Zaburzenia snu a kondycja psychiczna
Nie dziw się, że kiedy masz za sobą nieprzespaną noc, bo opiekowałeś się płaczącym dzieckiem albo przygotowywałeś prezentację do pracy, następnego dnia wszystko cię irytuje. Brak snu wiąże się bowiem z większą reaktywnością emocjonalną, dlatego możesz być bardziej drażliwy, depresyjny, a nawet nieprzyjaźnie nastawiona do innych.
źródło: terovesalainen, AdobeStock
Ludzie spędzają niemal jedną trzecią swojego życia śpiąc. Sen jest nam potrzebny do prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Pozbawienie snu, w miarę wydłużania okresu czuwania, prowadzi do zaburzeń nastroju, problemów z koncentracją, spowolnienia reakcji zapamiętywania. Długotrwały brak snu skutkuje śmiercią..
Chrapanie może zniszczyć związek
Skupmy się jednak na sytuacjach, kiedy niedosypiamy, bo nie możemy oderwać się od ulubionego serialualbo… nasz partner chrapie.
Problem ten dotyczy niemal 65 proc. Polaków – tylu twierdzi, że chrapanie oddziałuje na ich relacje z pozostałymi domownikami, a niemal 30 proc. zauważa jego wpływ na życie seksualne. Tak wynika z piątej edycji raportu „Czy Polacy chrapią?”. Wnioski z badania przeprowadzonego przez Centrum Medyczne MML we współpracy z Medicover i Centrum Zdrowia Psychicznego MindHealth zostały ogłoszone w przededniu Światowego Dnia Snu.
Chrapanie lub bezdech senny to domena mężczyzn
„Dzieje się tak, ponieważ mężczyźni mają większą przestrzeń w tylnej części gardła i mają zwykle większe drogi oddechowe. Kiedy się relaksujemy, nasz język cofa się i wypełnia tę przestrzeń, ale im większa jest przerwa, tym większe jest prawdopodobieństwo, że będziesz chrapać. Co więcej, mężczyźni mają zwykle większy odsetek tłuszczu w okolicy szyi, podniebienia miękkiego i górnej części języka, podczas gdy kobiety mają tendencję do większego odkładania się tłuszczu w dolnej części dróg oddechowych. Prawdopodobnie jest to podyktowane poziomem testosteronu. Badania wykazały, że kobiety z nadprodukcją męskich hormonów czterokrotnie częściej chrapią. Estrogen i progesteron zapewniają także ochronę przed chrapaniem i bezdechem sennym. Męskie hormony nie za bardzo” – tłumaczy na łamach The Guardian dr Pavol Surda, laryngolog w szpitalu London Bridge.
Jednym problemem jest samo chrapanie, a drugim podejście partnera do tego.
– Przychodzi do mnie para, gdzie pan ma dużą nadwagę i chrapie. Jednak nie widzi problemu, natomiast jego żona owszem. Śpią po dwóch różnych stronach domu. On jest programistą, ma siedzący tryb życia, często pracuje w nocy, bo to międzynarodowa korporacja. To wszystko ma ogromny wpływ na ich związek, pani jest bliska depresji. On o tym wszystkim wie, ale nic z tym nie robi. Kiedy więc ktoś mówi, że chrapanie rujnuje związek, to wcale nie musi być przesada – przyznaje Joanna Śmigielska, psychoterapeutka z Centrum Zdrowia Psychicznego MindHealth.
Bardzo często problemy zaczynają się, gdy w związku pojawia się dziecko. Po pierwsze to ono jest przyczyną niedosypiania, gdyż wymaga opieki także w nocy. Ale laryngolog dr Michał Michalik z Centrum Medycznego MML zwraca uwagę na coś jeszcze.
– Zaczyna tu działać instynkt. Matka ma wyczulony słuch, a co za tym idzie zwiększa się jej wrażliwość na dźwięki, co może powodować, że chrapanie partnera, które dotychczas tolerowała, teraz jest nie do zniesienia – wyjaśnia lekarz.
Zły humor po nieprzespanej nocy
Z raportu wynika, że wielu Polaków ma problemy ze snem. Na wieczorne trudności z zaśnięciem skarżyło się 36 proc. ankietowanych. Ten problem częściej dokuczał mężczyznom (39 proc.) niż kobietom (33 proc.). Podobny odsetek badanych twierdził, że budzi się nad ranem i potem nie może zasnąć (37 proc.). Z takimi trudnościami również częściej borykają się mężczyźni (40 proc.) niż kobiety (32 proc.).
Tymczasem badania sugerują, że brak snu ma negatywny wpływ na nastrój. Dzieje się tak za sprawą zwiększonej aktywności ciała migdałowatego – struktury mózgu kluczowej w doświadczaniu negatywnych emocji, takich jak złość i wściekłość – oraz nieprawidłowych połączeń między nim a resztą mózgu. Innymi słowy: brak snu prowadzi do nasilenia negatywnego nastroju i zmniejszenia zdolności do regulowania gniewu!
Sen w niewystarczającej ilości lub złej jakości ma wiele potencjalnych konsekwencji. Te najbardziej oczywiste to zmęczenie i spadek energii, drażliwość i problemy z koncentracją. Niewyspanie może mieć również wpływ na zdolność podejmowania decyzji i nastrój, a także zaburzać zdolność oceny sytuacji i koordynację fizyczną.
– Zatem brak wystarczającej ilości snu wpływa na to, jak się czujemy, myślimy, pracujemy, uczymy i dogadujemy się z innymi ludźmi – wylicza dr Michalik.
Dlatego przestrzeganie zasad higieny snu powinno stać się elementem naszego stylu życia.
– By nocny wypoczynek był bardziej efektywny, trzeba się wcześniej odprężyć, wyłączyć urządzenia emitujące niebieskie światło i przygotować optymalne warunki w sypialni. Jeśli jednak nasze problemy z zasypianiem czy utrzymaniem ciągłości snu są uporczywe, należy je skonsultować ze specjalistą – namawia psycholog Joanna Śmigielska.
Monika Grzegorowska, zdrowie.pap.pl
Źródła:
Konferencja World Sleep Day, podczas której prezentowano wyniki najnowszego raportu "Czy Polacy Chrapią?" z 2024 r. , (14.03.2024).
https://www.psychiatry.org/patients-families/sleep-disorders/what-are-sleep-disorders
