniewu!

Fot. Jacek Pióro/ Zdjęcie ilustracyjne

Bezsenność niejedno ma imię – poznaj fakty o śnie

Można spać krótko, a jednak nie mieć problemów ze snem; wbrew obiegowym przekonaniom nie tylko stres powoduje bezsenność. W Światowym Dniu Snu poznaj fakty i mity o bezsenności.

Sen w niewystarczającej ilości lub złej jakości ma wiele potencjalnych konsekwencji. Te najbardziej oczywiste to zmęczenie i spadek energii, drażliwość i problemy z koncentracją. Niewyspanie może mieć również wpływ na zdolność podejmowania decyzji i nastrój, a także zaburzać zdolność oceny sytuacji i koordynację fizyczną. 

– Zatem brak wystarczającej ilości snu wpływa na to, jak się czujemy, myślimy, pracujemy, uczymy i dogadujemy się z innymi ludźmi – wylicza dr Michalik. 

Dlatego przestrzeganie zasad higieny snu powinno stać się elementem naszego stylu życia. 

– By nocny wypoczynek był bardziej efektywny, trzeba się wcześniej odprężyć, wyłączyć urządzenia emitujące niebieskie światło i przygotować optymalne warunki w sypialni. Jeśli jednak nasze problemy z zasypianiem czy utrzymaniem ciągłości snu są uporczywe, należy je skonsultować ze specjalistą – namawia psycholog Joanna Śmigielska.

Monika Grzegorowska, zdrowie.pap.pl

Źródła:
Konferencja World Sleep Day, podczas której prezentowano wyniki najnowszego raportu "Czy Polacy Chrapią?" z 2024 r. , (14.03.2024).
https://www.psychiatry.org/patients-families/sleep-disorders/what-are-sleep-disorders

Autorka

Monika Grzegorowska

Monika Grzegorowska - O dziennikarstwie marzyła od dziecka i się spełniło. Od zawsze to było dziennikarstwo medyczne – najciekawsze i nie do znudzenia. Wstępem była obrona pracy magisterskiej o błędach medycznych na Wydziale Resocjalizacji. Niemal całe swoje zawodowe życie związała z branżowym Pulsem Medycyny. Od kilku lat swoją wiedzę przekłada na bardziej przystępny język w Serwisie Zdrowie PAP, co doceniono przyznając jej Kryształowe Pióro. Nie uznaje poranków bez kawy, uwielbia wieczory przy ogromnym stole z puzzlami. Życiowe baterie ładuje na koncertach i posiadówkach z rodziną i przyjaciółmi.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • Fot. PAP/P. Werewka

    Kiedy wybrać się po raz pierwszy z córką do ginekologa?

    Pierwsza wizyta dziewczynki u ginekologa to duże przeżycie, ale lepiej jej nie odkładać. Jeśli nic niepokojącego się nie dzieje, to można pojawić się w gabinecie po roku od pierwszego krwawienia, nie później jednak niż do ukończenia przez młodą pacjentkę 15 lat. Przed wizytą warto porozmawiać o tym, co czeka ją w gabinecie – radzi dr n. med. Ewa Kuś, konsultant ds. ginekologii i położnictwa Grupy Luxmed.

  • Fot. PAP/P. Werewka

    Sól jodowana: jak ustrzegliśmy się poważnej choroby

    Niedobór jodu może wywołać chorobę charakteryzującą się głębokim ubytkiem możliwości intelektualnych. To właśnie on odpowiadał w dawnych czasach za występowanie na terenie Szwajcarii tzw. kretynizmu endemicznego. Polska ustrzegła się tego losu, bo w 1935 roku wprowadzono skuteczną profilaktykę - do soli kuchennej dodawany był jodek potasu.

  • fot. tanantornanutra/Adobe Stock

    Jak wygląda świat, gdy traci się wzrok?

    Pewnego dnia obudziłem się i już nic nie widziałem. Całe dzieciństwo przygotowywano mnie na ten moment, ale czy można być na to naprawdę gotowym? Największą szkołę życia dało mi morze. Ono buja każdego tak samo – opowiada Bartosz Radomski, fizjoterapeuta i przewodnik po warszawskiej Niewidzialnej Wystawie.

  • P. Werewka/PAP

    Milowy krok – przeszczep gałki ocznej

    W okulistyce mamy za sobą kolejny krok milowy – przeszczep gałki ocznej. Na razie jednak to operacja kosmetyczna, bo nie umiemy jeszcze połączyć nerwów wzrokowych, a więc przywrócić widzenia. Wszystko jednak przed nami – wyraził nadzieję prof. Edward Wylęgała, kierownik Katedry i Oddziału Klinicznego Okulistyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock

    Co siódme dziecko na świecie nie myje zębów lub robi to rzadko

    Brak higieny jamy ustnej to nie tylko problem z nieświeżym oddechem, ale naprawdę poważne ryzyko rozwoju chorób serca, układu oddechowego, cukrzycy. Tymczasem niemal 14 proc. dzieci i nastolatków na świecie nigdy nie myło zębów lub robi to rzadko – wynika z jednego z najbardziej reprezentatywnego badania w tej dziedzinie.

  • Czy mikroplastik uszkadza mózg?

  • Nie tyle grypa, co powikłania są obecnie problemem

  • Zakochanie – hormonalny doping

  • Złamane i szczęśliwe serca – również w medycynie

  • Adobe

    Swędzenie to sygnał alarmowy

    Swędzenie przywykliśmy traktować jako lekki dyskomfort – zwłaszcza gdy nie nas to dotyczy. Tymczasem świąd zawsze jest sygnałem alarmowym od organizmu. Zazwyczaj dotyczy błahostki,  bywa jednak sygnałem poważnej ogólnoustrojowej choroby. 

  • Edukacja – klucz do zdrowego serca

  • Stawianie baniek – metoda stara jak świat